Ultrasonik Geçiş Hızı Deneyiyle Beton Dayanım Tayini
Ultrasonik geçiş hızı test cihazı; alıcı ve verici arasında oluşturulan ultrases dalgalarının beton içerisindeki geçiş süresinin belirlenmesiyle beton basınç dayanımı hakkında bilgi verir. Ultrasonik geçiş hızı test yöntemiyle, basınç dayanımı dışında betonun homojenliği, varsa betonda kusur, çatlak bilgisi ve elastisite modülünün hesaplanması için veriler de elde edilebilir.
Betonun içerisinden geçen ultrasonik sesin hızı ile betonun basınç dayanımı hakkında direkt bir ilişki yoktur. Fakat betonun yoğunluğu ile alakalıdır. Yoğunluğu az olan bir betonda (boşlukları fazla olan beton), ultrasesin betonun bir yüzeyinden diğer yüzeyine ulaşma süresi daha uzundur. Başka bir deyişle betonun içerisindeki boşluk arttıkça, ultrasonik geçiş hızı yavaşlar; betonun içerisindeki boşluk azaldıkça, ultrasonik geçiş hızı da artar.
Betonun yoğunluğu ile basınç dayanımı arasında doğru orantılı bir ilişki vardır. Su/çimento oranı yüksek olan betonlar daha çok kapiler boşluğa sahip olduğundan, yoğunluğu ve basınç dayanımları da düşük olur. Bu durumda dolaylı yoldan ultrasonik geçiş hızı yöntemiyle beton basınç dayanımı belirlenebilir.
Ultrasonik dalga hızı şu uygulamalar için kullanılabilir;
- Yapı elemanı içindeki betonun tek düzelik değerlendirilmesinde,
- İç boşluklar ve çatlakların konumlandırılmasında,
- Bozulma şiddeti tahmininde,
- Beton veya yapı malzemesi olarak kullanılan doğal taşlara hasar veren yangın derinliğinin tahmininde,
- Çatlak onarımının etkinliğinin değerlendirilmesinde,
- Betonun erken yaşta dayanım tahmininde (Korelasyon yardımıyla),
Ultrasonik geçiş hızı cihazının okuma yapacağı yüzey pürüzsüz olmalıdır. Test yöntemi, tamamen tahribatsızdır ve zamanla UPV değişikliklerini belirlemek için farklı zamanlarda aynı noktada deneyleri tekrar etmek mümkündür.
