Prefabrik Taşıyıcı Sistemler
Prefabrike yapılar taşıyıcı sistem bakımından;
- kolon – kiriş sistemler,
- kolon döşeme sistemler,
- taşıyıcı panolar,
- hücreler,
- bunların birleşiminden oluşabilecek karışık sistemler,
şeklinde sınıflandırılabilir.
Prefabrik, kelime anlamı olarak dilimizde ön üretimli manasına gelmektedir. Bu kavram, bütün dallarda kullanılabileceği gibi, inşaat mühendisliğinde önceden üretimi yapılabilen betonarme, çelik ve ahşap yapılar için kullanılabilmektedir. Bu yapı elemanları, kullanım amaçları ve malzeme nitelikleri dolayısı ile şantiye koşullarında imalat için ekonomik ve elverişli değildir. (Prefabrik yapıların avantajları ve dezavantajları nelerdir?)
Yerinde döküm yöntemi olan konvansiyonel sistemlerden farklı olarak, prefabrike yapı inşaatları önceden hazırlanmış projelere göre imalatı yapılıp, gerekli araçlarla montaj alanına getirildikten sonra vinçler yardımı ile montajı yapılır.
Prefabrike Çerçeve Sistemler
Prefabrike çerçeveli sistemlerde yapıya etkiyen yükler, kolon ve kiriş veya kolon ve döşeme elemanlarının bir araya gelmesiyle oluşturdukları çerçeveler tarafından taşınırlar.
Kolon kiriş sistemler, prefabrike kolon ve kirişlerden oluşan, düğüm noktaları yerine göre moment aktarabilen veya mafsallı olarak düzenlenebilen, gerekebileceği durumlarda yatay kuvvetleri alacak yerinde dökme perdeler kullanılan sistemlerdir. Kolon kiriş sistemlere ait örnekler aşağıda gösterilmiştir
Kolon döşeme sistemler, döşeme plaklarının kirişler vasıtasıyla yükünü kolonlara aktardığı, topping betonu dökülerek kompozit çalışan sistemlerdir.
Prefabrike Panolu Sistemler
Prefabrike panolu sistemler, taşıyıcı prefabrik duvarlara sahip olan, tek veya çift yönde döşeme panolarından oluşabilen sistemlerdir.
Genellikle çok katlı yapılarda kullanılır. Büyük panolu sistemler, planda binanın uzun kenarı veya kısa kenarına paralel duvarların yada her iki doğrultudaki duvarların taşıyıcı olmalarına göre sırasıyla boyuna duvarlı sistem, enine duvarlı sistem ve iki yönlü sistem isimlerini alırlar. Bunların kat döşemeleri ilk iki sistemde bir doğrultuda ve üçüncü sistemde iki doğrultuda çalışan plak şeklindedir. İki yönlü sistemlerin deprem bölgeleri için en uygun tip olduğu bilinmektedir.
Hücre Sistemler
Prefabrike hücre sistemler temelde panolu sistemler ile benzemektedir. Panoların saha yerine üretim tesisinde birleştirilmesi ile oluşur ve bu sayede hızlı montajı yapılabilir. Yan yana veya üst üste konularak istenen şekilde yapı tasarımı yapılarak taşıyıcı sistemi meydana getiren duvarlar ve döşemelerden meydana gelir.
Karışık Sistemler
Prefabrike panolu veya prefabrike çerçeve sistemlerin farklı kombinasyonlarının yanı sıra çatı makası benzeri elemanların çelik gibi farklı malzeme ile imal edilmiş elemanlardan kullanılabilmesi ile oluşan sistemlerdir. Bunların yanı sıra farklı hücre sistemleri ile yapılan asansör boşlukları ve merdivenler ile prefabrike paneller kullanılarak çeşitli kombinasyonlarda prefabrike karışık sistemler elde etmek mümkündür.
