Briket Nedir? Briket Duvarların Örülmesi

Briket

“Briket”, volkanik silikat kaynaklı, amorf ve camsı özelliğe sahip pomza veya bims taşı ile çimento harmanından üretilen harcın kalıplanıp dökülmesiyle elde edilen boşluklu veya dolu olarak üretilen hafif yapı malzemesidir.

Beton briket duvarlar iskelet yapıların, yük taşımayan ya da ençok iki katlı yığma yapıların duvarlarında uygulanır.

Beton briketler kum, çakıl, tüf cürufu, elenmiş kazan cürufu, tuğla ve kiremit kırıkları, bims (sünger taşı) gibi dolgu gereçlerinin, çimento ve suyla nemli kıvamda karıştırılıp, özel kalıplarda dövme, prese veya vibre edilmeleri suretiyle imal edilir. 1 m³ dolgu gereci içerisine, genellikle 250-300 kg çimento katılır.

Kum ve çakılla yapılan briket duvarlar, diğerlerine göre daha ağır olur. Buna karşılık, yüke ve hava koşullarına karşı dayanımları daha fazladır. Hafiflik ile, ses ve ısıya karşı daha fazla geçirimsiz olmaları bakımından, bims ile yapılanları tercih edilir.

“Briket” imal edilecek betonun birim hacim ağırlığı 1600 kg/m³’ten fazla olmamalıdır.

Briketler diğer duvar elemanlarına göre daha ekonomiktir. Geçmeli briketler harç kullanımı ihtiyacını ortadan kaldırır. Dolayısıyla zaman, işçilik ve maliyet bakımından avantaj sağlar. Ayrıca yüksek derecede ısı yalıtım özelliklerine sahip olması tuğlaya göre yakıt sarfiyatını azaltmaktadır. Ses yalıtım özellikleri tuğla bloklara göre %50 oranında daha yüksektir. Yapısında çimento, pomza ve sudan başka malzeme içermediğinden insan sağlığı açısından tehlike oluşturmaz. Briketler ile yapılan duvarlar gözenekli yapısı nedeniyle ortamın nem dengesini sağlar ve yapının nefes alabilmesine olanak tanır.

Briketin Ağırlığı

Briket elemanların birim hacim ağırlıkları şu şekildedir:

• Briket-800 kg/m3
• Tek sıra boşluklu briket-800 kg/m3
• İki sıra boşluklu briket-9000 kg/m3
• Üç sıra boşluklu briket 1000-kg/m3
• Asmolen briketi-700-900 kg/m3

Briket Boyutları

Beton briketler, içi dolu ya da boşluklu olarak ve yan kısımlarında harç yuvaları bırakılarak imal edilir. Boyutları genellikle 6 x 11 x 23, 10 x 20 x 40, 20 x 20 x 40 ve 20 x 30 x 40 cm olur. Boyutlardaki tolerans her boyutta +- 3mm’den ve ayrıca, koniklik veya eğimlerde de +- 2 mm’den fazla olmamalıdır.

Briketler, taşıyıcı olmayan duvarlarda, döşemelerde, bahçe duvarlarında, depolarda ve tarım ve besi yapılarında kullanılmak üzere boş blokbims (Bl-25:25x40x20), üç boşluklu blokbims (Bl-20:20x40x20), asmolen (As- 22:22x40x20), dolu blok (Bl-d-20:20x39x20), üç boşluklu blokbims (Bl-R-20:20x40x20) ve iki sıra boşluklu blok (Bl-15:15x40x20) olarak üretilmektedir.

Genellikle iki delikli ve 5 yüzü kapalı, bir yüzü açık olarak yapılan delikli briketlerde, delikler arasıyla kenarlardaki et kalınlığı, 3 cm’den az olmamalıdır. Ayrıca delik hacimlerinin toplamı briket hacminin %50’sini geçmemelidir.

Briketlerin avantajları

Briket malzemesinin ve kullanımının sağlayacağı avantajlar aşağıda sıralandığı gibidir;

• Briket hafif yalıtım malzemeleri arasında en ucuz olanıdır.
• Isıl iletkenlik katsayısının çok düşük olması, yüksek ısı yalıtımı sağlamaktadır.
• Briket kullanılan yapılarda pencere ebatları büyütülebilir, duvar kalınlıkları ise küçültülebilir.
• Gözenekli içyapısı ses yalıtımı ve ses emicilik sağlar.
• Normal agregalar ile üretilen aynı hacim ve özelliklere sahip malzemelere göre çok daha hafiftir.
• Yüzeyinin düzgün olması işçilik ve sıva tasarrufu sağlar.
• Basınç dayanımı yüksektir (25 – 70 MPa).
• Donma-çözülme direnci yüksektir.

Briketlerin Isı Yalıtım Özellikleri

Briket elemanlar birim ağırlıklarının düşük olması ve gözenekli bir yapıya sahip olmaları nedeniyle çok iyi ısı yalıtım özelliklerine sahiptirler. Yapısında bulunan pomza agregalarının homojen dağılmış çok sayıda küçük gözenek içermesi ısıl iletim katsayısını oldukça düşürmektedir. Bunun bir sonucu olarak yakıt sarfiyatı azalmakta, yapılarda
pencere genişlikleri artırılabilmekte ve duvar kalınlıkları inceltilebilmektedir.

Briketlerin Ses Yalıtım Özellikleri

Briketler, içerisinde barındırdıkları homojen boşluklar, birim ağırlıklarının düşük olması ve kristal boşluk suyu içermemesi gibi özellikleri sayesinde iyi derecede ses yalıtım özelliklerine sahiptirler. Bu özellikler aynı zamanda briket ile üretilmiş elemanların yüzeylerine çarpan ses dalgalarının sönümlenmesine de neden olmaktadır. Böylece briket iyi bir ses yalıtımı ve akustik sağlamaktadır.

Briketin Nem ve Buhar Geçirgenliği

Briket, içerisinde bulunan pomza agregaları nedeniyle ortamın nem dengesini sağlamada önemli bir rol oynar. Ortam nemi yükseldiğinde bu nemin bir kısmını bünyesine hapsederek ortamın ne dengesini sağlar. Aynı şekilde ortam neminin azalmasıyla bünyesindeki fazla nemi ortama verir. Briketin gözenek yapısının birbirinde bağımsız boşluklar içermesi, içerdiği gözeneklerin bir zar ile yalıtılmış olması dolayısıyla bünyesinde suyu ve su buharını barındırmamaktadır.

Yangın Dayanımı

Briket üretim süreçlerinde yapıda herhangi bir organik madde kullanılmaz. Aynı zamanda briket üretiminde kullanılan pomza agregalarının da organik madde içermediği bilinmektedir. Bu nedenle herhangi bir yangın esnasında duvar elemanı olarak kullanılan briketler, yanmaz, parlama meydana getirmez ve duman oluşturmazlar. Dolayısıyla TS EN 13501-1 standardına göre “A1 sınıfı” yanmaz malzeme kategorisine girmektedirler

Briket Duvarların Örülmesi

Beton briket duvarların örülmesi, düz örgü şeklindedir. Önce duvarın oturacağı zemin ve briketler suyla ıslatılır. Duvarın ilk sırasının ilk ve son briketleri, harçlı olarak yerleştirilir. Sonra bu briketlerden ve duvarın ön yüzüne gelecek şekilde ip çekilir. Zemine harç yayılır ve briketler duvara, ipe uyularak ve boşlukları alta gelecek şekilde yerleştirilir. Duvarın başlarında ve köşelerinde, özel olarak imal edilmiş ya da tam briketlerden kırılarak hazırlanmış yarım briketler kullanılır. Böylece dikey derzler, briket boyunun yarısı kadarkatdırılarak, bağlantı da yapılmış olur.

Yatay dezler 15-20 mm, dikey derzler ise 10-15 mm arasında olur. Yüksekliği az olan duvarlarda istenirse, briketlerin birbirine iyice yanaştırılması suretiyle dikey derzler yapılmayabilir. Her iki şekilde de, iki briket arasısındaki harç boşlukları, harçla iyice doldurulmalıdır.

Beton briket duvarların örülmesinde, genellikle 250-300 dozlu çimento harcı kullanılmalıdır. Özellikle kalın briket duvarlarda, briket boşluğunda da harç yayılmış olacağından, harç israfını önlemek için, yalnızca briketin et kalınlığına gelecek şekilde, duvar üzerine harç yayabilen özel harç yayma aracı kullanmak uygun olur.