TDY 2007 ile TBDY Zaman Tanım Alanında Analizde Kullanılan İvme Kaydı Setleri Karşılaştırması

Tdy 2007’ye göre;

Zaman tanım alanında yapılacak deprem hesabı için kaydedilmiş depremler veya kaynak ve dalga yayılımı özellikleri fiziksel olarak benzeştirilmiş yer hareketleri kullanılabilir. Bu tür yer hareketleri üretilirken yerel zemin koşulları da uygun biçimde göz önüne alınmalıdır. Analiz için en az üç ivme kaydının kullanılması ve seçilecek ivme kayıtlarının şu koşulları sağlaması gerekir:

1. Kuvvetli yer hareketinin süresi, binanın dikkate alınan doğrultudaki birinci doğal titreşim periyodunun 5 katından ve 15 saniyeden daha kısa olmayacaktır.
2. Deprem yer hareketlerinin sıfır periyoda karşı gelen spektral ivme değerlerinin ortalaması A₀g’den daha küçük olmayacaktır.
3. Her bir ivme kaydına göre %5 sönüm oranı için bulunacak spektral ivme değerlerinin ortalaması, binanın göz önüne alınan deprem doğrultusundaki birinci periyodu T ye göre 0.2 T ile 2.0T aralığında, TDY2007’de tanımlanmış olan elastik spektral ivmelerinin %90’ından daha az olmayacaktır.
4. Hesapta, üç yer hareketi kullanılması durumunda analiz sonuçlarının maksimumu, en az yedi yer hareketi kullanılması durumunda ise analiz sonuçlarının ortalaması tasarım için esas alınacaktır.

Deprem bölgelerinde herhangi bir zemin üzerinde yapılacak yeni binalar için tasarım depreminin, bina önem katsayısı I=1 olan binalar için 50 yıllık bir süre içerisinde aşılma olasılığı %10’dur. Deprem yüklerinin belirlenmesi için esas alınacak olan Spektral İvme Katsayısı;

A(T ) = A0 I S (T ) şeklinde verilmiştir.

A₀ etkin yer ivme katsayısı TDY 2007’de tanımlanmış olan deprem bölgelerinden birinci derece deprem bölgesi için 0.4 alınmaktadır. Yerel zemin sınıflarına bağlı olarak tanımlanmış olan %5 sönüm oranına sahip spektrum katsayısı S(T), yerel zemin sınıflarına ait spektrum karakteristik periyotları (T_A ve T_B) ve bina doğal titreşim periyodu T’ye bağlı olarak hesaplanmaktadır.

TBDY’e göre ise;

Bina taşıyıcı sistemlerinin zaman tanım alanında deprem hesabında kullanılacak deprem kayıtlarının seçimi, tasarıma esas deprem yer hareketi düzeyi ile uyumlu deprem büyüklükleri, fay uzaklıkları, kaynak mekanizmaları ve yerel zemin koşulları dikkate alınarak yapılacaktır. Binanın bulunduğu bölgede tasarıma esas deprem yer hareketi düzeyi ile uyumlu geçmiş deprem kayıtlarının mevcut olması durumunda öncelikle bu kayıtlar kullanılacaktır. Bir boyutlu veya iki boyutlu analiz için en az 11 ivme kaydının kullanılması ve seçilecek ivme kayıtlarının şu koşulları sağlaması gerekir:

1. Aynı depremden seçilecek kayıt sayısı üçü geçmeyecektir.
2. Kayıtlara ait spektrumların ortalamasının 0.2T_p ve 1.5T_p periyotları (T_p binanın hakim doğal titreşim periyodu) arasındaki genliklerinin, TBDY’ye göre tanımlanan tasarım spektrumunun aynı periyod aralığındaki genliklerinden daha küçük olmaması kuralına göre, deprem yer hareketlerinin genlikleri ölçeklendirilecektir.

Tasarım spektrumun oluşturulması için bu yönetmelik kapsamında dört farklı deprem yer hareketi düzeyi tanımlanmıştır. Deprem Düzeyi 2 (DD-2), spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %10 ve buna karşı gelen tekrarlanma periyodunun 475 yıl olduğu seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi, standart tasarım deprem yer hareketi olarak da adlandırılmaktadır.

TBDY’de dört farklı deprem yer hareketi düzeyi için, Spektral İvme Haritaları TÜRKİYE DEPREM TEHLİKE HARİTALARI İNTERAKTİF WEB UYGULAMASI   dikkate alınmaktadır. Herhangi bir deprem yer hareketi düzeyi için yatay elastik tasarım ivme spektrumu’nun ordinatları olan yatay elastik tasarım spektral ivmeleri S_ae(T) , doğal titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi (g) cinsinden;

S_ae(T)=(0.4+0.6T/T_A)S_DS        0≤T≤T_A

S_ae(T)=S_DS                                   T_A≤T≤T_B

S_ae(T)=S_D1/T                               T_B≤T≤T_L

S_ae(T)=S_D1T_L/T²                         T_L≤T

Burada T_A ve T_B S_DS ve S_{D1 ‘}e bağlı olarak;

T_A=0.2 S_D1/S_DS ve T_B=S_D1/S_DSşeklinde elde edilir.

Sabit yerdeğiştirme bölgesine geçiş periyodu T_L= 6 s alınacaktır.