Yaya Geçitleri ile İlgili Temel Bilgiler ve Kurallar

Yaya Geçitleri Aşağıda Verilen Temel Kurallara Uygun Olmalıdır

• Yayaların enerji kaybını en düşük düzeyde tutmak ve hareket kısıtlılığı olanların hareketlerini kolaylaştırmak için, yaya geçitlerinde öncelikle hemzemin yaya geçitleri tercih edilmelidir.
• Hareket kısıtlılığı olan kişiler dahil tüm yayalar için güvenli ve kullanılabilir olmalıdır.
• Özellikle görme engelliler dahil tüm hareket kısıtlılığı olan yayaların, yaya geçitlerini güvenli ve rahat kullanabilmeleri için gerekli tedbirler alınmalıdır.

• Yaya geçitleri TS 7635, TS 7636, TS 7768 ve TS 8022 ‘ye uygun olmalıdır.
• Hareket kısıtlılığı olan kişilerin hareketini kolaylaştırmak için yaya geçitleri tercihen hemzemin olmalıdır. Ancak, taşıt trafiği yoğun olan yollarda, hemzemin yaya geçitleri yapılamaması halinde hareket kısıtlılığı olanlar dahil tüm yayaların rahatça kullanabileceği şekilde alt/üstgeçitler yapılmalıdır. Yaya alt ve üstgeçiti yapımı söz konusu olduğunda, yayalar açısından daha az enerji kaybı olması sebebiyle, tercihen üstgeçit yerine altgeçit yapılmalıdır.
• Yol seviyesinde bulanan hemzemin yaya geçitlerinde 1 birim enerji kaybı yaşanırken standart bir altgeçitte 6, üstgeçitte ise 9 birim enerji kaybı doğmaktadır. Bunun da altgeçit/üstgeçit tercihi noktasında önemli bir parametre olduğu aşikardır.

• Alt ve üstgeçitlerde, çevre müsait ise merdiven yerine eğimi %6’ yı geçmeden rampalar yapılmalıdır .
• Hareket kısıtlığı olan yayaların kullanımına uygun rampa yapılmaması durumunda; dikey asansör, yürüyen merdiven veya merdiven eğiminde hareket eden eğik asansör yapılmalıdır.
• Asansörler TS ISO 9386-1, TS ISO 9386-2 ve TS EN 81-70 standartlarına uygun olmalıdır.
• Yaya altgeçitlerine girişler, yayalara emniyet hissi verici, zorunlu olmadıkça geçidin bir ucundan diğer ucunun görülebileceği şekilde ferah, geçit içinde yeterli genişlik ve aydınlatma olmalıdır.
• Geçit çevresinde yayaların altgeçit yerine, yolu yüzeyden geçmesine mani olacak engeller ve işaretlemeler yapılmalıdır.
• Yaya üstgeçitinde erişim mümkün olan en kısa ve en rahat şekilde yapılmalı, uzun ve dolambaçlı rampa veya merdivenlerden kaçınılmalıdır.
• Rampalar veya merdivenli yaya geçitleri, yayaların gidiş geliş yönlerini ayırmak üzere rampa veya merdivenler yaya trafiğini aksatmayacak uygun engellerle bölünmelidir.
• Yaya alt/üstgeçitlerindeki merdivenlerin iki tarafında TS 9111’ e uygun korkuluk ve/ veya küpeşteler bulunmalı, 8 – 10 basamakta bir merdivenler arasında asgari 150 cm’lik sahanlık yapılmalıdır.
• Yaya geçitinde (merdiven basamakları dahil) kaymayı önleyici ve her türlü fiziksel koşula dayanıklı yüzey malzemesi kullanılmalıdır. Merdiven basamaklarının uçlarına yerleştirilecek kaymayı önleyici malzeme basamak yüzeyi ile düz olacak şekilde monte edilmeli ve basamakla ayırt edici renkte olmalıdır.
• Merdivenler dik ve kavisli olmamalı (örneğin, döner merdivenler kullanılmamalı) , iniş ve çıkışlar rahat, güvenli ve aydınlık olmalıdır.
• Yaya yoğunluğu fazla olan yaya alt/üstgeçitlerindeki merdivenlerin yanına, iki yönde hareket edebilen yürüyen merdiven, yeterli yer ve eğim olması halinde yürüyen bant yapılmalıdır. Yürüyen bant eğimi %7 ila %20 (eğimi ≥4o ile≤12o) arasında, hızı ise saniyede azami yarım metre olmalıdır.