İçerik
Mantolama, yapıların dış ortama maruz kalan yüzeylerinin, bu dış ortamdan gelecek olan etkilere karşı korunması amacıyla, bu amaçlar için üretilmiş malzemelerle kaplanması işlemidir. Dış cephe mantolama esas olarak ısı yalıtımı amacıyla yapılsa da, yapıların nemden, yangından ve dış ortam seslerinden izole edilmesi için de oldukça başarılı bir yöntemdir.
Mantolama soğuk kış aylarında ısınmak, yazın sıcak aylarda ise serinlemek için gereken enerji ihtiyaçlarının azalmasını sağlar. İnsanlar için 20-22 °C sıcaklık ve %50 bağıl nem oranına sahip mekanlar en uygun ortamlardır. Ayrıca dış ortama bakan duvar yüeyi ile iç ortamdaki duvar yüzeyi arasında maksimum sıcaklık farkı 3°C olmalıdır. Bina mantolama bu konfor ve sağlık koşullarının oluşturulmasında önemli katkı sağlar. Diğer ısı yalıtım koşullarının da gerçekleştirilmesi ile yapıda %35-%50 enerji tasarrufu sağlanılabilir.
Dış cephe mantolamanın duvar yüzleri arası ısı farkını düşürmesi, duvar yüzeylerinde yoğuşmanın/terlemenin oluşmasını engelleyecektir. Yoğuşma sonucu meydana gelen bakteri, mantar ve küfler hem insan sağlığı hem de yapı malzemesi için zararlıdır.
Dolayısıyla dış cephe mantolama yapılması, binada yaşayanların sağlıklarının korunmasını ve yapı/yapı elemanlarının daha uzun ömürlü kullanılmasını sağlayacaktır. (Su ve Nemin Yapılarda Neden Olduğu Hasarlar Nelerdir?)
Yapıların taşıyıcı sistemlerinin sağlığı, yapı içerisinde yaşayanların can güvenliği ile doğrudan ilgilidir. Dolayısıyla mantolamanın faydalarının en önemlilerinden bir tanesi de taşıyıcı sistemlerin dış etkilerden korunmasını sağlamasıdır.
Bina mantolama, kullanılan enerji miktarını düşüreceğinden, üretilen sera gazı salınımı ve çevre kirliliğinin artmasına engel olacaktır.
Mantolama, binaları dış koşullara karşı korurken, binanın dış görünüşünü güzelleştirir ve yapının değerini artırır.
Yeni inşa edilen yapılarda mantolama maliyeti, bina toplam maliyetinin %1’i ile %15 arasında değişmektedir. Ancak her yapının kendisine özgü mantolama ihtiyacı olacağından mantolama maliyetleri binalara özel olarak belirlenmelidir. Mantolama uygulaması, daha düşük kapasiteli ısıtma ve soğutma araçlarını yeterli kılacak, ayrıca bu araçların daha az kullanımı ile ayrıca enerji tasarrufu sağlanacaktır. Dolayısıyla mantolama fiyatları değerlendirilirken yalnızca mantolama işleminin maliyeti göz önünde tutulmamalıdır. Mantolama, yukarıda bahsedilen tasarruflar sayesinde 3 ila 5 yıl gibi kısa süre içerisinde kendi maliyetini/yatırım maliyetini karşılayacaktır. Dolayısıyla “Mantolama ne kadara malolur?” sorusu, mantolamanın kendi maliyetinin karşılama süresi ile beraber düşünülmelidir. Uzun ömürlü dış cephe mantolama kullanımı mantolama fiyatlarını karşılamaktan fazlasını gerçekleştirip, sağlık, konfor özelliklerinin yanında maddi kar sağlayacaktır.
Sonradan yapılan mantolama fiyatları ve maliyetleri de yeni binaya yapılmasına benzerdir. Ayrıca yapının dış cephe tadilatının da yapılmış olacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Mantolama maliyeti ve bu işlem için harcanan diğer giderler arsa payı oranına göre malikler tarafından ödenir.
Mantolama öncesi, uzman teknik personeller tarafından ilgili yapıda gerekli incelemeler yapılmalıdır. Bu incelemeler mantolama maliyetinin optimum düzeyde tutulması, mantolamanın yani ısı yalıtımın verimli bir şekilde görevini yapması ve doğru malzeme seçimi için oldukça önemlidir. (Isı Yalıtım Malzemeleri ve Özellikleri) Örneğin duvarlarda oluşan küf, mantar oluşumlar su yalıtımı ile çözülmeye çalışılabilir. Oysa bu mantar ve küfler su yalıtımı kaynaklı oluşabileceği gibi yukarıda da açıklandığı üzere yoğuşma yani terleme sebebiye de oluşabilir. Dolayısıyla bu terlemenin çözümü dış cephe mantolama olacaktır.
Her binada ya da her bölgede aynı mantolama levhaları ve mantolama teknikleri kullanılması söz konusu değildir. Mantolama malzemesi seçiminde yapının konumundan, güneşle olan açısına, duvar elemanlarından taşıyıcı sistem özelliklerine, dış cephe geometrisinden ısıtma/soğutma sistemlerine kadar bir çok farklı faktör vardır. Dolayısı ile doğru uygulama ve malzeme seçimi ancak konunun uzmanı teknik personeller tarafından binaya özgü olarak belirlenmelidir.
Mantolama demek binanın herhangi bir malzeme ile kaplanması demek anlamına gelmediğinden, ısı yalıtım özelliği olmayan sıva ve boya gibi işlemler mantolama olarak tercih edilmemelidir. Mantolama işleminde ısı yalıtımı özelliği olan mantolama levhaları olmazsa olmaz malzemedir.
Mantolama malzemesi ve özellikleri kadar ve işçilik kalitesi de mantolamanın görevini yerine getirmesi için önemlidir. Mantolama uygulamasının her işi yapan ustalar tarafından değil, gerekli eğitimleri almış konusunda uzman personeller tarafından yapılması gerekmektedir.
Yalnızca mantolama tamamen bir ısı yalıtımı sağlamaz. Doğru bir ısı yalıtımı için tüm ısı yalıtım uygulamaları bir arada düşünülmelidir.
Dış cephe mantolama yapılırken dış cephede bulunan ve uygulama alanı ile irtibatta olan yağmur iniş boruları, klimalar ve bazı demir doğramaların sökülmesi gerekir.
Bina mantolama tek ya da yalnız birkaç cephede olacak şekilde uygulanmaz ya da bir cephede daha kalın ısı yalıtım levhası, diğer cephede daha ince levha kullanımı gibi bir durum söz konusu değildir. Mantolama ile ısı yalıtımında bina bir bütün olarak değerlendirilir ve bu şekilde gerekli hesaplamalar yapılır.
Mantolama ile ısı yalıtımında kullanılan ısı yalıtım levhaları binaların nefes almasını engellemez. Isı yalıtımı binanın iç cephesinde yapılmaz. Taşıyıcı sistemin (kolon ve kirişleri) sarılması ve ısı köprülerinin engellenmesi, dış cepheden uygulanan ısı yalıtımı yani mantolama ile mümkün olur.
Üretim aşamasında kullanılan kimyasal gazlar, üretimin ardından bu malzemelerden uzaklaştırılmaktadır. Dolayısı ile mantolamada kullanılan bu levhaların sağlığa zararlı etkileri bulunmamaktadır.
Mantolamada kullanılan malzemeler; EPS, Karbonlu EPS ve XPS Isı Yalıtım Levhalarının yangın dayanımı TS EN 13501-1 standardına göre E sınıfındadır. Taş yünü Isı Yalıtım Levhalarının yangın dayanımı ise yine aynı standarda göre A (yanmaz) sınıfındadır. İlgili yönetmeliğe uygun malzemeler yangına ya da yangınların büyümesine neden olmazlar. Dolayısıyla bina mantolama, yapıyı yangına karşı bir zaaf oluşturmaz.
Bitişik nizam binalarda mantolama hesabı yapılırken, bitişik duvar olan bölümleri de dış duvar olarak değerlendirilir ve bu şekilde hesaba katılır.
Bina mantolama işleminin süresi yapının büyüklüğü, mantolama ihtiyacı, mantolama yapacak ekip, hava koşulları gibi çok farklı koşullara bağlı olarak değişir. Ancak yaklaşık 1500 m2’lik bir mantolama işleminin 5-6 hafta içerisinde tamamlanması uygundur.
Mantolama işlemi aşağıdaki sırayla gerçekleştirilir;
Mantolama işlemi yukarıda da açıklandığı şekilde, yapının çeşitli katmanlar halinde kaplanması işidir. Dış cephe mantolama, duvar dış yüzeyinden başlanarak aşağıdaki görselde de gösterildiği şekilde sırasıyla şu katmanlardan oluşur;
“Mantolama Nasıl Yapılır?” sorusunu yanıtlayabilmemiz için, öncelikle bu işlemde kullanılan mantolama malzemelerini açıklamak gerekir.
Mantolama levhası, yapı dış yüzeyine öncelikle mantolama yapıştırıcıları ile yapıştırılmaktadır. Mantolama yapıştırıcısı solvent içermemeli, organik polimerler ve portland çimentosundan üretilmiş olmalıdır. Alçıpan, betopan, ahşap gibi zeminler üzerine dış cephe mantolama yapılacaksa akrilik ya da poliüretan hammaddeli mantolama köpüğü kullanılmalıdır.
Mantolama malzemelerinin en önemlisi, mantolama levhalarıdır. Mantolama levhaları, ısı yalıtım levhaları TSE, CE, ETİCS, ETAG 004 gibi standart ve kalitelere uygun olarak seçilmeli ve kalınlıkları TS 825 Standardına göre seçilmelidir. Mantolama çeşitleri şu şekildedir;
Mantolama türü, mantolama çeşitleri içerisinden ihtiyaç duyulan ısı yalıtım miktarına göre belirlenir.
Mantolama levhalarının üzerine mantolama sıvası uygulanır. Mantolama sıvası– ısı yalıtım sıvası çeşitli akrilik polimerlerle dayanımı arttırılan, donma ve çözülmegibi hava etkilerine ve suya dayanıklı, su geçirmeyen fakat su buharı geçiren su ile karıştırılarak hazırlanan çimento esaslı sıvadır. Mantolama sıvası üzerine mantolama filesi uygulanıp sonra bir kat daha sıva yapılır.
Mantolama-ısı yalıtım donatı filesi sıvada meydana gelebilecek gerilmeler ve darbeler sonucu sıvanın çatlamasını sağlayarak, sıvanın mukavemetini artırır. Mantolama filesi, ısı yalıtım filesi 3,5×3,5 veya 4×4 mm gibi farklı gözlere sahip, alkali ortama dayanıklı, cam elyafı tekstilden mamul, alkali takviyeli, min. 145-160 gr/m² ağırlıkta üretilen malzemelerdir.
Mantolama uygulanacak yüzeylerdeki köşelerin, girinti ve çıkıntıların düzgün bir şekilde oluşması ve bu noktaların darbelere karşı dayanıklı hale getirilmesi mantolama profilleri ile sağlanır. Mantolama profilleri; alüminyum, pvc ya da plastik maddelerden üretilir. Bu mantolama köşe profilleri;
Mantolama sıvası üzerine son olarak dekoratif kaplama uygulanır. Bu dekoratif kaplamanın amacı, mantolamayı dış etkenlerden korumak ve uygulamayı dekoratif bir görüntüyle sonlandırmaktır. Bu malzemeler de darbelere ve yangına dayanıklıdır.
Dış cephe mantolama yedi adımda yapılmaktadır. Mantolamadan istenen verimimn elde edilmesi için her adım dikkatle uygulanmalıdır. “Dış Cephe Mantolama nasıl yapılır?” 7 adımda açıklayalım;
Mantolama yapılacak yüzey, çalışmayı engelleyecek elemanlardan ve yapışmayı engelleyecek toz, kir, nem gibi etmenlerden arındırılmalıdır. Onarılması gereken bölgeler varsa öncelikle bu işlemler tamamlanmalıdır.
Mantolama levhalarının düzgün ve aynı hizada uygulanabilmesi için, levhalar subasman profillerini yerleştirilerek mantolama işlemine başlanır.
Mantolama levhasının yüzeyine önce levhada çerçeve oluşturacak şekilde kenar taraflarına çizgisel olarak, daha sonra bu çerçevenin orta kısımlarına noktasal olarak Mantolama Yapıştırıcısı, Mantolama köpüğü sürülür.
Mantolama köpüğü ile levhaların yapıştırıldıktan yaklaşık bir gün sonra, yapıştırıcının kuruduğundan emin olduktan sonra plastik mantolama dübelleri uygulanır. Mantolama dübelinin takılması için önce matkapla delik açılır, ardından dübeller yerleştirilir. Kaç tane mantolama dübeli kullanılacağı, yukarıda bahsedildiği gibi binanın konumu ve yüksekliğine göre belirlenir.
Mantolama dübeli mantolamanın rüzgar ya da deprem gibi etkilerle dağılmasını, açılmasını ya da hareket etmesini engeller.
Mantolama köşe profilleri, köşeler, dilatasyonlar, denizlik kenarları gibi noktaların düzgün bir şekilde oluşması ve darbelere karşı mukavemet kazanması amacıyla uygulanır.
Fileli sıva uygulaması, bir kat sıvanın üzerine mantolama filesinin serilemsi ve üzerine bir kat daha sıva uygulanması işlemidir. Mantolama filesi, mantolama sıvasının çatlamasını, kopmasını ve dağılmasını engellemek için uygulanır. File ve ikinci kat sıva, ilk kat sıva kurumadan uygulanır. Pencere köşelerine ise aşağıda gösterildiği şekilde çapraz olarak 2. bir kat file uygulaması yapılmalıdır. İkinci kat sıva ilk kata oranla daha kalındır.
Fileli sıva uygulaması kuruduktan sonra dekoratif kaplama tabakası uygulanır. Çimento esaslı cephe kaplamaları ve boya son işlem olarak uygulandığından binada yukarıdan aşağıya olacak şekilde mala ile ile tatbik edilir. Bu dekoratif kaplama üzerine akrilik esaslı dış cephe boyası uygulanarak bina mantolama işlemi tamamlanmış olur.
Mantolama yaptırmak için aşağıdaki işlemler takip edilebilir;
Kaynaklar; Hakan AKINCI-GÜNÜMÜZDE UYGULANAN ISI YALITIM MALZEMELERİ, ÖZELLKLERİ, UYGULAMA TEKNİKLERİ VE FİYAT ANALİZLERİ Burcu AKELÇİ-KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA DIŞTAN ISI YALITIM UYGULAMALARININ İRDELENMESİ Sevcan ÖZGÜVEN-DIŞ CEPHE MANTOLAMA MALZEMELERİNİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI CSB-ISI YALITIM YOL HARİTASI Bina Sahipleri İçin CSB- ISI YALITIM YOL HARİTASI Firmalar İçin https://soyleki.com/gunes-enerjisinin-avantajlari-ve-dezavantajlari/
Sismik İzolatör Nedir? Sismik İzolasyon Nedir? Deprem izolatörü olarak da adlandırılan sismik izolatör; yapılara gelen…
Son beton fiyatları piyasadan alınan güncel m3 beton fiyatlarına göre güncellenmiştir. Ağustos 2022 ayı itibariyle…
İnşaat demir fiyatları, inşaat maliyet hesaplarında önemli yer tutan maliyet kalemlerindendir. Demir fiyatlarının güncel piyasa…
2022 Doğrudan Temin Limitleri - Eşik Değerler Büyükşehir belediyesi sınırları ve bunun dışındaki yerler için…
20 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete`de yayınlanan Kamu İhale Tebliğ'ine göre 2022 inşaat mühendisi diploma…
KİK Payı Limit On binde beş olarak anılan KİK Payı Limiti 2022 yılı için açıklandı;…