Düşey Sirkülasyon Araçları

Sirkülasyon, kelime anlamı olarak; insan akımı, deveran, gidip gelme hareketlerini ifade etmektedir. Düşey sirkülasyon ise insanların bir noktadan farklı bir kottaki noktaya ulaşabilme hareketleridir. Yapıda katlar arasındaki ulaşım düşey sirkülasyon araçları ile sağlanır.

Yapıda kullanılan sirkülasyon araçları, kullanım şekli ve konstrüksiyonlarına göre dört gurupta incelenebilir.

1. Rampalar: 0-20° arasındaki ulaşım için,

2. Merdivenler: 20°-60° arasındaki ulaşım için,

3. Yürüyen merdiven: 30° hızlı ulaşım için,

4. Asansörler: Dik, hızlı ulaşım için kullanılırlar.

Bir düşey sirkülasyon aracı, iki kat arasındaki ulaşımı sağlamakla beraber, güzel, rahat, emniyetli ve ekonomik olma özelliklerini de taşımalıdır. Ancak düşey sirkülasyon aracının bulunduğu fiziki çevre sayılan şartların hepsini bir arada bulundurmayabilir. Burada esas olan insanı, bir noktadan diğer bir noktaya düşey olarak en rahat ve en kolay bir şekilde iletmek, ulaşımı sağlamaktır. Bunun için çok katlı binalarda binanın bir bölümü bu maksatla ayrılır. Bu kısımda yapılacak sirkülasyon aracının planı basit ve yeknesak (monoton, tekdüze) olmalıdır.

Rampalar ve merdivenler ancak belirli yükseklikler içinde münferit olarak katlar arasındaki irtibatı sağlayabilirler. Bu yükseklik sirkülasyonun hızı ve yoğunluğu ile yakından ilgilidir. Sirkülasyon hızının, yoğunluğunun ve yüksekliğinin arttığı durumlarda yürüyen merdivenler ve asansörler kullanılmalıdır. Asansörlerin bozulma veya elektriklerin kesilme durumu dikkate alınırsa, ilave olarak bir adet de normal merdivenin bulunması gereklidir. Yürüyen merdivenler bozulmaları halinde normal merdiven gibi kullanılabilir, ancak dar olduklarından iki adet olması istenir.

Düşey sirkülasyon aracı, mekân olarak, binanın girişine yakın bir yerde, dairelere göre ortak bir alanda, girişte hemen görülebilen, kullanışlı, ışıklı veya ışıklandırmalı, sirkülasyon yoğunluğuna göre yeterli büyüklükte, sağlam bir yapıya sahip niteliklerde olmalıdır.

Kaynak;

MLA (Modern Language Assoc.)
Güner, Mehmet Selçuk, et al. Yapı Bilgisi Teknolojisi I-II : Inşaat Mühendisliği Uygulamaları. 2008.

APA (American Psychological Assoc.)
Güner, M. S., Yüksel, A., & Hiperlink (Firm). (2008). Yapı bilgisi teknolojisi I-II : inşaat mühendisliği uygulamaları. İstanbul