Kategoriler: İnşaat Terimleri SözlüğüStatik ProjeZemin Mekaniği ve Geoteknik

Keson Temel Nedir? Keson Çeşitleri

Keson

Sağlam zeminin derinde olması durumunda ve daha geniş, dayanıklı temel yapılması gereken durumlarda keson temeller kullanılır. Et kalınlığı az, iç boyutları çok büyük halka veya prizma betonarme eleman kendi ağırlığı ile zemine ve suya batırılır. İstenilen seviyeye ulaşıncaya kadar üstüne yeni elemanlar konur. Betonarme elemanlar yerinde dökülüp içlerindeki zemin boşaltılarak da batırılabilir.

“Keson Temeller” genellikle;

Açık,
Pnömatik
Yüzen kesonlar olmak üzere üç guruba ayrılırlar.

Açık Kesonlar

Açık keson temeller çapı 1.5 -3.0 m. olan dairesel ahşap, demir ya da betonarme çarık, temel zemini üzerine oturtulur. Çarık üzerine taş, tuğla, beton ya da betonarmeden bir manto duvar örülür veya kalıpla dökülür. Her 1,0 – 1,5 m. de bir hatıl yapılarak duvar bağlantısı sağlamlaştırılır. Aynı zamanda devamlı olarak kesonun içindeki zemin kazılarak dışarı çıkartılır ve mantonun altı boşaltılır. Ağırlığıyla aşağı doğru inen kesonun üst seviyesi zemine silme gelince tekrar ayni işleme devam edilerek sağlam tabakaya ulaşılmaya çalışılır. Sürtünmeyi azaltmak üzere manto duvarı içe doğru 1/10-1/15 eğimle daraltılarak devam edilir ve kesonun içi betonla doldurulur.

Pnömatik (Hava Basınçlı) Kesonlar

Zemin ve yeraltı suyunun fazla olduğu yerlerde kullanılan Pnömatik ( hava basınçlı ) Kesonlarda amaç, temel olarak inşa edilecek kesonun alt bölümündeki çalışma odasının zemindeki suyu yenecek hava basıncıyla doldurularak kuru ortamda çalışıp zeminin kazılması, ağırlığıyla çöken kesonun sağlam tabakaya ulaşmasıdır. Kazılan toprak bacadan dışarı çıkartılır. İlaveten işçi servis bacası, sağlık koşullarına uygun hacim, alan ve yükseklik ile basınç sağlanmalıdır. Pnömatik Kesonlar da ahşap, çelik veya betonarmeden yapılabilmekte, üst boşlukları yine betonla doldurulmaktadır. 30.00 m derinliğe kadar inilebilmektedir.

Yüzen Kesonlar-Yüzen Sandık

Yüzen kesonlar tamamen su içinde, balçık zeminlerde uygulanan bir keson türüdür. Bunlara “Yüzen Sandık” da denmektedir. Dışarıda hazırlanan alt ve yanları kapalı beton sandık kesonlar, temel veya sömel yapılması istenen noktaya getirilerek yerleştirilir. Keson içerisine taş, blok, demir ve beton parçalarından oluşan ağırlıklar konularak gevşek zeminde tabana doğru çökmesi sağlanır. İstenilen sağlam zemin tabakasına ulaşıldığında kesonun geri kalan boşlukları doldurulur. Böylece işlem tamamlanır. Bina bağlantısı için üstte demir filizleri bırakılmalıdır.

(Palplanş Nedir? Nerelerde Kullanılır?)