Müteahhitlik Belgesi ve Sınıflandırılması ile İlgili Bilgiler

Müteahhitlik, müteahhitlik belgesi, sınıflandırmalar ve ilgili konularda merak edilen ve karıştırılan birçok husus bulunmaktadır. Dolayısıyla bu müteahhitlik belgesi, belgelerin yetki ve kapsamları ile ilgili kapsamlı ve açıklayıcı kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır.

Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkındaki Yönetmeliğe Dair 50 SORU 50 CEVAP

Isparta Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü personeli Dr. Habib DOĞAN tarafından hazırlanan “Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkındaki Yönetmeliğe Dair” 50 Soru 50 Cevap adlı kitapçıkta bu konuda en sık karşılaşılan sorulara ve yanıtlarına yer verilmiştir. IMO Isparta Temsilciliği sosyal medya hesabı tarafından paylaşılan bu soru ve cevaplar aşağıda sıralanmıştır.

1. Bütün yapım islerinde yapı müteahhitliği yetki belge numarası (YAMBİS) gerekli midir?

Yapı ruhsatına tâbi her türlü yapım işinde, yapı müteahhitliğini üstlenecek olan gerçek ve tüzel kişiler YAMBİS numarası almak zorundadır.

2. Sınıflandırma hangi işler için gerekli değildir?

Bu Yönetmelikte tarif edilen sınıflandırma koşullan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki işler ile bu Kanunda istisna tutulan işleri; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamındaki mevzuata göre yürütülen yapım işlerini ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi olup ortaklarından en az birinin kamu kurum ve kurulusu niteliğinde tüzel kişi olduğu ve ortaklık sennayesine en az %20 oranında iştirak ettiği kuruluşların yaptırdıkları yapım islerini kapsamaz.

• 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak uygulamalara ilişkin hükümler saklıdır.

3. Geçici Müteahhitlik Yetki Belgesi ne demektir?

Kendi arsasına kendi yapısını yapacak olan gerçek ve tüzel kişiler için verilebilen bir belgedir. Bu belge ile kişiler kendilerine ait yapılarını (bodrum hariç azami 2 katlı ve inşaat alanı maksimum 500 m2) yapabilirler. Sadece o yapım işinde kullanılmak ve beş yıl içinde bir defaya ve tek bir yapıya mahsus olmak üzere, yapı sahibine geçici yetki belgesi numarası verilir.

4. Konut harici yapılar geçici belge ile yapılabilir mi?

EVET.

• Konut harici yapıları inşa etmek üzere, bir ticari işletme işleten vakıf ve derneklere; 6306 sayılı Kanun veya 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 73 üncü maddesi kapsamındaki yapıları veyahut kendilerine ait yapıları inşa etmek üzere, kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlara; 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında proje bazında destek alan işler için yapı sahibine veya müteahhidine;
• İl özel idaresi, belediye, köy ve diğer kamu tüzel kişilerine ait ticari işletmelere,
• Ana sözleşmelerinde kendi yapılarını inşa edebileceklerine dair aykın hüküm bulunmamak ve işletme konusu gösterilmek şartıyla 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi kapsamındaki yapı kooperatiflerine,
• İskan dışı alanlarda yapılacak entegre tesis niteliğinde olmayan ve imar planı gerektirmeyen tanmsal amaçlı seralar için yapı sahibine, geçici grup yetki belgesi numarası verilir.

5. Kooperatifler için getirilen özel şartlar nelerdir?

Son değişiklikten önce Yapı Kooperatiflerinin inşaat yapacakları arsa tapusu kooperatif üzerine tescilli olmasa da belge alabiliyorlardı. Yapılan değişiklik ile arsa tapusunun kooperatif üzerine tescil zorunluluğu getirildi. Ayrıca, kooperatif yönetim ve denetiminde bulunan kişilerin herhangi bir Müteahhitlik işlemi ile ilgisinin bulunmaması gerekmektedir.

6. Geçici Belge verilmesinde herhangi bir yeterlilik aranıyor mu?

HAYIR. Herhangi bir ekonomik, mali ve mesleki yeterlilik aranmamaktadır.

7. Geçici grup dışında hangi sınıflar mevcuttur?

A, B, B1, C, C1, D, D1, E, E1, F, F1, G, G1 ve H olmak üzere 14 grup mevcuttur.

8. Sınıflandırma kriterleri nelerdir?

En alt sınıf olan H grubu için herhangi bir yeterlilik kriteri aranmamaktadır. Bu grup müteahhitliğe yeni başlayan veya daha önce belge almakla birlikte yeterli kriterleri sağlayamayanlar içindir. Ticaret Odasına kayıt yaptıran her gerçek ve tüzel kişi bu gruba ait belge numarası alabilir.

9. Ticaret Odasına kayıt olmak şart mıdır? Esnaf ve Sanatkârlar Odasına kayıt olmak yeterli olmaz mı?

Ticaret Odasına kayıt olmak şarttır. Bu konu yargıya taşınmış ve Danıştay’ın müteahhitlik mesleğini icra eden kişinin TACİR olduğunu, dolayısıyla Ticaret Odasına kayıt olması gerektiğini belirtir kararı vardır. Esnaf ve Sanatkârlar Odasına kayıt olma bu belgeyi almak için yeterli olmamaktadır.

10. Ortaklık kurarak ortaklık adına ait belge almak mümkün müdür?

EVET. Ortaklık kuracak olan gerçek veya tüzel kişilerin her birisinin ayrı ayrı YAMBİS numarasının olması ve sınıflandırma yapmış olması şartıyla, yönetmelikte belirtilen kriterler dâhilinde ortaklık adına belge almaları mümkündür.

11. Bu şekilde ortaklık kurarak üst sınıflara çıkmak mümkün müdür?

EVET. Ortaklık kurarak üst sınıflara ait belge almak mümkündür. Ortaklığı oluşturan pilot ortağın, çıkılmak istenen üst sınıfın sunması gereken asgari iş deneyiminin %60’nı sağlaması gerekmektedir. Pilot ortak dışındaki diğer ortaklardan her birinin de çıkılmak istenen üst grubun asgari iş deneyim miktarının %25’ini sağlaması zorunludur.

12. Sunulması gereken asgari iş deneyim miktarları nasıl belirlenmektedir?

Yönetmeliğe göre H grubu dışındaki 13 grubun sağlaması gereken ilk kriter asgari iş deneyim miktarıdır. Bu miktar belirlenirken yönetmelikte tanımlanan “Yapı Sınır Bedeli” nin belli katsayılar çerçevesinde belirlenen miktarları esas alınmaktadır.

13. Yapı Sınır Bedeli nasıl belirleniyor?

Belge grubu tespitine esas olmak üzere, Bakanlıkça her yıl yayımlanan mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabına esas yapı sınıflarından III. ve IV. sınıf yapı gruplarının yaklaşık birim maliyetlerinin ortalamasının 45.000 katı (diploma için 250 katı) alınmak suretiyle elde edilen bedel Yapı Sınır Bedeli olarak tanımlanmıştır.  2020 yılı için bu Yapı Sınır Bedeli, 71.550.000,00 TL olup, diploma için yıllık 397.500,00 TL dir.

14. Diplomalar iş deneyiminde kullanılabilir mi?

EVET. İnşaat Mühendisi ve Mimarlık diplomaları bir önceki soruda belirtilen yıllık miktarlarda olmak kaydı ile iş deneyimi olarak kullanılabilir. (İnşaat Mühendisi ve Mimar İş Deneyim Belgesi Tutarları)

15. Kimler belge almak için başvuramaz?

1. Yetki belgesi numarası için başvuranlardan;
   1. İflas eden, işleri mahkeme tarafından yürütülen, iflası ilân edilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan, ilgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilen,
   2. Başvuru tarihinden geriye doğru son üç yıl içerisinde kesinleşmiş yargı karan ile tespit edilmek kaydıyla, yetki belgesi numarası kullandığı işlerde;
      • Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, rüşvet suretiyle veya başka yollarla sözleşmeye ilişkin işlemlere fesat kanştıran veya buna teşebbüs eden,
      • Sahte belge düzenleyen, kullanan veya bunlara teşebbüs eden,
      • Hileli malzeme, araç veya usuller kullanan, fen ve sanat kurallarına aykırı imalat yapan,gerçek veya tüzel kişilere yetki belgesi numarası tahsis edilmez, yetki belge numarası olanların belgesi iptal edilir.
2. Başvuru sahibinin ticari işletme türüne bağlı olarak 23 üncü maddede sayılanların, birinci fıkradaki kısıtlama hükümleri kapsamına girmeleri halinde o ortaklık veya şirkete de yetki belgesi numarası tahsis edilmez, yetki belge numarası olanların yenileme işlemi yapılmaz.

16. Belge iş ve işlemleri kim tarafından yürütülmektedir?

İş ve işlemler Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinde kurulan Müteahhitlik yetki Belge Komisyonları tarafından yürütülmektedir. Sunulan belgeler komisyon tarafından İncelenmekte ve kriterlerin sağlandığı sınıfa atama yapılmaktadır.

17. Sunduğum belgeler kriterleri sağlamıyorsa, herhangi bir ekonomik kayıp yaşıyor muyum?

EVET. Sunulan belge sahibinden YAMBİS numarası için ayrı, grup tayini için ayrı ve grup kaydı için ayrı olmak üzere üç farklı ücret alınmaktadır. Daha önce YAMBİS numarasına sahip olanlardan sadece grup tayini ve grup kayıt ücreti alınmaktadır. İlk başvuruda grup tayin ücreti alınmakta olup, komisyon incelemesi sonucunda istenilen grup uygunsa grup kayıt ücreti alınmaktadır. Dolayısıyla başvuruda istenilen grubun kriteri sağlanmadığı durumda o gruba ait grup tayin ücretinin fazla kısmı geri iade edilmemektedir. (Örneğin F grubu için müracaat eden kişinin kriterleri F grubu için yeterli olmayıp sistem G grubu verirse, F grubu için yatırılmış olan grup tayin ücretinin G grubuna göre fazla olan kısmı iade edilmemektedir.)

18. Komisyon kararları kesin midir? İtiraz edilebilir mi?

Komisyon kararlarına itiraz edilebilir. Eğer gerçek/tüzel kişi, İl Müdürlüğündeki Komisyonun kararını doğru bulmuyorsa Bakanlık merkezinde kurulu olan itiraz komisyonuna başvurabilir.

19. Belge numarası ve sınıflandırma için hangi belgeler isteniyor?

Mevcut yönetmelik çıkmadan (02.03.2019) önce alman tüm belgeler şu an ruhsat kesme aşamasında sınıflandırma yapılması uyarısı vermektedir. Dolayısıyla ister ilk defa YAMBİS numarası almak, isterse sınıflandırma yapmak için aynı belgeler istenilmektedir. (İhalelerdeki ruhsatlı işler için sınıflandırma şart olmayıp, sadece YAMBİS numarası talep edilmektedir. Bu tür işlerde sınıflandırma kriterleri için gereken ekonomik, mali ve mesleki yeterlilik belgeleri istenilmemektedir.)

İstenen belgeler:

İlk defa numara alacak olan ve H grubu sınıflandırma yapacak olanlar için;

• KEP Adresi,
• Başvuru Formu (Ek 1),
• Ticaret Odası Kayıt/Faaliyet Belgesi,
• Gelir idaresinden veya e-devlet üzerinden alman faal olunduğunu gösterir belge,
• Tüzel Kişilik için Ticaret Sicil Gazetesi,
• Vergi Levhası,
• İmza Sirküleri,
• Dekont (Ücretler-Sınıfa göre değişmektedir.),
• Sicil Durumu Beyannamesi (Ek-5)
• Bildirim Yükümlülüğü Taahhütnamesi (Ek 7).

Diğer Gruplar için bunlara ilave olarak;

• Ekonomik ve mali yeterliğin sağlandığına ilişkin serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirce düzenlenen Ekonomik ve Mali Yeterlik Bildirim Formu (Ek- 2),
• Mali durumunu göstermek üzere bankalardan temin edilecek standart formatta düzenlenen Banka Referans Mektubu (Ek-3),
• Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile ortalama yıllık usta iş gücü ve teknik personel yeterliğinin sağlandığına ilişkin serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirce düzenlenen Mesleki ve Teknik Yeterlik Bildirim Formu (Ek-4), istenilmektedir.

20. KEP adresi zorunlu mudur?

EVET. KEP adresi olmadan işlem yapılmamaktadır. Kayıtlı Elektronik Posta adresi yasal tebligat adresi sayılmakta olup PTT şubelerinden alınmaktadır.

21. Ortaklık durumunda da aynı belgeler mi istenilmektedir?

Ortak girişimler tarafından yapılan yetki belgesi numarası başvurularında; noter onaylı ortaklık sözleşmesi, başvuru formu ve ortaklığı oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından imzalanmış Ortak Girişim Beyannamesi (Ek-6) ve ilgisine göre Ticaret Odası faaliyet Belgesi ve Ticaret Sicil Gazetesi belgelerinin ayrı ayrı verilmesi zorunludur. Ortaklık adına yeni bir yetki belgesi numarası alınmasında bu belgelere ek olarak Ek-5 ve Ek-7 istenilmekte olup, başka belge istenilmemektedir.

22. Ekonomik ve Mali yeterlilik olarak nelere bakılmaktadır?

1) Ekonomik ve mali yeterliğin sağlanması kapsamında bilanço, banka referans mektubu ve iş hacmini gösteren belgeler sunulur.

2) Başvurunun yapıldığı yıldan önceki yıla ait bilançoya göre;

1. Cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,50,
2. Öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,10,
3. Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75’ten küçük,

olması gerekir. Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olanlardan, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.



EK-2 ile verilen bilgilerin komisyon tarafından incelenmesi amacıyla, onaylı bilançolar, gelir gider tabloları ve Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi talep edilmektedir. (Not: üstte bahsedilen 3 Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75’ten küçük,” oranı 3 yıl boyunca sorgulanmamaktadır.)

23. Banka referans mektubunda hangi miktarlara bakılmaktadır?

Banka referans mektubu ile; başvuranın bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatının, başvurulan yetki belgesi grubunda sunulması gereken asgari iş deneyim tutarının % 5’inden az olmaması gerekir. (Örneğin F grubuna başvuran kişinin sağlaması gereken asgari iş deneyimi tutarı 7.155.000,00 TL olduğu için, sunulacak banka referans mektubunda sağlanması gereken minimum miktar 357.750, 00TL olacaktır.)

24. İş hacmi ile ilgili sağlanması gereken bir kriter var mıdır?

EVET. Sunulacak iş hacmini gösteren belgelere göre, başvuru yapılan yıldan önceki yıla ait; başvuru sahibinin iş hacmini gösteren toplam cirosu veya bu Yönetmelik kapsamındaki işlerle ilgili cirosunun başvurulan yetki belgesi grubunda sunulması gereken asgari iş deneyim tutarının F ve F1 grubu için % 10’undan; daha üst gruplar için % 20’sinden az olmaması gerekir. Bu kriteri başvurunun yapıldığı yddan önceki yıl için sağlayamayanlar, başvurunun yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Sadece yapım işlerine ait ciro sunanların, başvuru yapılan yıldan önceki son üç yıl içerisinde herhangi bir yılda bu fıkrada belirtilen iş hacminin %80’ini sağlamaları yeterlidir.

GRUP	AİD Miktarı	Banka Referans Mektubu	İş Hacmi (CİRO)
A	143.100.000,00 TL	7.155.000,00 TL	28.620.000,00 TL
B	100.170.000,00 TL	5.008.500,00 TL	20.034.000,00 TL
B1	85.860.000,00 TL	4.293.000,00 TL	17.172.000,00 TL
C	71.550.000,00 TL	3.577.500,00 TL	14.2310.000,00 TL
C1	59.625.000,00 TL	2.981.250,00 TL	11.925.000,00 TL
D	47.700.000,00 TL	2.385.000,00 TL	9.540.000,00 TL
D1	35.775.000,00 TL	1.788.750,00 TL	7.155.000,00 TL
E	23.850.000,00 TL	1.192.500,00 TL	4.770.000,00 TL
E1	14.310.000,00 TL	715.500,00 TL	2.862.000,00 TL
F	7.155.000,00 TL	357.750,00 TL	715.500,00 TL
F1	6.081.750,00 TL	304.088,00 TL	608.175,00 TL
G	5.008.500,00 TL	250.425,00 TL	İstenilmiyor
G1	3.577.500,00TL	178.875,00 TL	İstenilmiyor
H	İstenilmiyor

25. Mesleki ve Teknik yeterlilik nasıl belirleniyor?

Mesleki ve teknik yeterliğin sağlanması kapsamında iş deneyim belgeleri ve iş gücünü gösteren belgeler sunulur.

İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde aşağıdaki hususlar esas alınır:

1. a) Gerçek ve tüzel kişilerin yapım işlerinde benzer iş grupları listesinin “(B) Üst yapı (Bina) işleri” başlığı altındaki I. Grup, II. Grup ve III. Grup kapsamında yaptığı işlerle ilgili olarak deneyimini gösteren;

• iş bitirme belgeleri,
• iş durum belgeleri,
• iş denetleme belgeleri,
• iş yönetme belgeleri,

iş deneyimi olarak kabul edilir.

• Mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabına esas yapı yaklaşık birim maliyetleri listesinde II-B(4), II-C, III-A(ll) ve B(l), IV-A(IO) grubu yapılar değerlendirme dışı tutulur.
• Mezuniyet belgeleri bakımından inşaat mühendisliği ve mimarlık bölümleri benzer iş grubuna denk sayılır.

26. Hangi yapılar iş deneyimi olarak sunulamaz?

Üst yapı sınıfında olmayan yapılar iş deneyimi olarak sunulamaz. Üst yapı grubunda olan;

• II-B(4): Tarımsal endüstri yapılan (Tek katlı, prefabrik beton, betonarme veya çelik depo ve atölyeler, tesisat ağırlıklı ağıllar, fidan yetiştirme ve bekletme tesisleri)
• II-C:
  • Hangar yapıları (Uçak bakım ve onarım maçlı)
  • Sanayi yapılan (Tek katlı, bodrum ve asma katı da olabilen prefabrik beton, betonarme ve çelik yapılar)
  • Bu gruptakilere benzer yapılar.
• III-A(11): Semt postaneleri
• III B(l): Entegre tarımsal endüstri yapıları, Büyük çiftlik yapıları,
• IV-A( 10): Aquaparklar

Gruplarındaki yapılar iş deneyimi olarak sunulamaz.

27. İş deneyim tutarı nasıl hesaplanmaktadır?

İş deneyim tutarı EKAP kaydı olan işlerde doğrudan sistem üzerinden EKAP numarası girilerek belirlenirken, EKAP kaydı dışında kalan işlerde Yapı Ruhsatı, Yapı Kullanma İzin Belgesi ve Noter Onaylı Müteahhitlik Sözleşmesine bakılarak karar verilmektedir. İnşaat Ruhsatındaki miktarın güncellenmiş tutarı dikkate alınmaktadır. Bitmeyen işler (Yapı Kullanma İzni alınmamış) iş bitirme belgesi olarak sunulamadığı için Yapı Kullanma İzin Belgesi istenilmektedir. Sunulan belgelere göre hesaplama iki şekilde yapılmaktadır:

1. Sunulan iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde tek sözleşmeye ve/veya yapı ruhsatına dayalı olarak başvuru tarihinden geriye doğru son on beş yıl içerisinde alınmış iş deneyim belgelerinin en fazla miktarda olanın iki katı alınarak
2. Veya daha büyük sonuç vermek şartıyla, bitirilen işler içinde geriye doğru son beş yıl içinde bitirdiği işlerin bedelinin toplamı alınarak iş deneyim tutarı belirlenir. Toplama işleminde son on beş yıl içerisindeki en büyük işin iş deneyim miktarının üç katından fazlası dikkate alınmaz.

Bu duruma dikkat edilirse son beş yılda fazla iş yapmış müteahhitlere avantaj sağlanmaktadır.

ÖRNEK: A kişisi son beş yıl içerisinde her biri 3 Milyon tutarında olan 10 adet iş bitirmiş olsun. B kişisi ise 1 adet 5 milyon, 7 adet de her biri 1 milyon tutarında iş bitirmiş olsun. A kişisinin iş deneyimi en büyük işin 3 katı olarak alınabilir (9 milyon) çünkü toplamda bu tutardan daha fazla iş yapmış son beş yılda. Eğer yaptığı bütün işler 5 yıldan önce olsaydı A kişisinin iş deneyimi 6 milyon olacaktı. B kişisinin iş deneyimi ise 12 milyon TL olacaktır. 3 kat kuralını burada uygulayanlayız. Çünkü son beş yılda yaptığı işlerin toplamı 12 Milyon yapıyor. (Basitleştirilmiş kural: Minimum en büyük işin 2 katı, maksimum en büyük işin 3 katı)

28. İş Bitirme dışındaki belgeler nasıl değerlendirilmektedir?

Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen süreye göre 28 inci madde kapsamında hesaplanacak tutara herhangi bir artırım uygulanmaz. (Yani 10 yıllık bir İnşaat Mühendisinin iş deneyim miktarı 10X397,500=3.975.000,00 TL dir. 2 katı veya 3 katı gibi artırımlar uygulanmaz.

• Eğer belgeyi sunan kişinin herhangi bir iş tecrübesi yoksa diplomasının en fazla 15 yılı dikkate alınır. İş tecrübesi olanlarda bu süre uygulanmaz. Mezuniyet tarihinden itibaren geçen tüm süre dikkate almır.
• İş deneyimi olarak sunulacak İş Denetleme ve İş Yönetme belgelerinin 1/5’i dikkate alınır ve herhangi bir artırım uygulanmaz. (Örnek Şantiye şefliği…)

29. Kat karşılığı veya kendi arsasına inşaat yapanların iş deneyimi nasıl hesaplanıyor?

Kat karşılığı veya kendi arsasına inşaat yapanların iş deneyimleri Yapı Ruhsatındaki arsa hariç bedelin güncellenmiş miktarının %75’i alınarak hesaplanmaktadır.

30. Sunulan iş deneyimleri başka yerde kullanılabilir mi?

İş deneyimini gösteren belgeler, kullanıldığı yetki belge numarasının belge grubu geçerlik süresi sonuna kadar başka bir gerçek veya tüzel kişiye kullandırılamaz.

31. Tüzel kişilikte diploma kullanılabilir mi?

Eğer tüzel kişiliğin yarıdan fazla hissesine sahip ise kullanılabilir. Tüzel kişi tarafından sunulan iş deneyimini gösteren belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, belge grubu geçerlik süresince bu oranın muhafaza edilmesi zorunludur.

32. Oluşan hisse değişikliği nasıl bilinecek? Bildirmediğim takdirde herhangi bir sorun oluşacak mı?

Sorunun herhangi bir şekilde oluştuğu tespit edildiğinde, Belge YASAKLAMA kapsamına alınacağından ve suç duyurusunda bulunulacağından, oluşan değişikliklerin bildirilmesi gerekmektedir.

33. Herhangi bir sınıfa atandıktan sonra ne kadar süre içerisinde sınıf değiştirebilirim?

Herhangi bir süre kısıtı yoktur. Gerekli kriterleri sağladıktan sonraki süre içerisinde başvurularak sınıf değiştirme yapılabilir.

34. Sınıf değiştirmek için aynı ücretleri tekrar mı yatıracağım?

Grup tayini için yatırılması gereken ücret yeniden yatırılacak. Eğer komisyon değerlendirmesi sonunda sınıf değişikliği uygun görülürse mevcut sınıf ile yeni sınıf arasındaki Grup Kayıt Ücretinin farkı alınmaktadır.

35. Sınıf değiştirme de eski belgelerim geçerli mi yoksa yeniden belge vermek zorunda mıyım?

Her işlem için ayrı dosya tutulduğundan dolayı istenen belgelerin güncel hallerinin tekrar sunulması zorunludur.

36. Yapılan sınıflandırmalar ne kadar süre için geçerlidir?

Yapılan sınıflandırma işlemi minimum 3 yıl olmak üzere sunulan belgelerin geçerlilik tarihi kadar geçerlidir. Bu süre maksimum 5 yılı geçemez. Yani belgeler 10 yıl geçerli olsa da 5 yıl sonra belge yenilenmek zorundadır. Örneğin sunulan iş deneyim belgesi 1 yıl sonra geçerliliğini kaybediyorsa, belge yenilemesi 3 yıl sonra yapılmak zorundadır.

37. İş gücü belgelerinde hangi kriterler aranmaktadır?

İş gücü belgelerinin zorunluluğu yönetmelik yayım tarihinden itibaren 3 yıl sonra başlamakla birlikte başvuru esnasında mevcut durumu bildirir EK-4 belgesinin sunulması zorunludur.

İş gücü belgelerinin değerlendirilmesinde aşağıdaki hususlar esas alınır:

1. Gerçek ve tüzel kişiler tarafından başvurudan bir önceki yıl içinde işveren veya alt işveren tarafından istihdam edilen ortalama yıllık usta iş gücü yeterliğinin sağlanması gerekir. Bu kriteri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların ortalaması üzerinden yeterlik kriterinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
2. Sunulan belgelere göre;
   1. Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi sahipleri ve 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar usta iş gücü sınıfında değerlendirilir.
   2. Mimar ve mühendisler ile 29/4/1992 tarihli ve 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanunda sayılan tekniker, yüksek tekniker, teknik öğretmenler teknik personel iş gücü sınıfında değerlendirilir.
   3. 31/5/2016 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre yapılan işçilik bildirimleri esas alınır.

38. Gruplar için asgari iş deneyimi tutarları ne kadardır?

Her grup için sağlanması gerekli olan asgari iş deneyim tutarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

GRUP	Asgari İş Deneyim Tutar Oranı (YSB=Yapı Sınır Bedeli)	Miktar (YSB=71.550.000,00TL)
A	YSB*2	143.100.000,00 TL
B	YSB*7/5	100.170.000,00 TL
B1	YSB*6/5	85.860.000,00 TL
C	YSB	71.550.000,00 TL
Cl	YSB*5/6	59.625.000,00 TL
D	YSB *2/3	47.700.000,00 TL
Dİ	YSB* 1/2	35.775.000,00 TL
E	YSB* 1/3	23.850.000,00 TL
El	YSB* 1/5	14.310.000,00 TL
F	YSB*1/10	7.155.000,00 TL
Fİ	YSB* 17/200	6.081.750,00 TL
G	YSB*7/100	5.008.500,00 TL
G1	YSB* 1/20	3.577.500,00TL
H	İstenilmiyor

39. Her grup için tek seferde üstlenebileceği iş miktarı nasıl belirleniyor?

Her grup için tek seferde olmak üzere üstlenebileceği iş miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken husus bu miktarlann TEK SEFERDE üstlenilebilecek miktarlar olmasıdır. Bu miktarları tek seferde aşmamak şartıyla bir çok iş aynı anda yürütülebilir.

GRUP	Tek Seferde Üstlenebilecek Tutar Oranı (AİD=Asgari İş Deneyimi)	Tutar Miktarı
A	Sınırsız	Sınırsız
B	AİD*1	100.170.000,00 TL
B1	AİD*1	85.860.000,00 TL
C	AİD*1	71.550.000,00 TL
Cl	AİD*1	59.625.000,00 TL
D	AİD*1	47.700.000,00 TL
Dİ	AİD*1	35.775.000,00 TL
E	AİD*1	23.850.000,00 TL
El	AİD*4/3	19.080.000,00 TL
F	AİD*2	14.310.000,00 TL
Fİ	AİD*1.75	10.643.063,00 TL
G	AİD*1.5	7.512.750,00 TL
G1	AİD*1.5	5.366.250,00TL
H	(G1 AİD)*5/6	2.981.250,00 TL

40. Her grubun sağlaması gereken iş gücü oranları nasıl belirlenmiştir?

Her grup için sağlaması gereken iş gücü sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu sayılar Yönetmelik yayım tarihinden itibaren 3 yıl sonra zorunlu hale gelecek olmasına rağmen şu anki işlemlerde mevcut durumu bildirir EK-4 belgesi zorunlu olarak istenilmektedir. H grubunda ilk başvuru sırasında iş gücü zorunlu olmamakla birlikte, belge yenileme sırasında iş gücü kriterleri zorunludur.

GRUP	Teknik Personel (Mühendis, Mimar, Tekniker, Teknik Öğretmen)	MYK Belgeli Usta
A	8	50
B	6	24
B1	4	18
C	3	12
C1	3	10
D	2	9
D1	2	8
E	2	6
E1	2	5
F	1	3
F1	1	3
G	1	1
G1	1	1
H	1	1

41. Ortaklık durumunda hisse oranları ile ilgili herhangi bir hüküm mevcut mudur?

Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak ortaklıkların belge grubunun tespitinde yüksek hisseye sahip ortak pilot ortak olarak; tüm ortakların hisselerinin eşit olduğu durumda ise aksi beyan edilmedikçe belge grubu yüksek olan ortak, pilot ortak olarak kabul edilir. Ortak Girişim Beyannamesinde (Ek-6) ortaklık oranı belirtilmemişse tüm ortakların hissesinin eşit olduğu kabul edilir.

• Ortaklıklarda pilot/koordinatör ortağın ve diğerlerinin asgari iş deneyim tutarları dikkate alınarak ortaklık belge grubu belirlenir. Bu amaçla, ortaklık adına atanacak grubun asgari iş deneyim tutarının en az %60’ının pilot/koordinatör ortak tarafından sağlanmasının yanı sıra, en az % 25’inin diğer ortakların her biri tarafından ayrı ayrı sağlanması zorunludur. Bu hesaplamada H grubunun asgari iş deneyim tutarı olarak üstlenebileceği azami iş tutarının 3/5’i esas alınır.
• Burada dikkat edilmesi gereken husus üst gruba çıkmada mevcut grubun AİD tutarının belirleyici olması hususudur. Örneğin G grubunun AİD tutan 5.008.500,00 TL dir. Ortaklık durumunda eğer G grubu Pilot ortak ise çıkılmak istenen grubun AİD değerinin %60’nın G grubunun AİD değerinden az olması gerekir. F grubunun AİD değeri 7.155.000,00 TL dir. F grubuna ait AİD değerinin %60’ı 4.293.000,00 TL yaptığı ve G grubunun AİD değeri de bu değerden büyük olduğu için G grubu pilot ortak olarak bir ortaklık kurup F grubuna çıkabilir. El grubunun AİD değeri 14.310.000,00 TL olup %60’ı, 8.586.000,00 TL yapmaktadır. Bu değer G grubunun AİD değerinden büyük olduğu için G grubu belgeye sahip bir kişilik pilot ortak olarak El grubuna yükselemez.
• Pilot ortakta %60 şartı bulunurken, pilot ortak dışındakilerin de yükselmek istenilen grubun AİD değerinin %25’ini sağlaması gerekmektedir. Örneğin F grubunun AİD değeri 7.155.000,00 TL olup bu değerin %25’i 1.788.750,00 TL yapmaktadır. H grubunun AİD değeri bulunmamakla birlikte ortaklık hesaplamasında H grubunun asgari iş deneyim tutarı olarak üstlenebileceği azami iş tutarının 3/5’i esas alınır. H grubunun üstlenebileceği azami iş tutarı 2.981.000,00 Tl olup bu değerin 3/5 i; 1.788.750,00 TL yapmaktadır. Demek ki H grubu ile G grubu ortaklık kurarak F grubuna yükselebilir. H grubunun bulunduğu ortaklıklarda çıkılabilecek en yüksek grup F grubudur. H grubu daha üst gruplar için AİD şartını sağlayamamaktadır.
• İki H grubunun bir araya gelerek bir üst gruba çıkması pilot ortağın %60 şartını sağlaması zorunluluğundan dolayı mümkün değildir.

42. Ortaklıklar ile Ortaklıklar bir araya gelip sınıf yükseltmesi yapabilir mi?

HAYIR. Ortaklıklar ile başka ortaklıkların/kişilerin ortaklığı durumunda ise, ortakların bu fıkra hükmüne göre elde ettikleri grup dikkate alınmaz, ortaklığa giren tüm gerçek/tüzel kişilerin yeterliklerine göre elde ettikleri kendi belge grupları üzerinden hesaplama yapılır.

43. Tek bir parseldeki yapılar bölünüp sınıf uygunluğu sağlanabilir mi?

HAYIR. Hesaplamada tek bir sözleşmeye ve/veya yapı ruhsatına dayalı işler dikkate alınır. Birden fazla sözleşmeye veya yapı ruhsatına konu edilse dahi, aynı parselde yer alan veya toplu yapı niteliğinde olan yapılar tek iş olarak dikkate alınır, bunlardan yapı kullanma izin belgesi alanlar hesaba dâhil edilmez.

44. Toplu yapıların iş deneyimi nasıl hesaplanır?

Toplu yapı niteliğindeki yapılar için düzenlenen iş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde, başvuru sahibi adına olanlar toplanarak dikkate alınır. Toplu yapı niteliğindeki yapıların iş deneyim belgelerindeki miktarlar, yetki belge grubunun üstlenebileceği azami iş tutarının üç katına kadar toplanmak suretiyle tek iş deneyimi olarak değerlendirilir. Bu şekilde yapılacak toplama işleminde, tek ruhsata veya sözleşmeye konu edilmeyen ve yapı ruhsatı tarihleri arasında en fazla beş yıl süre olan iş deneyim belgeleri dikkate alınır.

45. Sözleşme kapsamında yapılan iş artışları iş deneyiminde dikkate alınıyor mu?

Aynı işin sözleşmesinin iş artışı sınırı içinde ikmal edilmemesi halinde, sözleşme konusu olan işin devamı olarak yaptırılan işler iş deneyiminde dikkate alınır.

46. Sözleşme şartı aranmayan işlerde iş deneyimi nasıl hesaplanır?

Sözleşme şartı aranmayan işlerden alınan yapı kullanma izin belgeleri, 28 inci maddedeki atıflar kapsamında kat ve/veya arsa karşılığı inşaat işlerine ilişkin iş deneyim tutarının hesabı ile aynı usule göre değerlendirilir.

• 4734 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan kamu tüzel kişiliklerine ait işlerden geçici kabulü yapılmış olanların sözleşme bedeli de (bedel içermeyen sözleşmelerle yapılan işlerin yapı yaklaşık maliyeti) bu usule göre değerlendirilir.
• Bu fıkraya göre yapılacak uygulamalarda işin ilgisine göre ilk sözleşme bedelinin veya yapı yaklaşık maliyetinin en az %80’inin sözleşmesinde, ilgili İdarece onaylı yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanma izin belgesinde/geçici kabul belgesinde belirtilen müteahhit tarafından yapıldığının yapı ruhsatı, ilgili sigorta müdürlüğünden onaylı iş yeri bildirgesi ve fatura örnekleri gibi diğer ilgili belgelerle de doğrulanması gerekir.
• Mevzuatı gereği bedel içeren sözleşme şartı aranan işlerde, iş deneyim belgelerinde belirtilen tutar esas alınır.

47. Yeni kurulan şirketler eski şirketleri devir alarak ve satın alarak onların yetki belgesini kullanabilir mi?

HAYIR. Yetki belge numarası başkasma devredilemez. Ancak nev’i değişikliklerinde devredilebilir.

48. Şirket birleşmelerinde tasfiye edilen şirketin iş deneyimleri ve bilançoları kullanılabilir mi?

EVET. Kamu İhale Kurumunun 2009- DK-D-143 sayılı kararı tasfıyesiz sona eren şirketlere ait bilanço, ciro ve iş deneyimlerinin yeni şirket tarafından kullanılabileceğini hükme bağlamıştır.

49. Daha önce sözleşme yapılmış işler için sınıflandırma kriterleri uygulanacak mı?

02.12.2019 tarihinden önce yapılmış Noter Onaylı sözleşme mevcut ise, 18 AY SÜRESİNCE uygun sınıfta olma zorunluluğu aranmayacaktır. Ama ruhsat işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için belge numarasına ait herhangi bir sınıf tayinin de yapılmış olması gerekmektedir.

50. Ücretler nasıl tahsil edilmektedir? Miktarları ne kadardır?

Müteahhitlik Yetki Belgesi numarası alma, sınıflandırma için grup tayini ve grup kayıt ücretleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Döner Sennaye işletmesi hesabına HALKBANK üzerinden yatırılmaktadır. Ücret yatırmadan önce www.basvuru.csb.gov.tr adresinden referans numarası alınması ve yatırılan ücretlerin bu referans numaralan ile yatırılması zorunludur. EFT ve havale kabul edilmemekte, dekontların asıllarının başvuru sırasında kullanılması gerekmektedir.