Poroz Asfalt Nedir? Avantajları ve Kaplama Tabakaları

Poroz asfalt kaplama, yüzeyi ve alt temeli asfalt, çakıl ve kırılmış agregadan oluşan, yüksek boşluk oranına sahip, yol yüzeyine gelen kar ve yağmur sularını kaplama içerisine alıp, uygun drenaj sistemlerine aktaran geçirimli bir kaplama çeşididir. Diğer kaplama çeşitlerine göre serme ve sıkıştırma işleminden sonra %15-20 daha fazla boşluk oranına sahiptir. (Asfalt Nedir?)

Klasik yol kaplama sistemlerinde genellikle geçirimsiz bir tabaka istenir. Serme ve sıkıştırma işlemlerinden sonra yaklaşık boşluk oranı %3-5 civarında olur. Geçirimsiz tabaka isteğinden dolayı kullanılan iri agrega oranı poroz asfalt uygulamalarına göre daha azdır.

Poroz Asfalt Uygulama Amaçları ve Avantajları

Poroz asfalt karışımları tercih etmenin dört temel sebebi bulunmaktadır. Bunlar;

• yol güvenliğinin artırılması,
• trafik gürültüsünün azaltılması,
• gerekli drenajın sağlanması
• yeraltı sularının beslenmesidir.

Poroz asfalt kaplamalar, şehirde yoğun yağışlar sonucu oluşabilecek sel baskınlarını engellemek, yüksek trafik gürültüsünü azaltmak, kaplama yüzeyini daha güvenli hale getirmek ve yeraltı sularını doğrudan beslemek için tercih edilmektedir.

Yol Güvenliği

Poroz asfalt, geçirimli bir kaplama olduğu için yol yüzeyinde su birikmesi engellenmektedir. Su birikmesi sonucu kızaklama olmaz. Bu sayede trafik güvenliğine katkı sağlamaktadır. Yüksek boşluk oranı sayesinde kaplama yüzeyindeki su, hava boşluklarından poroz asfalt kaplama içerisine aktarılır. Ayrıca yol yüzeyine su birikmesi engellendiğinden su sıçraması vb. olaylar azaltılmış olur. Görüş mesafesi kolaylıkla sağlanır. Gece yolculuklarında ıslak yüzeyden kaynaklı ışık yansımaları en aza indirilmiş olur. Kaplama içerisine sızan sular uygun bir drenaj sistemi ile kaplama dışına nakli gerçekleştirilir. Poroz asfalt kaplamada tekerlek ile yol yüzeyi arasındaki sürtünme diğer kaplamalara göre daha iyi durumdadır. Bu durum trafik kazalarını önemli oranda azaltır ve yüksek hız için güvenli seyahat imkânı sağlar.

Gürültünün Azaltılması

Poroz asfalt kaplamaların sahip oldukları yüksek boşluk oranı sayesinde yol yüzeyinde oluşan gürültü, kaplama tarafından emilir. Gürültüdeki azalma miktarı yaklaşık olarak 1,5 dB ile 4 dB civarındadır. Belirtilen değerler farklı bir kaplama yüzeyine göre %25-50 arasında gürültünün engellendiğini gösterir.

Yeraltı Sularının Beslenmesi

Yağış sularının kaplama yüzeyinden, kaplama içerisine hareketi sağlanır. Kaplama içerisinde oluşturulan drenaj sistemi ile sular, uygun depo yerlerine nakledilir. Örneğin otoparklarda kullanılan poroz asfalt kaplamalar sayesinde toplanan sular yeraltı sularına iletilebilir.

Drenaj

Poroz asfalt kaplamalar yol yüzeyine gelen suları içerisine alır. Kaplama içerisindeki sular drenaj sistemleriyle geçici ve kalıcı depolara iletilir. Bu sayede yolun temeli sudan etkilenmez. Poroz asfalt kaplama uygulamasıyla hem yeraltı hem de yer üstü drenaj yapılmış olur.

Poroz Asfalt Kaplamaların Dezavantajları

Poroz asfalt kaplamalar iklim ve hava koşullarının ağır geçtiği bölgelerde tercih edilmez. Don olaylarının görüldüğü bölgelerde, gözenekli yapı içerisinde kalan sular donma-çözülmeye maruz kalır. Bu olay sonucu gözenekli yapı zarar görür. Kar yağışı ve düşük sıcaklıklar sonucu gözeneklerde biriken suyun donması sonucu, daha kaygan ve tehlikeli bir yüzey oluşturur. Donan su genleşip hacmi büyür, bu olaya mantarlaşma denir. Mantarlaşma sonucu donan gözenekler yol yüzeyini daha da tehlikeli hale getirir. Buzla mücadelede kullandığımız tuz ve solüsyonlar etkisiz hale gelir. Bu durum, kar ve buzla mücadele çalışmaları için gerekli maliyetlerin artmasına sebep olur.

Poroz asfalt kaplamaların sahip olduğu gözeneklere katı partiküllerin girmesi sonucu, kaplama yüzeyi zarar görebilir. İşlevini kaybeden sistem sık sık yenileme ve bakım gerektirebilir. Dolayısıyla maliyetlerin artmasına sebep olur.

Poroz asfalt kaplamaların ilk yapım maliyetleri, normal asfaltlara göre daha fazladır. Poroz asfalt kaplamalarda tercih edilen malzemeler özenle seçilmelidir. Agregaların; cilalanmaya, aşınmaya ve deformasyonlara karşı daha dirençli olması gerekir. Ayrıca agregaları birbirine bağlamak için kullanılan bitüm özenle seçilmelidir.

Poroz asfalt kaplamalarda yol işaretlemelerinde kullanılacak çizgi, işaret vb. malzemelerin maliyetleri normal kaplamalara göre daha fazladır. Poroz asfalt kaplamaların bakımları daha sık yapılmalıdır. Açık kanalların temizliği oldukça önemlidir. Serbest malzemelerin sistemi tıkaması engellenmelidir.

Poroz Asfalt Kaplama Tabakaları

Poroz asfalt tabakası, asfalt çimentosunun bağlayıcılık görevini üstlendiği, açık gradasyona sahip iri agregalardan oluşur. Yol yüzeyine gelen suyun, yol eğimiyle hareketi sonucu kaplama tabakasında bulunan boşluklardan içeri alınması prensibiyle çalışır. Kaplama altında bulunan boşluk hacmi, kaplama içerisinde bir geçici havuz görevi yapar. Kaplama gövdesinde depolanan su drenaj kanallarına veya kaplamanın alt tabakalarına iletilir.

Poroz Beton Nedir?

Taş Mastik Asfalt Nedir?

Kaynaklar:
Yusuf Kemal KÖSE-POROZ ASFALT KARIŞIMLARIN PERFORMANS VE YÜZEY ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ
Arrieta, S. V., Maquilon, J. E. C., 2014. Resistance to degradation or cohesion loss in Cantabro test on specimens of Porous Asphalt friction courses.
Yang, B., Zhang, H., Xie, N., Zhou, H., 2019. Laboratorial investigation on effects of microscopic void characteristics on properies of porous asphalt mixture.
Jiao, Y., Zhang, Y., Fu, L., Guo, M., Zhang, L., 2019. Influence of crumb rubber and tafpack super on performances of SBS modified porous asphalt mixture.