Odometre Deneyi-Zeminlerin Konsolidasyonu

Konsolidasyon, düşük geçirimliliğe sahip doygun zeminlerin üzerine yük uygulandığında hacminde oluşan yavaş azalmadır. (Konsolidasyon Nedir?)

Arazide gelişimi, zamana bağlı olarak boşluk suyu basıncındaki sönümlenmeye paralel meydana gelir. Konsolidasyonun laboratuarda ölçümü odometre deneyi ile gerçekleştirilir.

Odometre Deneyi

Yanal deformasyonu önlenmiş olan, suya doygun disk biçiminde ve örselenmemiş bir zemin numunesinin, alt ve üst yüzeyinden drenaj sağlanarak, düşey ve eksenel bir basınç altında konsolidasyon miktarı ve hızının ölçümü bu deneyle gerçekleştirilir.

Odometre Deneyi için Gerekli Aletler

Odometre deneyi için; odometre cihazı yardımcı aparatları, spatula (numuneyi kesmek ve düzeltmek için), hassas terazi, numune kapları (su muhtevası için), kronometre, deformasyon saati, etüv.

Odometre Deneyinin Yapılışı

a) Numune halkasına alt ve üst yüzeyleri düzgün olacak şekilde numune yerleştirilir. Düzeltmek için spatula vb yararlanılabilir. Tartılarak konsolidasyon hücresine yerleştirilir.

b) Dengelenmiş yükleme kolu yatay duruma getirilir. Yükü numuneye aktaran kısım dikkatlice yerleştirilir. Deformasyon saati şekil değiştirmeleri ölçmek üzere ayarlanır.

c) İlk yük için gereken ağırlık askıda olan yükleme koluna yerleştirilir. Yüklemeler. 0.1, 0.25, 0.5, 1, 2, 4, 8, 16, 32 kg/cm2 dizisi takip etmeli ve her yükleme, kademesi 24 saat uygulanmalıdır.

d) Yükleme için askıda olan yükleme kolu boşa alınır ve aynı anda da kronometreye basarak zaman başlatılır. Belirli zaman aralıklarında deformasyon saatinden okuma yapılarak kaydedilir. Okuma : 1/4, 1/2, 1, 2, 4, 8, 15, 30, 60, 120, 240, 480, 960, 1440 dak .zamanlarında yapılmalıdır.

e) 24 saat sonundaki okuma yapılınca bir üst yükleme kademesine geçilerek c ve d şıkları tekrar uygulanır.

f) En yüksek yük kademesinde basınçlar uygulandıktan sonra, numunenin boşaltma eğrisi istenirse, yükleme kademesine uygun olarak boşaltma yapılır.

Hesaplamalar:

Sıkışma özelliklerinin belirlenmesi

H0=Ws/(Gs A) (cm)

Ho: Katı danelerin eşdeğer yüksekliği

H : Numunenin her yükleme sonundaki kalınlığı

Ws: Numunenin kuru ağırlığı,

Gs: Katı danelerin özgül ağırlığı,

A: Numunenin alanı (cm2)

Boşluk oranı

e =(H-H0)/H0

Hacimsel Sıkışma Katsayısı

mv=ΔH/(Δp H0)

mv=Δe/(Δp (1+e0))