Arsa – Arazi Farkı Nedir?
Arazi, kullanılan toprağı belirlemek için tabii (çit, duvar, yol vb.) ve yapay işaretlerle çevrilmiş yeryüzü parçası olarak tanımlanabilir. Arazi, imar uygulaması geçmeyen toprak parçasıdır. Vergi hukukunda arazi genel olarak “arz üzerinde sınırları dağ, çit, duvar, ağaç, yol veya nehirler ve sular veya kanallar gibi tabii ve suni işaretlerle çevrilmiş bulunan yeryüzü parçası olarak tarif edilmekte, arazinin içinde bulunan gölcükler, kaynaklar ve dikilen şeyler de arazi olarak sayılmaktadır”
Arsa ise arazinin imar işlemine tabi tutularak, üzerinde tesis yapılabilir hale getirilen, yerel yönetim veya çeşitli yetkeler tarafından üzerinde veya altında çalışma yapılmış toprak parçalarıdır. Türk Dil Kurumu arsa kavramını üzerine yapı yapılmak için ayrılmış yer olarak tanımlanmıştır. Diğer bir ifade ile arsa, parsel olarak ayrılmış, arazinin geliştirilmiş hali olan toprak parçalarıdır. Arsa; kanalizasyon, internet, doğalgaz, su ve elektrik hattı gibi altyapı çalışmalarıyla geliştirilmiştir.
Arsa ve arazi farkı konusuna gelecek olursak; bu tanımlamalar ışığında arsa kavramı için insan faaliyetleri ve ihtiyaçlarını karşılamak için arazinin işlevlerinin artırılmış hali tespiti yapılabilir.
Arsa, üzerine yapı yapılabilen, parsellenmiş, tarım yapılamayan, belediye sınırları içerisinde kalan toprak parçasıdır. Başka bir deyişle arsa, belediye ve mücavir alan sınırlarında iskân sahası olarak belirlenmiş yerlerde bulunan arazi parçalarına denir.
Bakanlar Kurulu hangi arazilerin arsa olarak değerlendirileceğini 11.03.1983 tarihli ve 17984 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1983/6122 numaralı “Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar” ile belirlemiştir.
Bakanlar Kurulu’nun kararı incelendiğinde arsa sayılacak arazilerin belirlenmesinde, arazilerin belediye sınırları içerisinde olup olmamasına göre bir ayrıma gidilmiştir. Belediye sınırları içerindeki parsellenmemiş arazilerden hangilerinin arsa sayılacağı BKK’nın 1. maddesinin (a) ve (b) fıkralarında belirtilmiştir;
“Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde imar planı ile iskân sahası olarak ayrılmış yerlerde bulanan parsellenmemiş arazi ve arazi parçaları arsa sayılacaktır”
“Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunup da imar planı ile iskân sahası olarak ayrılmamış olmakla beraber fiilen meskün halde bulunan ve belediye hizmetlerinden faydalanmakta olan yerler arasında kalan parsellenmemiş arazi ve arazi parçaları arsa sayılacaktır”
Bakanlar Kurulu Kararı’nın 1. maddesinin (a) ve (b) bendine göre arsa sayılacak arazi ve arazi parçaları için bir istisna getirilmiştir. Buna göre bu arazi ve arazi parçacıkları zirai faaliyette kullanıldıkları takdirde arsa olarak sayılmayacaklardır. Bu tür arazi ve arazi parçacıkların vergisi, arazi vergisi oranlarına tâbi olmaktadır. Belediye sınırları dışında bulunan parsellenmemiş arazilerden hangilerinin arsa sayılacağı BKK’nın 1. maddesinin (c) ve (d) fıkralarında belirtilmiştir;
“Belediye ve mücavir alan dışında olup da konut, turistik veya sınai tesis yapılmak amacıyla, her ne şekilde olursa olsun parsellenen ve tapuya bu yolla şerh verilen arazi ve arazi parçaları arsa sayılır”
“Belediye ve mücavir alan dışında olup da nehir, deniz, göl ve ulaşım yolları kenarında veya civarında bulunması veya sınai veya turistik önemi yahut hızlı şehirleşme faaliyetleri dolayısıyla ve İmar ve İskân Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen alanların sınırları içinde, imar planı ve iskân sahası olarak ayrılan yerlerdeki arazi ve arazi parçaları arsa sayılır”
Arsa Payı Nedir? Nasıl Belirlenir ve Dağıtılır?
