Duvar Elastisite Modülü ve Basınç Dayanımı

Dolgu Duvarların Elastisite Modülü

Çerçeveli yapıların doğal periyodunu doğrudan etkilediğinden, dolgu duvarların elastisite modülünün bilinmesi önemlidir.
Bu parametrenin hesabı için literatürde malzeme basınç dayanımı ile dolgu duvar elastisite modülü arasındaki ilişkiyi belirten farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Dolgu duvar birden fazla malzemeden imal edildiği için heterojen bir yapıya sahip olup onun elastisite modülü de dolgu duvarın her noktasında farklılık göstermektedir. Tuğla duvarın elastisite modülü birçok faktörden etkilenmektedir. Bu etkenlerin tuğla duvar dayanımı ve yüksekliği, harç tabakası kalınlığı ve basınç dayanımı, duvar üzerindeki örtü maksatlı kullanılan koruyucu malzemelerin (sıva, boya) dayanımı ve kalınlığı vb. bağlı olarak değişiklik gösterdiği bilinmektedir.

FEMA-356 (2000) duvarların elastisite modülü hesabı için iki maddeden herhangi birinin uygulanmasını istemektedir. Birincisi mevcut duvardan test prizmaları çıkarılacak, basınç gerilmelerinde test edilecek ve deformasyonlar elastisite modülü değerlerini belirlemek için ölçülecektir. İkinci maddede ise taşıyıcı eleman olmayan dolgu duvarların elastisite modülü 550∗fk bağıntısı kullanılarak hesaplanacaktır.

fk=Dolgu duvar basınç dayanımı

DBYBHY (2007)’de ise elastisite modülü 200∗fk bağıntısına bağlı olarak verilmektedir.

TBDY (2018)’e göre dolgu duvarın elastisite modülü ya esas alınan şartnamelerdeki deneyler uygulanarak belirlenmeli ya da deneyler yapılmadığı durumlarda yapısal çözümleme için 750∗fk bağıntısındaki değere eşit alınmalı olarak ifade edilmektedir.

Dolgu Duvar Basınç Dayanımı

Dolgu duvar basınç dayanımı, eşdeğer basınç çubuğu dayanımını temel bir şekilde kontrol eden bir parametredir. Duvarların dayanımı, tuğla veya beton blok, harcın basınç ve çekme dayanımları olmak üzere, harcın yapay taş ile olan aderans dayanımı, duvar işçiliği, derz kalınlığı, kullanılan malzemenin birim boyutları, kullanılan harcın tazeliği, kullanılan malzemenin su muhtevası ve yapı kaba ve ince inşaatı aşamasında bilinmeyen ya da nümerik olarak belirtilmeyen etkenlere bağlı olarak değişmektedir.

FEMA-356 (2000)’e göre dolgu duvarların basınç dayanımları eğer duvar kötü haldeyse 2.1 MPa’dan fazla, orta haldeyse4.13 MPa’ dan fazla, iyi haldeyse 6.2 MPa’dan fazla alınmaması gerektiği ifade edilmiştir.

TBDY (2018)’e göre yığma taşıyıcı duvarların basınç dayanımı ya duvar numuneleri üzerinde belli deney testlerine tabii tutulması yoluyla ya da kargir birim ve harç üzerinde yapılacak ayrı deneylerden sağlanan basınç dayanımları ile belirlenmektedir. TBDY 2018 Bölüm 11.2’de konu ile ilgili detaylı formülasyonlar bulunmaktadır.