Prepakt Beton-Önceden Yerleştirilmiş Agrega ile Beton Üretimi

Prepakt beton iri agregaların maksimum doluluğu sağlayacak şekilde kalıp içine yerleştirilmesinden sonra oldukça akıcı kıvamda olan çimento hamuru veya harcın kalıbın içine enjekte edilmesi ile üretilir. Önceden yerleştirilmiş agrega-Prepakt (ÖYA) yöntemi dar bölgelerde etkili bir şekilde kullanılan beton yerleştirme metodudur.

Normal betonun döküm ve sıkıştırma işlerinin çeşitli nedenlerle zor ya da imkansız olduğu durumlarda prepakt beton tercih edilebilir.

Önceden yerleştirilmiş agrega ile beton üretmek için önce kaba agrega kalıp içerisine yerleştirilir. Daha sonra önceden yerleştirilmiş olan kaba agrega içerisindeki boşluklar, su çimento ve kumdan oluşan akışkan kıvamdaki harç ile doldurulur. Bazı durumlarda ilave bir karışım kalıp tabanından kalıp içerisine doğru pompalanır. Bu süreç için gerekti malzeme gereksinimleri yapım prosedürü ve diğer özellikleri ACI 304.1R’de açıklanmaktadır. (ACI 304.1R Yönetmeliğine buradan ulaşabilirsiniz.)

Geometrisi karmaşık olan yapı elemanlarında ve ağır betonun iyi bir şekilde yerleştirilmesinde sorun çıktığında prepakt beton tekniği uygulanabilir. Ayrıca, prepakt beton tamir işlerinde, su tutma yapılarında ve büyük hacimli yapı elemanlarının inşaatlarında başarıyla uygulanabilmektedir.

Prepakt beton tekniğinde kalıp tamamen agrega ile doldurulduktan sonra harç kalıp içerisine pompalanır. Buna alternatif bir yaklaşım olarak, kalıp ve donatı yükselirken agrega da buna paralel olarak yerleştirilebilir.

Prepakt Beton-Önceden Yerleştirilmiş Agrega Metodunun Avantajları

• Kaba agreganın yerleştirilmesinde, beton dökümünde olduğu gibi (betonun katılaşmaya başlaması gibi) bir zaman limiti yoktur.
• Dar bölgelerde köprü oluşmasından dolayı meydana gelebilecek kaba agrega boşlukları pompalanan harç tarafından tamamen doldurulur.
• Önceden yerleştirilmiş olan kaba agrega aralarına sürekli pompalanan akıcı kıvamdaki harç soğuk derz teşekkülünü önler. Harcın pompalanmasına bir süre ara verilirse bile oluşması beklenen soğuk derzin etkileri göz ardı edilebilir. Çünkü kaba agrega, iki yerleştirme yüzeyi arasında köprü oluşturarak soğuk derzden kaynaklanabilecek olumsuz etkiyi minimize eder veya ortadan kaldırabilir.

Prepakt Beton-Önceden Yerleştirilmiş Agrega Metodunun Dezavantajları

• Yalıtım işlemlerinin yapılmasında bazı güçlükler yaratır.
• Bazı durumlarda daha fazla zaman harcanmasına neden olarak işçilik giderlerinin artmasına neden olur.

Beton içinde belirli yerlere gömülü elemanlar yerleştirilmesi gerektiği durumlarda prepakt beton uygulaması kolaylık sağlamaktadır. Nükleer radyasyona karşı kalkan görevi yapacak betonlarda da ayrışmayı önleyebilmek için ağır iri agrega ile ince agreganın ayrı ayrı yerleştirildiği prepakt beton uygulaması avantajlı olabilmektedir. Ayrışma riskinin çok az olması nedeniyle prepakt beton su altında beton dökümü uygulamalarında da başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Kütle beton üretiminde prepakt beton uygulamasıyla yerleştirilen borularda döküm öncesi soğuk su dolaştırılmasıyla hidratasyon nedeniyle sıcaklık artması önlenebildiği gibi, soğuk havada beton dökümünde benzer uygulamayla borularda önceden sıcak buhar dolaştırılmasıyla donma riski azaltılabilmektedir.