Bağ Kirişler
Tekil temeller birbirine dik, bunun mümkün olmadığı hallerde dike yakın iki doğrultuda bağ kirişleri ile birbirine bağlanmalıdır. Bir doğrultuda sürekli temellerde de kendi doğrultularına dik, bunun mümkün olmadığı hallerde dike yakın doğrultuda perde ve kolon hizalarında bağ kirişleri ile birbirlerine bağlanmalıdır. Ancak A grubu zeminlerde bağ kirişleri yapılmayabilir veya sayısı azaltılabilir.
Bağ kirişleri temel kazısına uygun olarak temel altından kolon tabanına kadar olan yükseklikteki herhangi bir seviyede yapılabilir. Kazıklı temellerde kazık başlıkları iki doğrultuda bağ kirişleri ilebağlanmalıdır. Gerekli durumlarda bağ kirişleri yerine döşemeler de kullanılabilir.
Kesit hesabında bağ kirişlerinin hem basınç hem de çekme kuvvetlerinin etkisinde çalışacağı göz önünde tutulacaktır. Zemin ya da taban betonu tarafından sarılan bağ kirişlerinin basınca çalışması durumunda burkulma etkisi göz önüne alınmayabilir. Çekme durumunda ise çekme kuvvetinin sadece donatı tarafından taşındığı varsayılacaktır. Bağ kirişlerinin etriye çapı 8 mm’den az, etriye aralığı ise 20 cm’den fazla olamaz.
Bağ kirişi yerine betonarme döşeme kullanılması durumunda, döşeme kalınlığı 15 cm’den az olmamalıdır. Döşemenin perde veya kolonlarla birleşim noktaları ve civarında knulan donatının yükleri güvenli bir şekilde aktarılabileceği hesapla gösterilmelidir. Ayrıca minimum kesit boyutu, bağ kirişinin serbest açıklığının 1/30’undan daha az olamaz.
BAĞ KİRİŞLERİNE İLİŞKİN MİNİMUM KOŞULLAR
Deprem Bölgesi | Koşulun Tanımı | (A) | (B) | (C) | (D) |
Birinci ve ikinci | Bağ kirişinin taşıyacağı eksenel kuvvet (Bağ kirişinin bağlandığı kolon veya perdeye gelen düşey yüklerin en büyüğünün yüzdesi) | %6 | %8 | %10 | %12 |
Minimum boyut (cm) | 25 | 25 | 30 | 30 | |
Minimum enkesit alanı (cm2) | 625 | 750 | 900 | 900 | |
Minimum boyuna donatı | 4∅14 | 4∅16 | 4∅16 | 4∅18 | |
Üçüncü ve dördüncü | Bağ kirişinin taşıyacağı eksenel kuvvet (Bağ kirişinin bağlandığı kolon veya perdeye gelen düşey yüklerin en büyüğünün yüzdesi) | %4 | %6 | %8 | %10 |
Minimum boyut (cm) | 25 | 25 | 25 | 25 | |
Minimum enkesit alanı (cm2) | 625 | 625 | 750 | 750 | |
Minimum boyuna donatı | 4∅14 | 4∅14 | 4∅16 | 4∅16 |
Kaynak: Prof. Dr. Ahmet Saygun ve Prof. Dr. Antonio Trupia-Betonarme Yüzeysel Temeller, 72-73