Çiroz Nedir? Çiroz Donatısı Nasıl Bağlanır?

Çiroz Demiri-Çiroz Donatısı

“Çiroz” betonarme yapılarda, kolonların veya perdelerin boyuna donatılarını ve etriyelerini karşılıklı olarak birbirlerine bağlayan bir ucu 90° diğer 135º kıvrımlı donatılardır.

Çiroz

Normal etriyeler kolonun boyuna donatılarını sararken, “çiroz demiri” hem boyuna donatıyı hem de etriyeyi dıştan sarar. Çirozlar ve etriyeler betonun yanal şekil değiştirmesini sınırlandırarak sünekliği artırırlar. Kesme dayanımını sağlamak için bireysel çubuklar olarak düşey ve yatay etriye, firkete, hasır donatı gibi çiroz da kullanılır.

Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-TBDY’de Çirozlar ile İlgili Koşullar

Süneklik düzeyi yüksek veya sınırlı tüm betonarme sistem kolonlarında, kolon-kiriş birleşim bölgelerinde, perde uç bölgelerinde ve kiriş sarılma bölgelerinde kullanılan etriyeler özel deprem etriyesi, “çirozlar” ise özel deprem çirozu olarak düzenlenecektir.

Özel Deprem Çirozları

Özel deprem çiroz demirlerinin bir ucu 90 derece kıvrımlı kanca yapılabilir. Bu durumda kolonun veya perdenin bir yüzünde, kanca kıvrımları 135 derece ve 90 derece olan çirozlar hem yatay hem de düşey doğrultuda şaşırtmalı olarak düzenlenecektir. 135 derece kıvrımlı kancaların, ∅ enine donatı çapını göstermek üzere, iç büküm çapı en az 5∅ olacaktır. Çiroz donatısı kancalarının uç düz boyu kıvrımdaki son teğet noktasından itibaren, nervürlü çubuklarda 6∅ ve 80 mm’den küçük alınmayacaktır.

“Özel deprem çirozları”nın çapı ve aralığı, etriyelerin çap ve aralığı ile aynı olacaktır. Çirozlar, her iki uçlarında mutlaka boyuna donatıları ve dış etriyeyi saracaktır. Etriyeler ve çirozlar beton dökülürken yerlerinden kaymayacak biçimde boyuna donatılara sıkıca bağlanacaktır.

Sarılma bölgelerinde 8∅ ’den küçük çaplı enine donatı kullanılmayacaktır. Bu bölgede, boyuna doğrultudaki etriye ve çiroz donatı aralığı en küçük kesit boyutunun 1/3 ünden, 150 mm’den daha büyük, boyuna donatı çapının 6 katından daha büyük, 50 mm’den daha küçük olmayacaktır. Etriye kollarının ve/veya çirozların arasındaki yatay mesafe, a, etriye çapının 25 katından daha büyük alınmayacaktır. Sürekli dairesel spirallerin adımı, göbek çapının 1/5’inden ve 80 mm’den daha büyük olmayacaktır. Dairesel kolonlarda tüm sargı donatısı çevreye yerleştirilen enine donatı ile sağlanacaktır.Kolon boyunca etriye, çiroz veya spiral aralığı, en küçük enkesit boyutunun yarısından ve 200 mm’den daha büyük alınmayacaktır.

Etriye kollarının ve/veya çiroz demirlerinin arasındaki yatay mesafe, a, etriye çapının 25 katından daha fazla olmayacaktır

Kiriş yüksekliği, serbest açıklığın 1/4 ’ünden daha fazla olduğu durumda kiriş yüksekliği boyunca 600mm’yi ve kiriş ekseni boyunca 400 mm’yi geçmeyen aralıklarla yatay gövde çirozları konulacaktır.