İnşaattan Anlamayan İnsanlar İçin Minimum İnşaat Kontrolü

İnsanlar gerek sahip oldukları arsaları değerlendirmek için gerek de mevcut yapılarının yıkılıp günümüz koşullarına ve olanaklarına uygun halde yeniden inşa edilmesi için inşaat şirketlerinin ve müteahhitlerin kapısını çalıyor. Günümüz yasalarında yapı denetim zorunluluğu bulunsa da işverenin kendisini denetlemesi için para verdiği bir sistem insanda mantıken haklı şüpheleri doğuruyor.

Her ne kadar inşaat aşaması hakkında herkesin kulaktan dolma bir takım bilgileri olsa da özellikle sürecin kaba inşaat olarak tabir edilen kısmında büyük eksiklikler bulunmaktadır. Ayrıca art niyet ve ekonomikliğin ötesinde meydana gelen kısmalar bu bölümde daha fark edilmez ve saklanabilir olduğundan yapı sahiplerinin suistimale en çok uğradığı ve lüksten öte insanların can güvenliğini birebir ilgilendiren bir süreçtir. Kaba inşaat sürecinde detaya inmeden imalatın niteliği hakkında herkesin önemli fikirler edinebileceği bazı bariz noktalar vardır. İşte “İnşaatta nelere dikkat etmeliyiz?” sorusunun cevapları;

1-Temel

Temelin yapının en önemli unsurlarından birisi olduğunu herkes bilir. Temel inşaatı hakkında detaylı bilgisi olmayan kişiler için 2 önemli kontrol önerebiliriz.

Birincisi temelin doğal zeminle temasını engellemesi için temel kalıp ve donatılarının hazırlanmasından önce doğal zemin üzerine dökülen grobeton/ örtü betonudur. Grobetonun temeli kapsayacak alan dahilinde ve zemini tamamen örtecek (yaklaşık 10cm) düz bir şekilde uygulandığından emin olunması gerekir.

İkincisi ise en çok suistimal edilen konulardan birisi olan temel derinliğidir. Temel derinliği proje üzerinden kolayca okunabilecek bir şeydir. Anlaşılamayan veya çözülemeyen durumlarda yapı denetimden projede bu derinliğin size gösterilmesini isteyebilir veya proje müellifinden telefonla bile olsa bu konuda bilgi edinebilirsinz.

2-Kolonlar

Kolon boyutlarını projeden tek tek kontrol etmenin teknik bir konu olması ve kolon sayıları ve boyutlarının bir çok kez kontrolden geçmesinden dolayı bu kontrollere hakim olmanızı beklemek bir az abartı kaçabilir. Ama kolonların birbirleriyle yatay ve özellikle katlar arasındaki düşey hizalarını , kolonun tabanından en üst noktasına kadar düşeyde eğimin, dönmelerin veya şekil bozukluklarının olmamasının kontrolü son derece önemlidir. Ayrıca kolonlarda elektrik tesisat borusu, su borusu, buat vb. herhangi bir yabancı nesne kesinlikle bulunmamalı veya kolonlardan geçmemeli ve betonda beton yerleşiminde bir ayrışma olmamalıdır. Fark edilen garipliklerin üzerine kesinlikle gidilmelidir.

3-Kirişler ve Döşemeler

Kirişler ve döşemeler yükleri yatayda iletmek için tasarlanır. Birtakım mimari, görsel veya işlevsel nedenlerden ötürü kolonların aralarındaki mesafeler olması gerekenden fazla olabilir. Bu durumda kiriş uzunlukları artarken döşeme alanları da genişler. 4 metreyi geçmeyen aralıklar yapı için ideal  açıklıklardır. Bundan daha büyük açıklıklar için ekstra güvenlik tedbirleri alınmalıdır. Bu tedbirlerden en önemlileri döşeme ve kiriş yüksekliklerinin (derinliklerinin) projesine uygun olarak imal edilmesi ve yeni imalatı yapılan bu elemanların betonun gerekli dayanımı kazanması için gereken zaman geçene kadar kalıp dikmelerinin/desteklerinin sökülmemesi gerekliliğidir. Ayrıca kolonlarda olduğu gibi kirişlerden de herhangi bir tesisat borusu veya yabancı bir elemanın geçmemesi gerekmektedir.

Beton dökümünden itibaren;

Kiriş yan kalıpları ile kolonların kalıpları ve destekleri  3 gün,
Kiriş alt ve döşeme kalıpları ile dikmeleri ise 21 günden önce sökülmemelidir.

Özellikle 4 metre açıklıktan fazla açıklıklar için  açıklıkların orta bölümlerine gelen dikmeler 30. güne kadar korunmalıdır. Aksi uygulamalarda kesinlikle itiraz edip gerekli mercilere şikayette bulunmalısınız ve hataların giderilmesini sağlatmalısınız.

4-Kolon-Kiriş Birleşimleri

Kolon kiriş birleşimleri yapının en kritik noktalarıdır. Kalıbı sökülmüş çıplak görünür haldeki elemanların herhangi bir yerinde gözle görülür beton yerleşimi sıkıntısı/ayrışma/segregasyon olmamalıdır. Özellikle kolon ve kirişlerin birleşim bölgelerinde bu tip hatalar yapıda büyük hasarlara neden olabilir.