Menhol – Muayene Bacası Nedir?

Muayene bacası, kanallardaki akımın kontrol edilmesi, kanalların temizlenmesi, bakımı ve havalandırılması için belirli aralıklarla inşa edilen prefabrike elemanlar bütünüdür ve kontrol bacası ya da menhol olarak da adlandırılır.

Muayene bacaları; taban eleman, gövde bileziği, konik eleman, ayar bileziği ve kapaktan oluşmaktadır.

Yağmursuyu Toplama, Depolama ve Deşarj Sistemleri Hakkında Yönetmelik’e göre D <Ø 1200 borularda 50-70 m’de bir, D ≥Ø1200 borularda 70-100 m’de bir baca tesis edilmelidir.

Yağmursuyu Toplama, Depolama ve Deşarj Sistemleri Hakkında Yönetmelik’te Kontrol (muayene) bacası – menhol: Akımın kontrol edilmesini ve kanallar tıkandığında açılması için yeterli çalışma alanı sağlayan yapılar olarak tanımlanmıştır.

Muayene bacası; boru giriş ve çıkışlarının olduğu taban elemanı, yüksekliği ayarlamaya yarayan gövde elemanları, gövde elemanlarından boyun elemanlarına geçişte çap değişimini sağlayan konik eleman, yol veya arazi kotuna göre yükseklik ayarlamaya yarayan boyun bileziği, kapağın yerleştirileceği çerçeve montaj elamanı ve ağır trafik yüküne dayanaklı kanalın havalandırılmasını sağlayan çelik döküm kapaktan oluşur.

Beton muayene bacalarının yerinde uygulanmasında kazı derinliğine göre ölçülendirilen, yukarıdada da gösterilen taban elemanı, bilezik, yarım bilezik, konik, boyun bileziği, çerçeve ve kapaktan oluşan elemanlar kullanılmaktadır.

Boru hatlarındaki yön değiştirmeler mutlaka muayene bacalarında yapılmalıdır. Hat üzerinde hiçbir şekilde yön değiştirmeye izin verilmemelidir.

Muayene bacalarında giriş sayısına göre 1 giriş 1 çıkış; 2 giriş 1 çıkış; 3 giriş 1 çıkış olmak üzere farklı taban elemanları bulunmaktadır. Uygulamada 800 mm çapa kadar boruların girişlerine göre prefabrike olarak imal edilen taban elamanı yaygın olarak kullanılmakta ve bunlar hazır olarak bulunabilmektedir. Daha büyük çaplı boruların bağlantılarında ise taban elemanı olarak yerinde betonarme veya ön gerilmeli prekastlar yardımıyla odalar oluşturulmakta ve böylelikle menhol – muayene bacası teşkil edilmektedir.

Muayene bacalarında veya ihtiyaç duyulan diğer yerlerde paslanmaya ve bozulmaya karşı gerekli işleme tabi tutulmuş malzemeden üretilmiş merdivenler kullanılmalı, merdivenlerin beton içinde kalan kısımları hariç sıcak usulle ziftlenmelidir.

Genel anlamda muayene bacaları ara mesafeleri kanalizasyon sisteminde herhangi bir sorun veya tıkanıklık olması durumunda müdahale edilebilecek mesafede konulur. Bununla birlikte eğimlerin boru çapına göre maksimum ve minimum değerlerin içerisinde kalması içinde muayene bacası teşkil edilir.