Radye Temellerde Donatı Tertibi ve İş Derzleri
Radye Temellerde Donatı Tertibi
Radyelerde kalınlığın zımbalama, kesme kuvveti ve eğilme momentine göre tahkikleri karşılayacak şekilde üst yapı ve zemin cinsine göre tayin edilmesi gerekir ve radye boyutlarında zemin gerilmeleri kadar oturma miktarları da kritik değerlerdir.
Kalınlığı zımbalama donatısı gerektirmeyecek şekilde boyutlandırılan kirişsiz radyelerde donatı seçerken, radyenin bölge-bölge pozitif ve negatif momente maruz olduğu göz önünde bulundurularak öncelikle üst ve alt yüzeylerde, iki dik doğrultuda bir hasır oluşturacak şekilde bir standart donatının seçilmesi uygun olur. Bu standart donatının bir doğrultudaki alanının plak kesitine oranı hem alt, hem üst yüzde 0.0025’den az olmamalıdır. Eğilme momentlerinin daha fazla donatı gerektirdiği bölgelerde üst ve alt yüze gerektiği kadar ek donatı her iki doğrultuda ilave edilir.
Kirişsiz radyelerde, kirişler arası plaklarda kirişsiz radye plaklarındakine benzer yol izlenir. Ancak kirişsiz radyelerde genellikle pliye kullanılmaz iken kirişli radye plaklarında ek donatıların kısmen pilye şeklinde tertibi tercih edilebilir.
Radye kirişlerinin donatı tertibi bir doğrultuda sürekli temel kirişlerindeki gibi yapılmalıdır. Her ne kadar kirişsiz radye temellerde kalınlığın zımbalama donatısı gerekmeyecek şekilde seçilmesi istense de az sayıda kolon altında zımbalama donatısı koyma zorunluluğu ortaya çıkarsa, bu donatının düşey etriye grupları şeklinde düzenlenmesi uygun olur.
Ayrıca yine bu amaçla Stud çivisi-Kayma kaması da kullanılmaktadır.
Radyelerde üst donatıyı yerinde tutabilmek için uygun aralıklı ve rijitlikli sehpa donatılan konmalıdır.
Radye Temellerde İş Derzleri
Planda radye boyutlarının ve radye yüksekliğinin fazla olması hallerinde bir döküm süresinde radyenin betonlanmasınm bitirilmesine imkan olmamaktadır. Bu durumda betonlama aşağıdaki iki metotdan birisi ile yapılır.
1-Radye kalınlığını iki veya üçe bölerek her bir tabakanın betonlanmasını bir seferde bitirmek.
Bu durumda tabakaların birbiri üzerinde kaymaması için sehpa donatısına benzer kayma sürtünmesi donatısı hesaplanarak konmalıdır.
2-Radyeyi planda yeter sayıda kısımlara bölmek ve her bir kısmı bir radye kalınlığında dökmek.
Kısımların ara kesitlerinde kapalı etriye şeklindeki kayma sürtünme donatısı hesaplanarak uygun aralıklarla konmalıdır. Üst ve alt donatılarını bağlayacak bu örgü donatısı iş derzi boyunca oluşan kesme kuvvetlerini karşılayacak düzeyde olmalıdır.
