Mütemadi Temel-Sürekli Temel Nedir?
Kolon yüklerinin artmasıyla veya zeminin taşıma gücünün azalmasıyla, planda temel boyutları büyür ve temeller birbirine yaklaşır. Bu durumda sürekli-mütemadi temeller ortaya çıkar. Temele yük veren kolon sayısı arttıkça ve temelin plandaki boyutları büyüdükçe, bir bölgedeki zemin gerilmelerine yakın kolon yükünün etkisi öne çıkarken, diğer kolonların yüklerinin etkileri, uzaklıkla ters orantılı olarak azalır. Hatta pratik olarak her kolonun hemen altındaki bölgedeki zemin gerilmelerine etkili olduğu kabul edilebilir. Bu suretle aynı zamanda taşıyıcı sistem hesaplarında bir basitlik sağlanmış olur. Özellikle kolon yüklerinin ve açıklıkların birbirine yakın olduğu durumlarda bu kabul çok uygun sonuçlar verir.
Yükleri ve plandaki boyutları büyüyen tekil temellerin iki doğrultuda birleştirilmesiyle, iki doğrultuda sürekli temeller-mütemadi temeller ortaya çıkar. Böylece tekil temelleri bağlayan konstrüktif olarak donatılan bağ kirişleri doğrudan taşıyıcı duruma getirilir. Bazı durumlarda temel zeminin özellikleri veya inşaat alanının topografyası bu durumu gerekli kılabilir. Izgara temeller olarak da isimlendirilen bu temellerde taban alanı artırılırken, temel sistemine her iki doğrultuda rijitlik sağlanır. Yapım ve kalıp bakımından bazı güçlükler söz konusu ise de ekonomik olması sebebiyle tercih edilir. Sürekli temelin yalıtım düzeninin zor olması nedeniyle de bazı durumlarda bu temel düzeni yerine yalıtım ve inşaası kolay olan radye/plak temeller tercih edilir.
İki doğrultuda sürekli temel iki boyutlu bir davranış gösterir. İki doğrultuda sürekli olan bu mütemadi temeller kolon yüklerini paylaşırken bir doğrultudaki eğilme momenti diğer doğrultuya burulma momenti olarak geçer. Ancak çatlamadan sonra betonarme kirişin burulma rijitliği çok azaldığı için bu moment iletişimi ihmal edilebilir. Bu durumda iki doğrultudaki mütemadi temel kirişleri birbirine sadece düşey kuvvet aktaracak şekilde bağlanmış olur. Yük paylaşımları kesişen sürekli kirişlerin kesişme noktasında aynı çökmeyi yapması koşulundan elde edilebilir.
İki doğrultudaki sürekli temellerde kesişmeden dolayı donatı düzeni önem kazanır. Özellikle de kesişme bölgesinde boyuna donatıların düzenine ve etriyelerin sürekliliğine özen göstermek gerekir. Kalıp kolaylığı bakımından dikdörtgen kesitler tercih edilirse de uygun rijitlik sağlamak şartıyla ters tablalı kesitler çoğu durumda daha ekonomik sonuç verir.
