Şantiyede Betona Su Eklemek

Şantiyelerde beton dökümü sırasında karşılaşılan en büyük problemlerden bir tanesi betona su eklenmesi konusudur. Beton dökümünde betonun işlenebilirliğinin artırılması, betonun dökümü, yayılması, mastarlanması ve perdahlanması için gereken işgücünün azaltılması amacıyla özellikle işlemi gerçekleştiren elemanlar tarafından  betona su ilave edilmesi  sık sık talep edilmektedir. Hatta bu talep kimi zaman şantiye şefinden gizli bir şekilde direkt olarak beton mikseri ve pompa operatörüne yapılmaktadır. Gerek acelecilik, gerekse teknik bilgi yetersizliğinden bu talebin yerine getirilmesi ve şantiyede betona su katılması, hem beton kalitesini düşürmekte, hem de yapının servis ömrü boyunca birçok riske açık hale gelmesine neden olarak yapının ömrünü kısalmasına neden olur. (Hazır Beton Nedir? Nasıl Üretilir)

Betona Su Eklemek Zararlı mıdır?

Öncelikle belirtmek gerekir ki betonun kıvamı ve işlenebilirliği sadece içerisindeki su miktarına bağlı olmayıp, agrega tane dağılımı, tane şekli, çimento miktarı, hava ve katkı maddeleri de bu konuda belirleyicidir. Beton mukavemeti diğer faktörlere de bağlı olduğu gibi su/çimento oranına da bağlıdır. Burada önemli olan konu, betona gereğinden fazla katılan suyun, su/çimento oranını artırarak betonun dayanımını düşürmesidir. Hatta genel olarak beton karışımına giren su miktarı azaldıkça dayanım artmaktadır. Bu su ve çimento oranı diğer malzemeler de gözönüne alınarak beton santrallerinde hava ve ortam şartlarına, betonun kullanılacağı elemanlara ve yapıya göre hassas olarak belirlenir ve uygulanır.

TS 802 BETON KARIŞIM TASARIMI HESAP ESASLARI

“Beton yapımı için gerekli karma suyu miktarı (s), doygun agreganın yüzeysel nem suyu ve ilave olarak verilecek suyun toplamıdır. Bu toplam su miktarı, çimento miktarı ile büyük ölçüde bağlantılı olmayıp betonun kıvamı, agreganın tane dağılımı, tane şekli, yüzey alanı, çok ince agreganın ve karışıma girecek havanın miktarı ile ilişkili olup taze ve sertleşmiş betonda aranan işlenebilme özelliği ve dayanıklılık özelliklerini sağlayacak en az miktar olarak seçilmelidir. Betonun karışım suyu miktarı, kıvama, agrega en büyük tane büyüklüğüne ve betonun kimyasal katkılı ve hava sürüklenmiş olup olmadığına göre değişir. “

Şantiyede betona su eklenmesi, betonun dayanımını düşürmesinin yanında, betonun bünyesinde çimento ile reaksiyona (hidratasyona) girmeyen fazla suyun boşluklar bırakmasıyla betonu geçirimli bir malzeme haline getirir. Bu da yapının taşıyıcı sisteminin su vb. etkilere maruz kaldığında suyun betonun bünyesinde ilerlemesine, betonun dökülmesine ve donatının paslanmasına sebep olmaktadır. Ayrıca su içinde bulunan klor, sülfat vb. zararlı etkenler beton ve donatıya zarar verebilmektedir.

Yine gereğinden fazla sulu kıvamdaki betonların içerisindeki agrega ayrışma eğilimi sergilemektedir. Agregadan uzaklaşan su yüzeye çıkmakta ve homojen bir beton oluşumunu engelleyerek, hedeflenen kesitlerin oluşmasına dolayısıyla da beklenen sistemin oluşmasına engel olmaktadır.

Dolayısıyla betonda kullanılacak su optimum miktarda seçilmektedir ve bu miktar santralde belirlenmektedir. Kıvama şantiyede müdahale edilmemeli, beklenen kıvam, özellikler, mesafe, döküm hızı ve katkı maddeleri gibi faktörler beton siparişi sırasında bildirilerek optimum beton tasarımı sağlanmalıdır.

TS EN 206 7.5

Şantiyede transmiksere, şartnamede izin verilenden daha fazla su veya kimyasal katkı ilâve edilmişse, bu durumdaki beton harmanı veya yük, teslim fişinde “Uygun değildir” şeklinde belirtilmelidir. Bu tür ilâve yapmaya yetkili taraf, olası sonuçlardan sorumludur ve bu tarafın kim olduğu teslim fişinde belirtilmelidir.