İnşaat Maliyetlerinin Düşürülmesi-Ekonomik İnşaat Yapımı

Bir yapının imalatı yüzlerce farklı malzeme ve uygulamala süreçlerini içermektedir. Teknik mühendislik hesaplarından, evrak işlerine, inşaat malzemelerinden, işçiliklere, kazı harfiyat işlerinden, tesisatlara kadar inşaatlarda atılan her adımın farklı ücretleri, bedelleri bulunmaktadır. Peki bu yüzlerce farklı iş ve malzeme kalemlerinin her birinde en ekonomik çözüm yöntemini nasıl bilebiliriz?

Bir inşaat nasıl daha ucuza inşa edilebilir?

İnşaat masrafları nasıl azaltılabilir?

Daha uygun fiyata bir inşaat nasıl bitirilir?

Tüm bu soruların yanıtlarını bir inşaatın aşamalarına göre adım adım yanıtlamaya çalışalım;

Bilindiği üzere bir inşaatın yani yapının yapım maliyeti kadar bu yapının inşa edileceği arsanın değeri de ekonomik açıdan önemli bir faktördür. Örneğin kimi zaman kat karşılığı inşaatlar avantajlı olurken kimi zaman arsayı satın almak daha uygun olabilmektedir. Fakat bu gayrimenkul sektörü ve imar kanunu gibi konularla ilgili olduğu için bu konuları burada inşaat işlerinden ayrı tutalım.

Proje Aşaması

İnşaat sektöründe hemen hemen tüm işlerde zamanla yarış söz konusudur. Yönetmelik değişiklikleri, ekonomi kaynaklı maliyetlerdeki hareketlilik, taahhüt süreleri, sigorta, vergi konuları ve inşaat sabit giderleri gibi konular bu acelenin sebeplerinden bazılarıdır.

Arsa seçiminden sonra bir inşaat işinin ilk adımı ilgili yapının projelerinin hazırlanmasıdır. Yapının projelerinin hazırlanması sırasında acele etmek, inşaat yapan diğer kişi veya kuruluşların en fazla hata yaptığı noktalardan bir tanesidir.

Örneğin mimari etüt aşamasında, bir mimar, arsa ve yapının ihtiyaçları, işlevselliği ve bunların ekonomik ve estetik olarak değerlendirilmesi amacıyla onlarca farklı etüt çalışması yapar bunları geliştirir ve değerlendirir. Fakat zaman sıkışıklığı söz konusu olup yeterli çalışmalar yapılamadığında optimum çözümlerin, maksimum alan kullanımlarının ve tüm bunların en ekonomik şekilde çözülmesi söz konusu olamamaktadır.

Statik proje tasarımı da inşaat maliyetine etki eden önemli aşamalardan bir tanesidir. Bilindiği üzere beton, inşaat demiri, çelik imalatları yapının toplam maliyeti içerisinde yüksek bir orana denk gelmektedir. Gerekli tüm analizlerin yapılmasının yanı sıra yapının ekonomik olması açısından gerekli optimizasyonların yapılması için belirli bir emek ve zaman gerekmektedir. Zaman sıkışıklığı söz konusu olduğunda, sadece yapı ve can güvenliği ön plana alınıp yapının ekonomikleşmesi için gerekli optimizasyonlar yapılmayabilmekte ve ortaya gereksiz maliyetlerin çıkması söz konusu olabilmektedir.

Yine mekanik, elektrik projeleri için de benzer konular söz konusudur. Bir inşaatın toplam maliyetinin düşürülmesi için hız gereklidir fakat yukarıda açıklanan sebepler dolayısıyla bu konu projelerin tasarım süreci için geçerli değildir. Hatta tam tersidir.

Planlama ve İş Programı

Yapının inşaatında gerekli olan planlamaların ve iş programlarının doğru bir şekilde yapılması inşaatın maliyetlerinin düşürülmesi konusunda oldukça önemlidir. Örneğin uygulanan hassas imalatlara daha sonraki  imalatlar tarafından zarar verilmemesi için mümkün olduğu kadar ertelenmesi, çalışmaların verimli olarak yapılması için malzeme temin zamanlamaları, imalat süreçlerinin birbirlerini engellememesi için gerekli planlamaların doğru bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu da bu konuda profesyonel olan kişilerin, yani mühendis mimar gibi teknik elemanların bu süreci yönetmeleriyle mümkün olabilmektedir.

Şantiye Yönetimi ve Şantiye Şefi

Şantiyeler birçok imalatın aynı anda yürüdüğü, birçok malzemenin bir arada bulunduğu oldukça karmaşık çalışma alanlarındandır. İnşaatlarda imalatların geneli oldukça maliyetli aşamalardır. Yapılan bir hatanın, oluşan bir zararın, atlanan bir işin geri dönüşü hem maliyet hem zaman hem de işin işleyişi açısından büyük sorunlar ortaya çıkarabilmektedir. Bir işin doğru malzemeyle, doğru uygulamayla ve bir defada yapılması bir inşaatın ekonomik olarak bitirilmesi için oldukça önemlidir. Karmaşık şantiye ortamında, her eğitim seviyesinden ve kültürden insanların her bir arada bulunduğu ve iş güvenliği açısından tehlikeli bu alanda işlerin doğru bir şekilde yürümesi ancak profesyonel bir şantiye yönetimiyle mümkündür.

Malzeme Temini ve Fiyat Araştırması

Proje aşamasıyla beraber malzeme temini konusu bir inşaatın maliyetinin düşürülmesi açısından en önemli noktalardandır. Doğru fiyata doğru malzeme bulmak için kapsamlı piyasa araştırmaları gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki ucuz malzeme her zaman ucuz çözüm anlamına gelmemektedir. En uygun çözüm istenilen kalitenin en avantajlı fiyatlarla temin edilmesiyle elde edilir. Maliyeti düşürmek, en uygun çözümleri bulmak için malzeme ve fiyat araştırmasında takıntılı denilebilecek kadar titiz olmak gerekir. Özellikle ülkemizde inşaat sektörünün gelişmişliği ve yaygınlığı sebebiyle çok farklı malzemeler, çözümler ve dolayısıyla çok farklı fiyatlar söz konusudur. Bu durum da malzeme temini konusunda oldukça fazla seçeneğe sahip olmamızı sağlamaktadır.

Malzeme temini sürecinde malzeme fiyatı ve kalitesi kadar malzemenin nakilyesi de önemlidir. Uzak mesafeden ucuz bir malzemenin temini kimi zaman yakın mesafedeki pahalı malzemeden daha maliyetli olabilmektedir. Bu konu da yine gerekli analizlerin doğru bir şeklide yapılmasıyla aşılmalıdır. Ayrıca malzeme konusunda yeniliklere açık olmak ve piyasadaki güncel uygulamalara hakim olmak maliyet optimizasyonu için oldukça gereklidir.

Taşeron, Çalışan ve İşçi Anlaşmaları

En uygun maliyetle inşaat yapmak, kesinlikle inşaat süreçlerine hakim olmaktan geçmektedir. Her türlü yapıda insanlarla muhatap olmaya açık bir sektör olan inşaat sektöründe süreçlere hakim olunmadığında birçok farklı konuda suistimallerle karşı karşıya kalınabilmektedir. Ayrıca Türkiye’de inşaat sektörü her insanın doğru ya da yanlış çok fazla fikrinin olduğu, bilgi kirlilikleri ile dolu bir sektördür. Doğruyu yanlıştan ayırmak, süreçlerin başarılı bir şekilde yürütülmesi işin yine bilgili ve deneyimli teknik personeller tarafından yürütülmesiyle gerçekleşir.

 

İşçi ve alt taşeron seçimi konusunda da titiz olmak inşaat maliyetlerini optimize etme konusunda oldukça önemlidir. Fakat bu seçimde dikkat edilmesi gereken çok fazla etmen bulunmaktadır. İşçilik ve malzeme kalitesi (kalıp vs), barınma, yemek ve sigorta koşulları ve en önemlisi metraj-hakediş işlemleri mutlaka dikkate alınmalıdır.

Yapılan işlerin metrajlarının çıkarılması, hakedişlerin yapılması konusunda örneğin farklı farklı uygulamalarla karşılaşılmaktadır. Zaman zaman imalatı yapan taşeronlar veya işçiler ölçüm konusunda değişik taleplerde bulunabilmekte, haksız isteklerde bulunabilmektedirler. (Metrajlar konusunda teknik bilgilere buradan ulaşabilisiniz ) Çif taraflı ölçümler, metretüller, ekstra yevmiyeler gibi bir değişik şekillerde karşılaşılan bu durumlar işin daha anlaşması yapılırken kesinlikle belirlenmeli ve iki tarafın da imzası altına alınmalıdır.

Bir şantiyeye çok fazla çalışanın girip çıkması, tehlikeli bir ortam olması ve yasal uygulamalar, inşaat sektöründe sigorta maliyetlerinin önemli bir miktar tutmasına neden olmaktadır.  Hem gereksiz maliyetlerden kaçınmak hem de olası bir gözden kaçırma durumunda karşılaşılabilecek cezalardan dolayı işçi giriş çıkışlarının takibi bu maliyet açısından oldukça önemlidir.

Özet olarak belirtmek gerekirse bir inşaat sürecini ekonomik olarak yürütmenin yolu, profesyonel yönetim, doğru malzeme, doğru çalışan, hız, en az zarar ve maksimum dikkatten geçmektedir. Bu sebeptendir ki profesyonel yönetilen inşaat şirketleri hem kaliteli üretim hem de yüksek karlar elip hızla büyürken diğer müteahhitler hem kalite hem de maliyet açısından sorun yaşayıp yerinde saymakta, işleri yarım bırakabilmekte veya batabilmektedir.