Ağır Beton Nedir? Nerelerde Kullanılır?
Etüv kurusu halindeki yoğunluğu 2600 kg/m3’den daha fazla olan betonlar TS EN 206’e göre ağır beton olarak adlandırılır. (TS EN 206-1, 2017).
Ağır Betonlar Nerelerde Kullanılır?
Ağır betonlar, yapılarda kayma ve devrilmeye karşı önlem almak için de tercih edilir (Baradan vd., 2015). Ancak son yıllarda ise ağır betonlar daha çok tıp, askeri, sanayi, nükleer enerji alanlarında radyasyonun zararlı etkilerinden canlıları korumak için kullanılmaktadır. Bir kaynaktan ışının yayılması önlenmediği zaman bu ışınların
canlılara giriciliği çok kolay olmakta ve canlıya zarar vermektedir. Radyoaktif ışınları beton gibi malzemelerle yayılması önlenmektedir. Nükleer santrallerde α, β, γ, x ışınlarının ve nötron parçacıklarının canlılar üzerinde olumsuz etkiler oluşturmaktadır.
Canlıları bu ışınlarda korumak için yalıtım yapılması gerekmektedir. Canlılar için tehlikeli olan bu ışınlarda korunmak için birim hacim ağırlığı fazla olan malzemeler kullanılmaktadır. Ağır betonlar birim hacim ağırlıkları sayesinde x ışınlarından, bünyesinde suyun bulunmasından dolayı da hidrojen ve oksijenin düşük ve orta enerjili nötronların ışınlarını durdurmada etkili olmaktadır. Ağır betonlar, radyasyona karşı korunmada kullanılan normal betonlardan daha ince eleman kesitleri kullanılmasını sağlamaktadır. Radyasyona karşı koruyucu malzeme olarak kurşunda kullanılmaktadır.
Kurşunun nötronlara karşı yalıtımı ağır betona göre daha düşük olması ve maliyetinin yüksek olmasından dolayı radyasyon soğurmada ağır betonlar kurşuna göre daha çok tercih edilebilmektedir.
Birim hacim ağırlığı fazla olan agregaların kullanıldığı ağır betonların karışımlarında en önemli konu su-çimento oranının belirlenmesidir. Ağır yoğunluğa sahip agregaların kıvamı yüksek betonlarda segregasyon oluşabilmektedir. Karışım için belirlenen su-çimento oranının radyoaktif geçirimsizlik için yüksek, rötreden dolayı oluşacak çatlakların meydana gelmemesi için de az olması gerekir.
Ağır Beton Üretiminde Kullanılan Agregalar
TS EN 1097-6’ya göre birim hacim ağırlıkları 3000 kg/m3’den büyük olan agregalar ağır agrega olarak sınıflandırılmaktadır. Bu agregalar doğal ve yapay olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Doğal ağır agregalar; barit, magnetit, hematit, limonit, geotit, ilmenit, viterit kökenlidir. Yapay ağır agregalar; demir parçaları, ferrosilikon ve ferrofosfor olarak isimlendirilebilir.
