Beton Yollarda Bozulma Türleri

Beton Yollarda Bozulma Türleri

•Çatlak Oluşumu,

• Yüzeysel Kusurlar,

• Çukur Oluşumu,

• Plak Oturmaları,

• Dilatasyon Derzlerindeki Bozulmalar,

• Altyapı Tesis İnşaatının Yol Açtığı Bozulmalar ve

• Yüzeysel Pürüzlüğün Kaybolması

Şekilleriyle kendini göstermektedir.

Çatlak Oluşumu:

Çatlağın varlığı, betonun dayanımını azaltır. İlave olarak, çatlakların varlığı, betonun su geçirimsizliğini azaltmak ve ses geçirimini arttırmak veya betonun görünümüne zarar vermek gibi etkiler de yaratacaktır. Bu nedenle çatlak tiplerini ve oluşum nedenlerini anlamak gerekir.

Betonda Oluşan Çatlak Türleri
• Büzülmeden Kaynaklanan Çatlaklar

• Erken Oluşan Çatlaklar (Kontrolsüz / Rastgele)

• Plastik Büzülme Çatlakları
• Kılcal Çatlaklar

• Büzülmeye Bağlı Olmayan Çatlaklar.
Olarak sınıflandırılır.

Kaplamada Meydana Gelen Çatlaklar

• Kuruma Büzülmesi,

• Isıya bağlı Büzülme,

• Burulma,

• Zemin Destek Azalması veya Oturma,

• Aşırı yük, gibi etkenlerden kaynaklanır.

Büzülme Çatlakları
• Sıcaklık ve rutubetten dolayı büzülmeye çalışan beton plağın herhangi bir nedenle hacim değiştirmesi engellendiğinde çatlaklar oluşmaktadır. Beton plağın hacim değiştirmesine engel olan etmenler betonda çekme gerilmeleri oluşturmakta ve bu gerilmelerin betonun çekme dayanımını aşması halinde çatlaklar oluşmaktadır.

Erken Oluşan Çatlaklar:
• Beton kaplamalarda betonun sertleşmesinden önce bu tip çatlaklar, plastik büzülme çatlakları ve kılcal çatlaklar olmak üzere iki farklı şekilde görülebilir. Plastik büzülme çatlakları oldukça kısa, рek derin olmayan ve rastgele (bazen paralel) olarak kaplama yüzeyinde oluşurlar. Genellikle betonun döküldüğü andaki düşük rutubet ve beton veya hava sıcaklığının yüksek olması durumunda bu tip çatlaklar meydana gelebilmektedir.

Büzülmeye Bağlı Olmayan Çatlaklar
• Beton kaplamalarda meydana gelebilecek yapısal hasarlardan dolayı oluşan çatlaklar bu grup altında sınıflandırılabilir.

Yüzeysel Kusurlar
• Kaplama Direncinde Azalmalar,

• Talaşlanmalar,

• Soyulmalar,

• Yassı Harç Oluşumu,

• Kabarcıklar, olarak sıralanabilir.

Yüzeysel Kusurlar

▫ Kaplama Direncinde Azalmalar; Beton kaplamada zamanla kayma direncinde azalmalar olmaktadır. Bu tip kusur trafiğin aşındırma etkisinden kaynaklanır.

▫ Talaşlanmalar; Beton yüzeyinin düşük mukavemetli olması halinde yüzeyde tozlanma oluşur. Genellikle çok ince ve zayıf bir tabakanın varlığından ve trafik aşındırma etkisinden kaynaklanmaktadır.

▫ Soyulmalar; Yüzeydeki veya kaba agrega etrafındaki çimento hamurunun sökülmesidir. Soyulmaya beton içindeki suyun donması sonucu oluşan hidrolik basınçlar neden olduğundan fiziksel bir olaydır.

▫ Yassı Harç Oluşumu; Beton kaplama yüzeyindeki iri agrega taneleri üzerinde bulunan beton harcının yassı plaklar halinde olması durumunda trafiğin etkisi ile soyularak yüzeyde çok küçük boşluklar oluşturmaktadır. Bu tip kusurlar daha çok ince-uzun eliptik şekilde ve bazen de dairesel olup, derinlikleri son derece azdır.

▫ Kabarcıklar; Beton kaplama yüzeyinde görülen kabarcıklar taze betonun yüzey tamamlama işlemi sırasında ortaya çıkar ve beton sertleştikten sonra tamiri imkansızdır. Bu kabarcıklar 6 ile 50 mm çapında yaklaşık 3 mm yüksekliğindedir. Genelde hava veya viskoz suyun yükselmesiyle meydana gelir.

Çukurlar
• Beton kaplamalarda görülen çukurlar, 6 ile 100 mm veya daha fazla çapta ve genişlikte konik biçimdedir. Kaplama yüzeyinden küçük beton parçalarının kopması sonucu oluşur. Trafik etkisi ile daha da büyüyebilmektedir.

Beton Kaplamada Görülen Çukurlar

– İçsel basınçların artması

-Kimyasal etkiler

-Fiziksel etkiler

Plak Oturmaları

Beton plağın bir bütün olarak düzey değiştirdiği, çok kerede göçtüğü gözlenir. Bu bozulmanın nedeni daha çok altyapıda aramak gerekir. Altyapının yeterince sıkışmaması, yer altı suyu veya pompaj etkisi ile de altyapı zemininin zamanla kaybolması, belirli bir süre sonra beton plağın oturmasına sebep olur.

Genleşme Derzlerinin Bozulması

• Derzi oluşturan her iki komşu plak arasına konmuş olan bağlantı demirleri, bu plakların bir birine kıyasla düşey yönde hareket etmesini önlemektedir. Fakat gerek trafik etkisi gerekse de ısıl koşullar nedeniyle plakların yatay yönde gözle seçilemeyecek deplasmanlar yapması kaçınılmaz olup esasen bu durum dilatasyon derzinin de amacını   oluşturmaktadır.
• Zamanla meydana gelen sürekli genleşme ve sıkışmalar etkisiyle derz dolgu malzemesi istenen niteliğini kaybetmekte ayrıca komşu plakların derze bitişik kenar ve köşelerinde zamanla aşınmakta ve kırılmaktadır.

Altyapı Tesis İnşaatının Yol Açtığı Bozulmalar

Beton yollar bütün altyapı çalışmaları tamamlandıktan sonra yapılmalıdır. Aksi halde yapılacak altyapı inşaatı hem daha pahalı hem de beton yola zarar verecektir. Fakat ülkemizde görülen hallerdir. Bu durumda önce plak kırılmakta ya da kesilmekte sonra altyapı yapılıp tekrar en üste beton kaplama yapılmaktadır. Ne kadar iyi yapılırsa yapılsın daha sonrasında çökme yapmakta ve yolun zayıf bir bölümü haline gelmektedir. Bu durumda ek onarımlara gereksinim de duyulur.