Geogrid Nedir? Geogrid Malzemenin Kullanım Alanları
Geogrid Malzeme
Geogrid, açıklık boyutları, elemanlarının boyutlarından daha fazla olan, ekstrüzyon, yapıştırma veya birbirine geçirme ile tutturulmuş ve entegre olarak birleştirilmiş çekme elemanlarından oluşan, düzenli açık ağ biçimindeki düzlemsel, polimerik ürünlerdir.
Geogridler çok hafif, güçlü ve paslanmaz oldukları için betonarme içinde de kullanıma uygun olmaktadır. Binalarda döşeme için, tünellerde ve püskürtme beton altında çelik yerine donatı olarak geogrid kullanılabilmektedir. Geogrid geosentetik çatısı altında yer alan en önemli ürünlerden biridir. Geosentetiklerin esas işlevleri olarak; ayırma, filtrasyon, drenaj, güçlendirme, sızdırmazlık, koruma, erozyon gibi faktörler sayılabilmektedir.
Diğer güçlendirme malzemelerinin aksine yapı sektöründe sıklıkla kullanılan geogrid malzeme tek yönlü veya çift yönlü kullanılabilen bir plastik zemin donatısıdır. Zemin üzerine gelen taşıma kapasitesinin arttırılması için kullanılan bu güçlendirme çeşidi, çekme yüklerini üzerine alarak yükün daha geniş bir alanca emilmesini sağlamaktadır. Ağ yapılı bir esnek malzeme olması sayesinde deprem yükü ya da trafik yükü gibi dinamik yüklerin emilmesinde büyük rol oynar. Geogrid malzemeler bu özelliğini düşük rijitlik ve yüksek süneklik oranı ile sağlar. Ayrıca yüksek süneklik değeri sayesinde kırılım göstermeyip, beton vb. rijit yapı elemanlarına göre çok daha uzun ömürlü çözümler sunabilir.
Plastik türevlerinden oluşturulan geogrid malzeme, korozyon gibi bir risk içermeyip, ucuz hammaddesi sayesinde beton ve benzeri ürünlere göre çok daha ucuzdur. Yoğunluk olarak düşük olan bu malzemenin taşınması ve kullanımı oldukça rahat ve hızlıdır. Sünek yapısı sayesinde yüksek çekme gerilimini dahi sönümleyebilmektedir. Geogrid kullanım yeri sıklıkla zeminler olmasının esas sebebi budur.
Geogrid Malzemenin Kullanım Alanları
Geogrid malzemeler yüksek mukavemet ve rijitliğe, düşük sünme kapasitesine sahip, göz açıklığı 10 mm ve 100 mm. arasında değişen polimer malzemelerdir. Geogrid malzemelerin gözleri uzatılmış elips, yuvarlatılmış, köşeli, kare veya dikdörtgen şekilli olarak üretilebilmektedir. “Geogrid malzemelerin kullanım alanları” aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
- Kaplamasız yollarda kırmataş altında
- Demiryolu inşaatında balastın altında
- Sürşarj dolguları ve geçici inşaat sahaları altında
- Dolgu toprak barajların donatılandırılmasında
- Şev göçmeleri ve toprak kaymalarının ıslahında
- Duvar inşaatında gabion (birbirine kaynaklı tel-ağ gibi) şeklinde
- Erozyon kontrol yapılarında gabion şeklinde
- Köprü ayaklarında gabion şeklinde
- Yumuşak zeminlerde temel zemini donatılandırmasında
- Kazıklı temellerde başlık plağı altında
- Çatlaklı kayalarda köprü elemanı olarak
- Yumuşak zemin üzerinde dolgu teşkilinde
- Donatılı zemin istinat duvarında cephe paneli ankrajı olarak
- Yollarda asfalt donatısı olarak
- Saha betonlarında donatı olarak
- Geotekstiller ve geomembranlar arasında
- Katı atık depolarında donatı olarak
Üretim Şekillerine Göre Geogridler
Geogridler, üretim yöntemlerine göre üç farklı şekilde sınıflandırılmaktadır.
- Ekstrüde yöntemi,
- Dokuma yöntemi
- Yapıştırma yöntemidir.
Üretim şekilleri, geogridlerin kimliklerini belirler. Çekme mukavemetleri, dayanımları, birleşim detayları bu üretim aşamaları sonucunda ortaya çıkar. Dayanımı en yüksek olan yöntem ekstrüde yöntemidir. Bu yöntemde bağlantı noktalarının kendiliğinden ortaya çıkması mukavemeti arttıran en önemli unsurdur.
Geometrilerine Göre Geogridler
Geogridler geometrilerine göre, tek eksenli ve çift eksenli olmak üzere ikiye ayrılırlar. Yük akışı bu eksenler üzerinde meydana geleceği için gelen kuvvetlere göre geogrid seçimi önem kazanmaktadır.
Tek Eksenli Geogridler
Tek eksenli geogridler, üzerine gelen kuvvetleri tek bir eksenden ileten geogridlerdir . Yük nakli bu eksen üzerinden tek yönlü olarak meydana gelir. Karayollarında köprü yaklaşım rampası gibi donatılı duvar imalatlarında sıkça kullanılmaktadır.
Çift Eksenli Geogridler
Çift eksenli geogridler, Birbirine dik iki yönde bağlanmış üzerlerine gelen kuvvetleri her iki yönde de ileten geogridlerdir. Temel altında bulunan zeminin güçlendirilmesinde, yol dolgularında, donatılı duvarlar da kullanılmaktadırlar.
