Su Altında Beton Dökmek

Su altında beton dökmek için kullanılan yaygın iki yöntem mevcuttur. Bunlar;

Tremi Beton Tekniği,

Kova ve Çuval Yöntemleridir.

Tremi Beton Tekniği

Su altında beton dökümü denilince ilk akla gelen yöntem Tremi Beton Tekniğidir.

Tremi : Bir tür boşaltma hunisidir.

Tremi Boruları : Huni ucuna takılan ve deniz dibine indirilen boruladır.

Huni ve borular kreyn vasıtası ile düşey yönde hareket ettirilerek deniz dibine temas edecek şekilde yerleştirilir. Bir tremi borusu ile en fazla 2,5 m çapında bir alan doldurulur. Geniş alanlar için çok sayıda tremi borusu 2,5-5,0 m aralıklarla konumlandırılırken, yeterli huni ve boru yoksa geniş alan prefabrike betonarme elemanlarla kompartımanlara bölünür. Dökümün kontrolü ise su altındaki dalgıçlarla sağlanır. Beton seviyesi eşit şekilde yükseltilmelidir. Betonun yatayda 3 m’den fazla yayılmasını önlemek gerekir.

Başarılı bir üretim için :

1. Tremi borusunun ucu daima bir önce dökülen betonun içinde kalmalı. Su ile temasta kalıp, yıkanacak ve bozulacak beton hep aynı beton tabakasıdır, ilk dökülen bu tabakanın taşıyıcılığı yoktur, gözden çıkarılmalıdır.

2. Beton dökümü sürekli olmalı, huniler sürekli dolu tutulmalı.

3. İlk işlemler büyük dikkat gerektirir. Deniz dibi su jetleri ile temizlendikten sonra tremi borusu dibe değecek şekilde yerleştirilmeli. Boru ucunda özel bir tertibat bulunabilir. Yaylı olan bu tertibat çevre hidrostatik su basıncı ile kapalıdır ve suyun boru içine girmesini önler. Daha yüksek yoğunluklu olan beton boruyu doldurunca kapak aralanır ve beton türbülanssız biçimde dışarı çıkar.

4. Üst kısımda su ile temas sonucu bozulabilen tabaka kalınlığı 50-60 cm kadar olabilir. (Bu konu tasarım sırasında dikkate alınmalıdır).

Tremi Yöntemiyle Su Altında Dökülecek Beton Özellikleri

1. Çökme (slump) : 125-200 mm (akıcı kıvam)

2. Yüksek kohezyon : * kum oranı yüksek, * uçucu kül gibi ince puzolanik malzeme

3. Kimyasal katkı : Yıkanmayı önleyen katkı

4. Agrega : Dmax 50 mm’ye kadar çıkabilir.

Yıkanmayı önleyen katkı (YÖ)

Bu katkılar suda çözünen polimerlerdir:  Japonya’da: selüloz veya poliakrilik kökenliler Kanada’da: Welan gum kullanılmaktadır.  Viskoziteyi ve kayma eşiğini artırırlar, bu nedenle yerleştirmede güçlük yaşanır, mutlaka süper akışkanlaştırıcı (SA) ile birlikte kullanılırlar.

Su altı betonlarının kütleler halinde dökülmesi termik çatlakların oluşmasına neden olur, Özellikle sualtı betonunda yüksek fırın cürufu hidratasyon ısısı düşük çimento Uçucu kül ve/veya silis dumanı katkısı kullanılmalıdır.

Kova ve Çuval Yöntemleri

0.5-1.0 m3 hacimli silindirik kova aracılığıyla betonun su altında dökülmesi sağlanır. Çimentonun yıkanmaması için kovanın üstü kapaklıdır. Kovanın ortasında ise delik vardır. Küçük alanlı betonlama veya tremi yönteminde ön betonlama işlerinde özel kovalardan yararlanılır. Kreynler vasıtası ile kova dibe indirilir.

Nispeten dalgalı ortamlarda ve yeterli ekipmanın bulunmaması durumunda ise çuval yöntemine başvurulur.
Kanaviçe çuvallara doldurulan betonlar su altına kreynler vasıtası ile indirilir. Dalgıçlar çuvalın bağcığını çözerek betonu boşaltır.  Bu betonlar dolgu amacı ile üretilen donatısız betonlardır (bir dalgakıranın temel taşı gibi). Bu durumda beton çuvalıyla beraber su altında bırakılır. Dalgıç çuvalları birbirine yaslayarak, doğal taş dolguya oranla performansı yüksek temel dolgusu sağlanmış olur.