inşaat-mühendisliği-bilgisayar-programlari
İçerik
İnşaat mühendislerinin bilmesi, öğrenmesi gereken programlar, temelde mühendislerin yoğunlaştıkları alan ile doğrudan ilişkilidir. Fakat temel mühendislik problemleri, raporlamalar, analizler ve teknik çizimler konusunda belirli bir seviyede de olsa her inşaat mühendisinin hakim olması gereken programlar vardır. Ayrıca mühendislikten bağımsız olarak iş hayatının çoğu alanında işverenler tarafından, çalışanlardan bazı temel bilgisayar programlarına hakim olmaları beklenmektedir. Tüm bu gereklilikler karşısında ve günümüz teknoloji seviyesinde, özellikle inşaat mühendisliği gibi kapsamı geniş, teknik ve büyük problemlerle boğuşulan bir alanda bilgisayar programları olmadan başarılı olabilmek neredeyse imkansızdır.
Örneğin günümüz yönetmelikleriyle statik analizin elle yapılmasının mümkün olmayacağı gibi 200 küsür iş kalemini içeren bir süreci bilgisayarsız yürütmek bir inşaat mühendisi ya da mimar için imkansıza yakındır.
Konumuz direkt bilgisayar programları olduğu için temel bilgisayar, donanım ve işletim sistemleri ile ilgili konulara girmiyoruz. Fakat bu konularda ihtiyaçların karşılanabileceği ve karşılaşılan problemleri çözebilecek kadar bir hakimiyet gerekliliği tabii ki tartışılmazdır.
Genel iş hayatı için gerekli olan programlardan, daha spesifik alanlara doğru inşaat mühendislerinin bilmesi gereken programları inceleye başlayalım.
Günümüzde internetin neredeyse elimiz ayağımız durumuna gelmesi, internet ortamında arananların bulunması, arama motoru kullanım teknikleri ve güvenlik konularında bazı çalışmalar yapılmasını gerektirmektedir. Bilgisayar programlarına geçmeden önce bu konulara da bir göz atılmasını tavsiye ederiz.
Google’da arama nasıl yapılır?
Web aramalarını hassaslaştırma
Genel iş hayatı için gerekli olan programlara bakmaya başlayalım.
Office programları neredeyse her bilgisayarda bulunan ya da kolayca edinilebilen ve iş hayatında kişilerin iş yükünü oldukça hafifleten programlardır. Microsoft için Office Programları;
şeklindedir. Fakat bu programlardan öne çıkan ve öncelikli olanları, Word, Excel, PowerPoint ve Outlook programlarıdır. Word, PowerPoint, Outlook programlarının oldukça kolay olması ve ciddi bir ön çalışma gerektirmemesi, özellikle mühendislik-teknikerlik seviyesinde teknik kişilerin kullanımında bir problem yaratmayacaktır. Fakat burada Excel programının özellikle mühendislikte çok işe yarayan ve sıkça kullanılan bir program olduğunun altını çizmek gerekir. Basit tablolama ve grafik işlemlerinden, karmaşık problemlerin çözümüne, hatta analiz yapmaya kadar Excel bir mühendis ya da teknik personele çok fazla alanda yardım edecektir. Örneğin Excel’de hazırlanmış statik proje bedeli hesaplama programını buradan inceleyebilirsiniz.
Temel Excel kullanımından, makro uygulamalarına kadar öğrenilen her seviye iş ve mühendislik hayatında fark yaratacak ve işlerinizi kolaylaştıracaktır.
Excel programının temelden ileri seviyeye kadar öğrenimi ile ilgili sanal ortamda çokça kaynak bulunmaktadır. Fakat adım adım sistemli bir şekilde bu programı öğrenmek tabii ki faydalı ve kalıcı olacaktır. Oldukça uygun ve başarılı bazı eğitimlerden örnekler de paylaşalım.
Photoshop, Illustrator, Pixlr gibi temel fotoğraf, evrak, yazı, uyarı yazısı vb. düzenlemelerin pratik bir şekilde yapılmasına olanak veren bu programların özellikleri saydıkça bitmemektedir. En azından temel seviyede düzenlemeleri yapabiliyor olmak işinizi kolaylaştıracaktır. Canva gibi internet tarayıcısı üzerinden kullanılabilen daha kısıtlı fakat işe yarar uygulamalar da mevcuttur.
Para yönetimi konusunda kimi zaman Excel gibi elektronik tablolar kullanılsa da daha karmaşık ve detaylı muhasebe yönetimlerinde, bu hizmetler için üretilmiş ETA, LOGO gibi programların kullanımı söz konusu olmaktadır. Zorunlu olmamakla beraber, en azından fikir sahibi olmak yararlı olacaktır.
Mühendisliğin temel konularından olan teknik çizim ve modelleme için ortaya çıkarılmış birçok program vardır. 2 boyutlu, 3 boyutlu ya da ikisine de elverişli bu programlardan en çok bilinen ve inşaat mühendisleri için gerekli programları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
İnşaat mühendisleri ilgilendiren 2 boyutlu çizim programlarının başında tabii ki AutoCAD gelmektedir. Günümüzde AutoCAD kullanabilmek artık bir ekstra özellik olarak değil, kullanamamak bir eksiklik olarak görülmektedir.
AutoCAD ile ilgili bir çok ortamda kaynak ve eğitim dökümanları bulabilirsiniz.
Bu konuda eğitim almayı düşünürseniz şuraya bir göz atabilirsiniz: AutoCad Eğitimi
AutoCAD-ArchiCAD-İdeCAD gibi programların sonundaki “CAD” kısaltması, Bilgisayar Destekli Tasarım (Computer Aided Design) anlamına gelmektedir.
Diğer 2 boyutlu çizim programları arasında çoğu zaman veri alış verişi mümkün olmaktadır. Ayrıca çizimlerden, modelleme ve analiz programlarına aktarım yapabilme sayesinde, bu çizim programları analiz ve modelleme aşamasında tasarımcıya büyük bir hız kazandırmaktadır.
İnşaat mühendisleri için 2 boyutlu teknik çizim programları;
şeklinde sıralanabilir.
Autocad ve benzeri programlar kullandıkça insanın elinin alıştığı ve eli alıştıkça hızlandığı ve daha pratikleştiği programlardır.
Her ne kadar 3 boyutlu tasarım ve görselleştirme inşaat mühendislerinin temel konularından biri olarak görülmese de, gerek ANSYS ya da ABAQUS gibi programların parametrik 3 boyutlu modellemeler ile analiz yapması gerekse de BIM (Yapı bilgi modelleme) konusunun yaygınlaşması ile inşaat sektöründeki her teknik kişinin temel seviyede 3 boyutlu tasarım konusuna hakim olması gerekmektedir.
İnşaat mühendisleri için 3 boyutlu tasarım programları;
şeklinde sıralanabilir.
Günümüzde artık özellikle tasarım ve analiz konusunda çalışan inşaat mühendisleri BIM konusuna alışmalı ve bu konuda kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Dolayısıyla bu konuya geniş çaplı bir şekilde değinmek gerekmektedir. BIM konusu hakkında bilgi almak için bu konudaki detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Sanal gerçeklik uygulamaları inşaat alanında henü yeni gelişmekte olan bir konudur. Dolayısı ile inşaat mühendisliği mesleğine yeni başlayanlar için alternatif bir yol olarak değerlendirilebilir. Sanal gerçeklik programları ve uygulamaları ile ilgili de ayrı bir yazımız bulunmaktadır. (İnşaat Tasarımında Sanal Gerçeklik Uygulamaları ve Programları)
İnşaat mühendisliğinde yapısal analiz ve tasarım konusunda çalışmayı ve bu konuda kendisini geliştirmeyi isteyen mühendislerin öğrenebileceği ve öğrenmesi gereken çok sayıda program bulunmaktadır. Bu programların en azından 2-3 tanesinde ileri derecede bilgi sahibi olunması gerekmektedir. Sadece bir analiz programı ile analiz ve tasarım gerçekleştirmek doğru olmayacaktır. Farklı konularda birbirlerine üstünlükleri olan programlardan, çalışma alanı ile doğrudan ilgili programlara yoğunlaşılmalıdır. İnşaat mühendisliği ile ilgili analiz programlarını şu şekilde sıralayabiliriz; (Korkmayın hepsi demiyoruz:) )
Yukarıdaki örnekler genel olarak bilinen programlardır. Bunlara daha onlarcası da eklenebilir.
Kuşkusuz inşaat mühendislerinin öğrenmesi gereken programlarda analiz konusunda en önemlisi SAP2000 programıdır. Yapısal analizde en sık kullanılan ve oldukça faydalı bir program olan SAP2000 ile ilgili sistemli bir eğitim faydalı olacaktır. Bu noktada buradan ulaşabileceğiniz SAP2000 eğitimini incelemenizi tavsiye ederiz.
Yukarıda da değinildiği gibi bu programlardan çalışma alanı ile ilgili olanlar, üstün oldukları konulara göre değerlendirilip öğrenilmelidir. Örneğin SAP 2000 programı her ne kadar çok başarılı bir program olsa da çizim özelliği bulunmaması nedeniyle tasarım seviyesinde farklı programlarla birlikte çalışmak gerekliliği ortaya çıkar. STA4CAD, İDECAD, PROTA gibi programlar ile hem analiz hem çizim yapılabilirken, kimi karmaşık geometriler ve problemlerde ise problemler yaşanabilmektedir. Yine örneğin bazı programlar temel tasarımında yetersiz kalırken CSI Safe bu konu için ortaya çıkarılmış bir programdır. Farklı geometrilerde sonlu elemanlar analizi için ise ANSYS, ABAQUS gibi programlara ihtiyaç duyulur. (ANSYS gibi kapsamlı ve zor bir programı öğrenmek için buradaki eğitimi inceleyebilirsiniz.)
Ülkemizde yaygın olarak kullanılan STA4CAD, İDECAD, Probina programlarından hangisinin tercih edileceği konusunda sık sık sorularla karşılaşılmaktadır. Bu konuda çeşitli denemeler ve araştırmalar yapılmış ve aralarında önemli farklar olmadığı bir çok noktada belirtilmiştir. Her inşaat mühendisinin her problemi çözmesi, projeyi tasarlaması mümkün olmadığından gerek diğer meslektaşları ile gerekse de üniversite hocaları ile takılınan noktalarda yardımlaşmalar söz konusu olmaktadır. Dolayısı Sta4CAD mi? İDECAD mi? Probina mı? Hangisi daha iyi? gibi bir soru yerine, çalıştığım konuda ve bölgede hangi program daha çok kullanılıyor, hangi noktada kimden yardım alabilirim gibi bir soru sormak daha faydalı olacaktır.
Yapı işletmesi alanında çalışan ya da çalışmayı düşünen inşaat mühendisi ve diğer teknik personeller için çeşitli planlama, proje-portföy yönetim programları bulunmaktadır. Her ne kadar bu alan ülkemizde çok yaygın durumda olmasa da özellikle yurt dışında çok fazla iş imkanı bulunması ve bu konuda uzmanlaşmış kişilerin fazla olmaması, bu konu ve dolayısı ile bu konu ile ilgili programlar değerlendirilmesi gereken bir fırsat olabilir.
İnşaat mühendislerini ilgilendiren programları planlama konusu dahilinde şu şekilde sıralayabiliriz;
Bu alanda ülkemizde en çok kullanılan ve tercih edilen programlar ise Oracle Primavera ve MS Project’tir.
Özellikle kamu kurum ve kuruluşlarının gerçekleştirdiği ihalelerin ve bu işlerin hakedişlerinin hazırlanması için geliştirilmiş oldukça kapsamlı ihale ve hakediş programları bulunmaktadır. Bu konuda ülkemizde en çok bilinen ve kullanılan iki adet program bulunmaktadır;
Keşif metraj ve hakediş işleri için kullanılan bu Türk yapımı programlar hem kullanması ve öğrenmesi kolay hemde büyük yükü inşaat mühendisinin üzerinden alacak programlardır. Özellikle kamu işleri ile ilgili çalışacak mühendisler için kaçınılmazdır.
Her mühendisin özellikle inşaat mühendisinin öğrenmesi gereken programların başında gelen diğer bir tür bilgisayar programı da sayısal hesaplama programlarıdır. Örneğin en çok kullanılan sayısal hesaplama programları;
Matlab hakkında uzun uzun konuşmaya gerek yoktur. Matlab ile neredeyse her türlü matematiksel hesap, yürütme işlemleri, programlar arası data transferlerleri, optimizasyon gibi işlemler gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca tüm bu işlemleri son derece hızlı bir şekilde gerçekleştirmesi, her türlü problemde büyük bir zaman tasarrufu sağlamaktadır.
Matlab’ın bütün özelliklerine hakim olmak ve kullanabilmek neredeyse imkansızdır. Fakat neredeyse her meslek dalına yardımcı bu programı yine inşaat mühendislerini ilgilendiren boyutta kullanabilmek gerekir.
GNU Octave ise Matlab’ın ücretsiz bir alternatifidir.
Sizin de önereceğiniz ya da bahsetmek istediğiniz “İnşaat Mühendislerinin Bilmesi Gereken Bilgisayar Programları” varsa, aşağıdaki yorum kısmını kullanarak bu yazıyı okuyan ilgililere yardımcı olabilirsiniz.
Sismik İzolatör Nedir? Sismik İzolasyon Nedir? Deprem izolatörü olarak da adlandırılan sismik izolatör; yapılara gelen…
Son beton fiyatları piyasadan alınan güncel m3 beton fiyatlarına göre güncellenmiştir. Ağustos 2022 ayı itibariyle…
İnşaat demir fiyatları, inşaat maliyet hesaplarında önemli yer tutan maliyet kalemlerindendir. Demir fiyatlarının güncel piyasa…
2022 Doğrudan Temin Limitleri - Eşik Değerler Büyükşehir belediyesi sınırları ve bunun dışındaki yerler için…
20 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete`de yayınlanan Kamu İhale Tebliğ'ine göre 2022 inşaat mühendisi diploma…