Amerikan Ulusal Standardı tarafından tanımlandığı gibi, ‘Xlam’ ve ‘masif kereste’ olarak da bilinen “Çapraz Lamine Ahşap” (CLT), en az üç ortogonal olarak bağlanmış tabakadan oluşturulmuş prefabrik bir masif ahşap paneldir. Diğer bir ifadeyle uzunlamasına ve enine tabakaların yapısal yapıştırıcılar ile yapıştırılmasıyla lamine edilmiş, çatı, zemin veya duvar uygulamaları için kullanılan dikdörtgen biçiminde düz bir kereste oluşturmak için lamine edilmiş yapısal bir ahşap malzemedir.
Genellikle, bir CLT paneli lifleri birbirine dik olarak preslenmiş ve yapısal yapıştırıcılar ile yapıştırılmış veya daha az yaygın olarak dübel veya çivilerle mekanik olarak bağlanmış tek sayıdaki tabakadan (3, 5, 7 veya daha fazla) oluşmaktadır. Uygulamaya bağlı olarak, dış tabaka oryantasyonu değişebilir. Duvar olarak kullanılan paneller genellikle duvarın dikey yük kapasitesini en üst seviyeye çıkarmak için, yerçekimi yüklerine paralel olarak boyuna yönde olacak şekilde tasarlanmaktadır.
Çapraz lamine ahşap teknolojisi CLT geleceğin en önemli inşaat malzemesi olarak kabul edilen ürünlerden bir tanesi. Birbirine dik yönlerde ve üst üste birleştilip oluşturulan çapraz lamine ahşaplar elemanların çok yönlü çalışabilme özelliği, yüksek mukavemeti ve farklı görselllik ve kalitede üretilme özellikleri dolayısıyla birçok çözümü aynı anda sunuyor.
Çapraz lamine ahşap panelleri genellikle üç ila yedi tabakadan oluşur; tipik olarak orta tabakaya simetrik olarak yerleştirilmiş tek sayıda tabaka bulunmaktadır. Üreticilerin üretim alanlarına ve taşıma şartlarına bağlı olarak boyutlar değişiklik göstermektedir. Ticari firmalar, 2,40m ve 3,00m genişlikte 12m’den 20m’ye kadar uzunluklarda standart çapraz lamine ahşap ölçüleri sunmaktadır.
İstenilen statik değerlere göre, farklı tabakalarda, dayanım ve özelliklerde üretilebilme özelliği olan çapraz lamine ahşaplar, kolon, kiriş, duvar, döşeme ve çatı elemanlarında kullanılarak projelerin çok daha kısa sürelerde ve düşük işçilik maliyetlerinde en önemlisi de çok düşük bir ağırlıkta gerçekleştirilebilmesini sağlar. Düşük ağırlık da deprem etkisinde karşılaşacağı deprem kuvvetini minimuma düşüreceğinden can güvenliği açısında da çapraz lamine ahşaplar oldukça mantıklı bir çözümdür.
Çapraz lamine ahşapın avantajları, uygulama alanlarını, tek katlı binalardan çok katlı konut binalarına, çok katlı kamu binalar, endüstriyel ve ticari binalara ve hatta köprü yapılarına kadar genişletmektedir. CLT duvar panelleri dinamik yüklere de dayanıklı olduğu Avrupa’da yapılan birçok testler ile kanıtlanmış ve Çapraz lamine ahşap depreme karşı dayanıklı bir malzeme olarak nitelendirilmiştir.
Çapraz lamine ahşap, tamamen ahşaptan yapılan binaların yapımında çok önemli bir yapı elemanı olarak hizmet etme potansiyelini göstermektedir. CLT, yapı, çevre, ekonomi, fayda ve mimari tasarım açısından çok çeşitli avantajlar sunmaktadır. Çapraz lamine ahşap, kavramsal olarak, konut dışı ve çok aileli orta katlı bina pazarında somut olarak rekabet edebilecek, sürdürülebilir ve uygun maliyetli bir yapısal ahşap çözüm sunmaktadır.
Çelik elemanların ankrajlanması, lifli polimer yapıştırıcı bantların ve çelik levhaların kullanımı gibi bir çok farklı birleşim noktası çözümüyle tasarımda esneklik sunan Çapraz Lamine Ahşap Teknolojisi (CLT-Cross Laminated Timber) bir çok ülkede aktif olarak kullanılmaya başlandı bile.
CLT tabakaları, kontrplağa benzer şekilde birbirlerine dik tabakalarla oluşturulmuştur. Bu konfigürasyonla, bitişik tabakalar, tüm panelin takviye edici işlevi görür, boyutsal stabilite sağlar ve panellerin betona benzer şekilde her iki yönde yayılmasına ve taşınmasına izin vermektedir.
Alt katları betonarme veya çelik konstrüksiyon olarak inşa edilmiş binaların üst katları çapraz lamine ahşap konstrüksiyon olarak inşa edilebildiği gibi temel üzerinden itibaren bina komple çapraz lamine ahşap elemanlarla inşa edilebilmektedir. Farklı ebat, boyut ve özelliklerdeki elemanların gelişen teknoloji ile üretilebilmesi sayesinde her geçen gün çapraz lamine ahşap teknolojisiyle yapılan binaların yükseklikleri artmakta.
Genel olarak, CLT üretimi, glulam üretimine oldukça benzerdir. Avrupa’da üretilen bilgilere dayanarak, CLT üretimi aşağıdaki ana adımlara ayrılabilir:
•Kereste Seçimi
•Kerestelerin Tasnifi
•Kerestelerin Finger Joint ile Birleştirilmesi
•Üretilecek Malzemenin Boyutlarına göre Kerestelerin Boyutlanması
•CLT tabakalarının oluşturulması
•CLT tabakalarına tutkal uygulaması ve taslak oluşumu
•Presleme
•Ürün Markalama, Paketleme ve Nakliye
İhtiyaca göre farklı geometrik şekillerde ve kavisli olarak da üretilebilen çapraz lamine ahşap elemanlar ile hem inşaat süresi, işçilik maliyeti gibi birimlerden kar edilebilmekte hem de düşük ağırlık ve insan sağlığına uygun oluşu nedeniyle can güvenliği açısından mükemmel çözümler elde edilebilmekte.
Çapraz lamine ahşap elemanların üretimini gösteren video:
Kaynak:Orman End. Müh. Abdullah Uğur BİRİNCİ- KARADENİZ BÖLGESİ YERLİ AĞAÇ TÜRLERİNDEN ÇAPRAZ LAMİNE AHŞAP (CLT) ÜRETİMİ VE OPTİMUM ÜRETİM PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİ
Sismik İzolatör Nedir? Sismik İzolasyon Nedir? Deprem izolatörü olarak da adlandırılan sismik izolatör; yapılara gelen…
Son beton fiyatları piyasadan alınan güncel m3 beton fiyatlarına göre güncellenmiştir. Ağustos 2022 ayı itibariyle…
İnşaat demir fiyatları, inşaat maliyet hesaplarında önemli yer tutan maliyet kalemlerindendir. Demir fiyatlarının güncel piyasa…
2022 Doğrudan Temin Limitleri - Eşik Değerler Büyükşehir belediyesi sınırları ve bunun dışındaki yerler için…
20 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete`de yayınlanan Kamu İhale Tebliğ'ine göre 2022 inşaat mühendisi diploma…
KİK Payı Limit On binde beş olarak anılan KİK Payı Limiti 2022 yılı için açıklandı;…