Mimari Proje Nasıl Çizdirilir? Mimara Proje Çizdirmek

Bir yapının hayata geçirilmesindeki ilk adım, mimari taslak projesi ile ilgili ön çalışmaların yapılıp mimarlar tarafından mimari projenin genel hatlarının belirlenmesidir. Dolayısıyla bir binanın planlanması ya da bu konuda bir yatırım düşünüldüğünde öncelikle “mimari proje nasıl çizdirilir?”, “mimara proje çizdirmek için gerekli bilgiler ve evraklar nelerdir?” gibi çeşitli soruları yanıtlamak gerekmektedir. Bu konuda izlenecek adımları ve bilinmesi gereken hususları özetlemeye çalışalım.

Mimarlar hangi çalışmaları yapar hangi projeleri çizer?

Bir arsaya bina yapılması, eklenmesi, mevcut binanın büyütülmesi için mimari taslak-ön projenin hazırlanması, satın alınacak ya da yatırım yapılacak bir arsaya yapılacak binanın sınır ve özelliklerinin belirtilmesi/raporlanması gibi hizmetler temel olarak mimarların çalışma alanlarıdır.

Mimari proje konusunda Mimarlık Hizmetleri Sözleşmesinde, mimari proje ve mesleki uygulama hizmetleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır;

• Hazırlık ve Ön Etüd Çalışmaları
• Ön Proje Çalışmaları
• Kesin Proje Çalışmaları
• Uygulama Proje Çalışmaları
• Uygulama Projeleri
• Sistem ve Montaj Detayları
• İmalat Detayları

Bu hizmetlerin detaylarına MİMARLAR ODASI MİMARLIK HİZMETLERİ ŞARTNAMESİ VE EN AZ BEDEL TARİFESİ‘nden ulaşabilirsiniz.

Ayrıca mimari tasarım hakkında bilgi almak için “Mimari Tasarım Nedir? Yaratıcı Bir Mimari Nasıl Tasarlanır?” yazımızı inceleyebilirsiniz.

Mimari Proje Çizdirmek için Gerekli Evrak ve Bilgiler

Bir mimara proje çizdirmek için başvurulduğunda bu çalışmaların detayına da bağlı olarak ilgili hizmetin alınabilmesi için arsa, planlanan yapı ve sahiplik durumları gibi çeşitli bilgilerin mimara sağlanması gerekmektedir. Bir mimari projenin çizilebilmesi için gereken temel evraklar ;

• İmar Durum Belgesi-(İmar Çapı),
• Ölçü Krokisi,
• Arsa Aplikasyonu,
• Tapu Kaydı

şeklindedir.  Ayrıca planlanan yapının temel özelliklerini belirleyecek en önemli faktörün bu işe harcanacak bütçe olması sebebiyle, yatırım bütçesinin ve sınırlarının mimara bildirilmesi gereklidir. Ancak ilgili kurumlardan ön onay alınması, diğer proje aşamalarına geçilmesi ve inşaat ruhsatının alınması için sahiplik ve uygunluk ile ilgili hukuki belgeleri de içeren birçok belge gerekmektedir. Bu kapsamlı evraklarla ilgili  “Yapı İnşaat Ruhsatı Almak İçin Gerekli Belgeler” içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

Taslak-Ön Proje Aşaması

Gerekli bilgi ve evraklar sağlandıktan sonra mimari taslak-ön proje aşamasına geçilir. Bu aşamada mimarlar, planlanan yapı türü, özellikleri ve tasarım fikirlerine göre çeşitli taslaklar hazırlayıp bu alternatifleri yapı sahibine sunar. Diğer proje müelliflerinin de (İnş. müh, Mak. Müh, Elk. Müh. vb.) görüşü alınıp uygulanacak proje yapı sahibinin onayı ile kararlaştırılır. Ayrıca bu aşamada hazırlanan ön proje ilgili kurumlara (belediye, itfaiye vs.) da incelettirilip kurumlardan ön onay alınır.

Kesin Proje- Uygulama Projesi Aşaması

Taslak projesine karar verilen ve ön onayı alınan projenin uygulama projesine dönüştürülmesi, statik, mekanik, elektrik gibi diğer projelerle paralel şekilde yürütülür. Yapının temel özellikleri ve sınırlarının mimari proje ile belirlenmesi sebebiyle, mimari projenin diğer projelerden bir kaç adım önde ilerlemesi gerekmektedir. Ancak diğer projeler ile ilgili geri bildirimler sonucu mimari projenin sık sık revize edilmesi de gerekecektir. (Örnek mimari ve statik projeler)  Bu çalışmaların tamamlanması ile mimari uygulama projesi netleşip, yapı inşaat ruhsatına başvuru yapılarak imalat aşamasına başlanır. (Mimari Proje Nasıl Okunur? Bölümleri ve Detayları Nelerdir?)

Mimari Proje Çizdirilmesi ve Mimari Hizmetler ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Mimari danışmanlık, mimari tasarım hizmeti ile yapı projelendirme süreçlerinin işleyişi ile ilgili sıkça karşılaşılan sorulara ve belirtilmesi gereken hususlara değinmek gerekmektedir.

Mimara danışmak, taslak çizdirmek, arsa ve yapı hakkında bilgi almak ücretli/paralı midir?

Yukarıda bahsedilen çalışmaların tamamı ve bu konulardaki her türlü danışmanlık konuları, avukatlık, doktorluk, mühendislik, kuaförlük ya da finans yönetimi hizmetlerinde olduğu gibi ücrete bağlıdır. Bu konu her ne kadar arsa/yapı sahipleri ya da yatırımcılar tarafından garipsense de, kimi mimar ya da mimari bilgiye sahip kişiler tarafından uygulanmasa da bu hizmetlerin bir bilgi birikimi, deneyim gerektirmesi ve bu süreçte bir emek harcanması, bir bedelinin olması gerekliliği için yeterlidir.

Mimari taslak, ön proje, avan proje, uygulama projesi ve diğer hizmetlerin fiyatları-bedelleri nedir?

Mimari proje bedelleri her yıl belirlenen “Mühendislik Mimarlık Hizmet Bedellerinde Kullanılan Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri”ne göre yenilenmektedir. Hizmet detayı ve yapı bilgilerine bağlı olarak Mimarlar Odası’nın hazırladığı güncel mimari proje bedeli hesaplama aracına şuradan ulaşabilirsiniz; http://www.mimarlarodasi.org.tr/enazbedel/index.cfm

Rastgele bir mimarın kapısını çaldığımda ücret ödeyerek çizim aldığımda onu beğenmezsem ne olacak?

Bir mimardan alınacak hizmetin büyüklüğü ve önemi ile mimar seçimi ile ilgili harcanacak zaman ve emek tabii ki orantılı olmalıdır. İmar yönetmelikleri ya da belediyelerin belirli bölgelerdeki uygulamaları ile ilgili konularda hemen hemen her mimar eşdeğer bilgiler verebilecekken (çoğu doktora başvurulduğundaki gibi), detaylı taslak çizimleri, tasarım fikirleri, özel tasarım konuları (otel, iş merkezi, müze vb.), detaylı görselleştirme çalışmaları vb. hizmetler için (hayati öneme sahip konularda doktorların araştırıldığı gibi) mimarlar ve daha önce yaptığı çalışmalar araştırılmalı, referanslarla görüşülmeli, mimarlarla yüz yüze görüşme yapılıp teklif ve çalışmaları ile ilgili sunum istenmesi gibi yollara gidilebilir.

“Sen çiz ben beğenirsem ücretini ödeyeyim” gibi, araştırarak kendi emek vermek yerine başkasının emeklerini değersiz gören yaklaşımlar ne etik ne de hakkaniyetli olacaktır. Ancak bu, belirtildiği şekilde çalışan mimarların bulunamayacağı anlamına da gelmemektedir. Emeğini değerli görmeyen mimarlar olduğu gibi, “istediğinizi çizdirin beğendiğinizi satın alın” tarzı özel olarak hazırlanmış web siteleriyle bile karşılaşılmaktadır. Fakat, alınacak hizmetin kalitesi ve yapılacak işe mimarın vereceği dikkat ve önemin bu işe ödenen bedel ile orantılı olacağı unutulmamalıdır.

Bir mimara ücretli/ücretsiz taslak/ön proje çizdirdim. Bu projeye başka bir mimar devam edebilir mi? projeyi tamamlayabilir mi?

Tasarım ve fikir eserleri diğer alanlarda olduğu gibi mimari proje konusunda de eser sahibinin hakları, ilgili kanun ve telif hakları ile korunmaktadır. Dolayısıyla uygulanmış ya da uygulanmamış herhangi bir proje ile ilgili her türlü işlem, tasarım sahibinin iznine bağlıdır. Hak sahibinin izni olmadan değiştirilemez, kullanılamaz.