Villa Girasole – Güneşe Göre Dönen Villa

1930’lu yılların başlarında inşaat mühendisi Angelo Invernizzi, makine mühendisi Romolo Carapacchi, iç mimar Fausto Saccorotti ve mimar Ettore Fagiuoli tarafından yazlık ev olarak kullanılması planlanan Villa Girasole binası Kuzey İtalya’da Verona yakınlarındaki Marcellise’de inşa edilmiştir.  Angelo Invernizzi’Il Girasole tarafından ay çiçeğinin doğal hareketinden esinlenilerek tasarlanmıştır. Bir ayçiçeğinin güneşi takip etmesi gibi, yapı da güneş yönüne doğru hareketli bir tasarıma sahiptir.

Villa Girasole dönebilen ilk yazlık ev olarak kayıtlara geçmiştir. Yazları kullanılması amaçlanarak yapıldığından, dönme hareketini günışığını içeriye alacak şekilde değil bina avlusunu sürekli gölgede tutacak şekilde gerçekleştirir.

Bir merkezi omurgadan iki katlı kanatlar uzanmakta; bu omurgada spiral bir merdiven ve bir asansör bulunmaktadır. Kanatlarda evin çeşitli odaları yer almaktadır. Yapı davula benzer bir temele oturmaktadır. Temeli merkezi kolonun altındaki silindir yatakları tutar. Villanın dönüşü fuayede bulunan üç düğmeli panelle kontrol edilmektedir.

Villa Girasole çapı 44 m’den fazla dairesel bir temele yerleştirilmiş olup, plan şekli “V” harfine benzemektedir. “V” harfinin merkezinde dairesel bir kule bulunmakta olup, dönme hareketi bu kulede gerçekleşmektedir. Merkezi kulenin sağında ve solunda kollar yer almaktadır. Bu kollar 2 katlıdır. Merkezindeki kule 42 m yüksekliğindedir. Evin hareketli kısmının birinci katı “gündüz bölgesi” olarak bilinen mutfak, yemek odası, kiler, müzik odası ile Bay ve Bayan İnvernizzi’nin çalışma odaları bulunmaktadır. Mutfak, kiler, tuvalet merkezi kulenin sağ yanında bulunmaktadır. Yatak odaları ve banyolar ikinci katta yer almaktadır. Villanın iç tasarımı gün boyunca ışığın farklı ilerlemesinin gözlemlenmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Tüm odalar gün ışığını ve gölgeyi eşit miktarlarda paylaşmaktadır.

İki kanat arasında, merkezi silindirin üzerinde bir teras yer almaktadır. Ana odaların tümü terası görmektedir. Teras evin sevilen odak noktasıdır ve açık alan eğlencesi için tercih edilen bir mekandır.

Güneşi takip etmesi için tasarlanmış ev, üç dairesel ray üzerinde dönmektedir. Villa Girasole toplam üç beygir gücündeki iki adet dizel yakıtlı motorla hareket etmekte olup, motorlar dairesel raylar üzerinde evin hareket etmesini sağlamaktadır. Villa Girasole bir tam dönüşünü 9 saat 20 dakikada yapmaktadır. Dönüşünü kontrol etmek için evin hareket kısmında bir manuel kontrol paneli bulunmaktadır. Makine ve dişli çark raylı döner platformlara dayanmaktadır. Yapı vagon tekerlekleri üzerinde dakikada 23 cm hareket etmektedir.

Evin güneş enerjisiyle değil de dizel motorlarla döndürülüyor olması yapının çokta çevreci olmadığını göstermektedir. Ev gün boyu güneşle karşı karşıya olduğundan, evin çatısındaki güneş panelleri enerji depolamaktadır. Bu depolanan enerji sadece gece kullanımı için yeterli enerjiyi sağlamaktadır.

Angelo İnvernizzi evin inşaatına 1931 yılında başlamıştır. İnşaat sadece yaz ayları boyunca devam etmiş, yapımında beton ve fiber katkılı çimento gibi o günün çağdaş malzemeleri kullanmıştır. Dış duvarlarda beton yerine alüminyum kaplama kullanmışlardır. Çünkü beton kullanıldığında dış duvarlarda hareket kaynaklı çatlaklar oluşmuştur.