Yol Bakım ve Onarımında Asfalt Çözümleri

Farklı üst yapı tiplerinin bakım ve onarımında yol idaresinin bütçesinden ayırabileceği finansal kaynağa, bozulma tipine, boyutuna ve derinliğine bağlı olarak asfalt kullanılması mümkündür. Uygulama prensipleri aynı olan reaktif ve koruyucu bakım yöntemlerinin her ikisi de uygulanabilir.

Yama ve Çukurların Doldurulması- Küçük Alanlardaki Bozulmalar

Yol yüzeyinde oluşan tipik çukurların alanı küçük (maksimum boyutu<300 mm) ve derinliği (<50 mm) fazla değildir. Ancak bu çukurlar onarılmazlarsa, kenarlarında bulunan diğer bozuk kısımlarla birleşerek alanı ve derinlikleri artar ve bir hendek haline geelebilir. En önemli sorun, trafiğin ve suyun etkisiyle bu alanlarda malzeme kaybının olması ve altyapıda ciddi boyutta çöküntülerin meydana gelmesidir.

Bazen yol kullanıcılarının güvenliği açısından, kalıcı etkin bir onarım yapılıncaya kadar çukurlar geçici olarak doldurulur. Asfalt yol, asfalt karışımları ile yapılan bu doldurma işleminde, özellikle uygulamanın ve sıkıştırmanın kolay olması için işlenebilirlik süresi uzun olan asfalt karışımları kullanılır ve trafik etkisiyle sıkışma sağlanabilir. Çukurların geçici olarak doldurulması bozulmalara çözüm olmaz ve sonuçta aşağı doğru malzeme kayıpları olarak, çukurlar yine görünür hale gelir.

Üstyapının kalıcı olarak stabilitesini ve sürüş kalitesini artırmak için çukurlarda kalıcı onarımın yama ile yapılması gerekir. Yama işlemi bozuk üstyapı alanında yapılan kısmi bir onarımdır. Bu işlemde, çukur etrafında en az 150 mm’lik kısımdaki veya bozuk olan alandaki malzeme tabakanın sağlam olan derinliğine kadar kesilir. Kesilen yerlerde köşeler düzgün olmalıdır. Kesilen alandaki malzeme tamamen alınıp süpürülerek temizlenir ve alan kurutulur. Yama malzemesinin yüzeye iyice yapışması için, kazınmış alanın tüm yüzeyleri (alt yüzey dahil) sıcak bitüm veya bitüm emilsiyonu püskürtülerek veya fırçayla sürülerek kaplanır. Yama malzemesinde agrega boyutu kazılan malzeme boyutuna eşdeğer veya bir alt boyutta olmalıdır. Yama malzemesinin kazılan alanının boyutuna uygun ekipmanla ve yanındaki tabaka ile aynı seviyede sıkıştırılması gerekmektedir.

Şeritler Halinde Onarım

Asfalt yolda çok şeritli üstyapının sadece bir şeridinde veya yol platformunun bir kısmında tipik olarak tekerlek izinde veya izleri arasında yapılan onarım işlemleri çukur onarımına benzemektedir. Genellikle yaygın çatlak veya aşırı deformasyonlar (tekerlek izi) oluşmuş şeritte veya şeridin bir kısmında, altyapı tesisatı veya drenaj hattının yapımı için yol platformu üzerinde açılan kanallarda ve ağır trafik şeridinde gerekli yenileme işlemlerinin yapılması gerekir. Bu tip onarımda, yama yapımında olduğu gibi yol tabakalarında bozuk alanın kazınması ve aynı prensiple yapılması gerekmektedir. Ancak bu işlemin uygulama derinliği bozuk malzemeninkinden daha fazla olabilir.

Kazıma ve Yeniden Kaplama

Yüzey tabakası veya bazı durumlarda binder tabakasının hepsi veya bir kısmı platform genişliğince yenilenir. Mevcut malzemenin kazınmasının en etkili yöntemi, bu amaç için icat edilmiş özel makinaların kullanılmasıdır. Bu makinalar derin kazıma yapacak şekilde çalıştırılabildiğinden, şerit ve kanal kazıma işlerinde de kullanılabilir. Kazınan alanlar büyük makinalarla süpürülür ve yeni malzeme seriminden önce bitüm esaslı yapıştırıcı yüzeye ve kenarlara uygulanır.

Şeritler halinde onarımda ve yeniden kaplama işlemlerinde, kazınan malzeme kalınlığı kadar uygulanacak olan yeni asfalt yol karışımının özelliklerinin yoldan kazınan malzemeye eşdeğer veya değişen trafik tipi veya hacmine göre daha yüksek performansa sahip olması gerekmektedir.

Takviye Tabakası

Mevcut asfalt yol yüzey tabakasının üzerine takviye tabakası uygulanmaktadır. Bu uygulamada, mevcut üstyapı kabul edilebilir bir yapıya sahip olup sürüş kalitesini iyileştirmek, kayma direncini artırmak ve ilave belirli bir kalınlıktaki tabaka ile üstyapı ömrünü uzatmak amacıyla teşkil edilir. Ancak 40 mm’den daha ince olan takviye tabakalarının genellikle üstyapıya yapısal bir dayanım kazandırmadığı düşünülür. Bu işlemde, yol kotuna, özellikle köprü altlarındaki yüksekliğe, çarpma bariyerlerinin seviyelerine ve diğer yol donatıları ile drenajlara özel itina gösterilmektedir.

Yeniden Yapım

Üstyapının servis ömrünü tamamladığı ve onarılmasının mümkün olmadığı durumlarda, yeniden yapım gereklidir. Yolun üstyapısı, altyapısı, drenajı ve malzemeleri geleceğin ihtiyaçlarına uygun olarak yeterli performansı sağlayacak şekilde dizayn edilmelidir. Yoldaki mecut malzemeler yeniden kullanılmak üzere kazılarak kaldırılır.

Geçici veya kalıcı olarak çukur onarımı, yama yapılması, yenileme, takviye ve yeniden yapım işlemlerinde kullanılan asfalt karışımın bileşen malzemeleri ve dizaynı uygulanacak alanın performans gereklerine uygun olmalıdır.