Asfaltit Nedir?
Asfaltit petrol kökenli, yüksek kalorili, içerisinde nikel, mobilden ve vanadyum gibi elementler bulunan bir malzemedir. Yeraltında oluşan tektonik hareketler ile rezervinden ayrılan petrolün, sıcaklık ve basınç gibi etkilerle metamorfizmaya uğraması sonucu oluşan asfaltitler parlak ya da siyah renkli, sertliği 2-3, özgül ağırlığı 1.03-1.20, ısıl değeri yaklaşık 10-23 MJ/kg (2.388-5.493 kcal/kg) arasındadır.
Asfaltit Türleri
Genel olarak içerdikleri karbon türlerine göre ayırt edilen asfaltit türlerinin en çok karşılaşılan türleri jilsonit (uintahit), glance zifti (glance pitch) ve grahamit’tir. Amerika ve Türkiye’de kaynakları bulunmaktadır.
Asfaltit tipi Sabit karbon, %
Jilsonit 10-20
Glance zifti 20-30
Grahamit 30-55
Türkiye’de Asfaltit
Türkiye’de asfaltit Şırnak ve Hakkari illerinde bulunmuştur. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nin yaptığı değerlendirmeye göre bu rezervler 82 milyon ton büyüklüğündedir. 13 filon (damar) halinde bulunan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki asfaltitlerin kalori değerlerinin yüksek olması yakıt olarak kullanılabilmelerine olanak sağlamıştır. Şırnak-Silopi’de 405 MW gücünde asfaltit yakıtlı termik santral bulunmaktadır.
Asfaltitin Kullanım Alanları
Geniş kullanım alanlarına sahip olan asfaltit, çeşitli kimyasallar, boya ve asfalt üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. (Asfalt Nedir? Nasıl Hazırlanır? Asfalt Yol Yapımı) Amonyak üretimi için de kullanılan asfaltit, yalıtım malzemeleri, otomobil lastikleri, fayans ve mürekkep gibi birçok şekilde kullanılabilmektedir. Türkiye’de en yaygın kullanımı ise katı yakıt şeklindendir.
