Betonarme İnşaat Demirine Kaynak Yapılır mı?
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve TS 500’ün donatı çeliğinin kaynakla birbirlerine bağlanması konusundaki maddelerini incelersek,
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği madde 7.2.7:
7.2.7. Kaynaklı, Manşonlu ve Kimyasal Ankrajlı Ek ve Bağlantılar
7.2.7.1 – Boyuna donatıların bindirmeli kaynaklı eklerinin ilgili kuruluşlardan sertifikalı kaynakçılar tarafından yapılması zorunludur. Küt kaynak eklerine izin verilmez. (Aynı düzlemde bulunan iki çubuğun ucuca kaynaklandığı kaynak türü küt kaynaklar) Kaynak yapılacak donatı çeliğinin karbon eşdeğeri TS 500’de verilen %0.50 sınır değerini aşmayacaktır.
7.2.7.2 – Kaynaklı ve manşonlu boyuna donatı eklerinin monotonik ve tekrarlı yükler altında yeterli performansa sahip olduğu Bölüm 8 EK 8A’da verilen kurallar, uluslararası standart ve yönetmelikler esas alınarak belgelendirilecektir. Ekin, deneyle bulunan karakteristik kopma dayanımı, eklenen donatı çubuklarının, manşonlu ek halinde net kesit alanı dikkate alınmak üzere, TS 500’de verilen karakteristik kopma dayanımından daha düşük olmayacaktır.
7.2.7.3 – Enine donatıların boyuna donatılara kaynakla bağlanmasına izin verilmez. (Yani etriye veya çirozlarla boyuna donatıların birbirlerine kaynaklanmasına izin verilmemektedir.)
7.2.7.4 – Çelik pencere ve kapı kasalarının, dübellerin, bağlantı plakalarının, tesisat elemanlarının, makine ve teçhizatın boyuna ve enine betonarme donatılarına kaynakla bağlanmasına izin verilmez.
TS 500;
9.2.4 – Kaynaklı Ekler
Kaynaklı ek yapılacak çubukların metalurjik analizi yapılmalı ve çeliğin özellikle karbon içeriği açısından kaynaklamaya uygun olduğu kanıtlanmalıdır. Kaynaklı ekler TS 708 e uygun olarak yapılmalıdır.
Kaynakla yapılan eklerden her elli taneden birine (en az 5 tanesine) çekme deneyi uygulanmalıdır. Bu
deneylerde, ekli donatının 1,25fyk kadar gerilme taşıyabileceği kanıtlanmalıdır.
Soğukta işlem görmüş donatı çeliklerine kaynak yapılamaz. Kaynak yapılacak doğal sertlikteki donatı
çeliklerinde ise, TS 708 de tanımlanan karbon eşdeğeri, 0,40 değerini geçmemelidir.
Kaynakla yapılan eklerden her elli taneden birine (en az 5 tanesine) çekme deneyi uygulanmalıdır. Bu
deneylerde, ekli donatının 1,25fyk kadar gerilme taşıyabileceği kanıtlanmalıdır.
TS 708’de ise (TS 500’de de bu standarda atıfta bulunuluyor) donatı çeliğinin kaynaklanabilmesi ile ilgili, çeliğin içerisinde bulunana elementlere göre kısıtlamalar getirilmiştir;
7.1 Kimyasal bileşim ve kaynaklanabilirlik
Kaynaklanabilirlik aşağıda belirtilen iki özelliğe bağlıdır:
– Karbon eşdeğeri,
– Bazı elementlerin oranlarındaki sınırlamalar.
Elementlerin her birinin en yüksek değeri ve karbon eşdeğeri, Çizelge 2’de verilen değerlerin üzerinde olmamalıdır.
Kaynaklar; TS500, TDY 2007, TBDY, BETONARME DONATI ÇELİKLERİNİN KAYNAKLANABİLİRLİĞİ VE BETONARME UYGULAMALARINDA KAYNAK MALZEME - TASARIM KRİTERLERİ ÜZERİNE HAKAN ATAKÖY / İNŞ.YÜK.MÜH. /TPB
