Ilık Karışım Asfalt Nedir?

Ilık Karışım Asfalt

Ilık karışım asfaltlar, üretimde enerji tasarrufu sağlamak, çevre ve işçi sağlığı açısından zararlı olan emisyonları azaltmak amacıyla karışım sıcaklığını en az 20-30ºC düşürecek şekilde uygun metotla hazırlanan bitümlü bir karışımdır. Ilık karışım asfalt prosesinde düşük sıcaklıkta agreganın tamamen kaplanmasını ve karışımın sıkıştırılabilirliğini sağlamak için bağlayıcının viskozitesini düşüren değişik teknikler ve katkı maddeleri kullanılmaktadır. (Bitüm Nedir?)

Bunlar;
• Organik katkılar (örn. Sasobit®)
• Kimyasal katkılar (örn. Rediset®, Cecabase®, Revix®, Iterlow ®)
• Köpüklendirme teknikleri (örn. Aspha-Min®, Advera® [Yapay zeolit]) (Zeolit Nedir?)

Araştırmalar, Ilık karışım asfalt teknolojisinin, asfalt endüstrisi ürün performansı, inşaat verimliliği ve çevre yöntemini geliştirmek için güzel bir şans olduğunu göstermektedir. Ilık karışım asfalt katkıları başta bitümün viskozitesini düşürmek olmak üzere çok çeşitli faydalar sağlamaktadır. Düşen viskozite değeri, işlenebilirliği arttırırken uygulama kolaylığı ve ekolojik faydalar gibi avantajları da beraberinde getirmektedir. Düşük üretim sıcaklıkları asfalt kaplamaların en önemli özelliklerinden biri olan durabiliteyi arttırmaktadır.

Ayrıca, Ilık karışım asfalt katkıları kullanımı sıcaklık duyarlılığını azaltarak düşük sıcaklık çatlakları, yumuşama noktasını arttırarak da tekerlek izi gibi kalıcı deformasyonlara karşı direnci arttırmaktadır.

Ilık karışım asfalt teknolojisinin geliştirilmeye başlanması, 1992 yılında Birleşmiş Milletler’in çevre sağlığı konusunu gündeme getirmesi ve 1996 yılında Almanya’nın asfalt gazlarına maruziyet sınır değerlerini tekrar gözden geçirme kararı almasıyla oluşmuştur. Birleşmiş milletlerin bu konuyu ele alması, 1997 yılında Kyoto Protokolü’nün oluşturulmasına, Almanya’nın emisyon sınır değerlerini gözden geçirmesi ise ‘Alman Bitüm Forumu’nun kurulmasına sebep olmuştur. Bu yıllar sonrasında yapılan çalışmalarda söz konusu emisyonun azaltılması için üretimdeki katılma ve karıştırma sıcaklığının düşürülmesinin gerektiği açık bir şekilde gözler önüne serilmiş ve Ilık karışım asfalt teknolojisinin geliştirilmesine ön ayak olmuştur.

Ilık Karışım Asfalt Avantajları

Uygulama Kolaylığı: Ilık karışım asfaltların bitümlü sıcak karışımlara göre en belirgin farklılığı daha düşük viskozite değeridir. Viskozite değerindeki bu düşüş sayesinde agregalar bitümle daha kolay kaplanabilir ve böylelikle işlenebilirlik de artış meydana gelir. Bununla birlikte Ilık karışım asfaltlardaki düşük viskoziteden ötürü bitümlü sıcak karışımlara oranla daha az güç gerekmektedir.

Çevresel Faydalar: Bitümlü sıcak karışım üretimindeki çevresel anlamda karşılaşılan en önemli sorun serme ve sıkıştırma sırasında doğaya salınan emisyonlardır. Azalan serme ve sıkıştırma sıcaklıkları istenmeyen bu gazların meydana çıkmasını da önemli oranda azaltmaktadır. Böylece, asfalt üretiminde çalışan işçilerin daha düşük sıcaklıklarla çalışması sağlanarak sağlığa zararlı gazları soluma riski minimuma indirgenmektedir.

• % 40 yakıt tasarrufu,
• Karbon dioksit (CO2) salımında % 31 oranında azalma,
• Karbon monoksit (CO) salımında % 29 oranında azalma,
• NOx salımında ise % 62 oranında bir azalma

Ekonomik Faydalar: Ilık karışım asfalt uygulama sıcaklığı bitümlü sıcak karışıma oranla daha düşüktür. Sonuç olarak, bu teknolojinin yakıt tüketimi geleneksel bitümlü sıcak karışım ile kıyaslandığında oldukça azdır. Düşük sıcaklıklar düşük enerji tüketimi demektir ve Ilık karışım asfalt üretimi için harcanan enerji bitümlü sıcak karışım üretiminde harcanan enerjinin yüzde 60-80’i olarak rapor edilmiştir. Böylece, ton başına yaklaşık 4$’lık bir tasarruf elde edilmektedir.

Ilık Karışım Asfalt Dezavantajları

Tüm avantajlarına rağmen, diğer yeni teknolojiler gibi Ilık karışım asfalt teknolojisinin de olası sakıncaları olabilir. Akla gelebilecek ilk sorun, Ilık karışım asfalt teknolojisinin nispeten yeni bir teknoloji olmasından dolayı problemleri için uzun vadeli bir değerlendirme yapılamamış olmasıdır. Bir başka problem ise, Ilık karışım asfalt karışımlarının performans özellikleri ile ilgilidir. Ilık karışım asfalt teknolojilerinden bazıları Ilık karışım asfalt yolları için istenilen mukavemeti sağlayamamaktadır.

Diğer bir taraftan Ilık karışım asfalt uygulamalarında sorun yaratabilecek neme hassasiyet, asfalt kaplamanın önemli bir performans özelliğidir. Ilık karışım asfalt, bitümlü sıcak karışım gibi yüksek sıcaklıklara kadar yüksek sıcaklıklarda üretilmediği için agregalar karışım öncesinde tamamen kurumayabilir. Bazı durumlarda yeterince ısınmadan karışımda kullanılan agregaların yüzeyi ile bitüm arasında oluşan yetersiz kohezyon soyulmaya neden olmaktadır. Fakat son yıllarda soyulma karşıtı katkı maddeleri üretilmiş ve bu probleme de çözüm sağlanmıştır

Bitümlü Sıcak Karışım ve Ilık Karışım Asfaltın Karşılaştırılması

Teorik olarak karışımın hazırlanması sırasında sıcaklığın 12ºC düşürülmesi, işçi sağlığı açısından risk oluşturan emisyonların %50 oranında azalmasına neden olmaktadır. Bu da prosesteki ortalama olarak 25ºC’lik bir düşüşün, sıcak bitümden atmosfere salınan emisyonun %75 azaltılması anlamına gelmektedir (EAPA, 2010).

2011 yılında Norveç Asfalt Birliği (FAV) tarafından Ilık karışım asfalt ve Bitümlü Sıcak Karışım asfalt uygulamalarının karşılaştırılması amacıyla yapılan çalışmada, asfalt sıcaklığının ortalama olarak 29ºC düşmesiyle, asfalt dumanlarındaki azalma %58-67 olarak ölçülmüştür.

Kaynaklar; Derya KAYA, ILIK KARIŞIM ASFALTLARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
Gün AKSOY, SICAK KARIŞIM ASFALTLARA GÖRE ILIK VE YARI ILIK ASFALTLARDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ