TBDY-2018 Tasarım Gözetimi ve Kontrolü İşlemleri

Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde bazı özel durumlarda, projenin başlangıcından sonuna kadar ilgili alanda teorik ve mesleki bilgi ve deneyim sahibi inşaat mühendislerinden tasarımın gözetimi ve kontrolü zorunlu tutulmuştur.

TBDY-2018’de Tasarım Gözetimi ve Kontrolü Zorunlu Tutulan Konular

Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinin;

(a) Bölüm 2 kapsamında 2.4.1’de belirtilen “Sahaya Özel Deprem Tehlikesi Analizleri”
(b) Bölüm 2 kapsamında 2.5’e göre “Zaman Tanım Alanında Deprem Yer Hareketlerinin Tanımlanması”
(c) Bölüm 2 ve Bölüm 16 kapsamında 2.4.2 ve 16.5’e göre “Sahaya Özel Zemin Davranışı Analizleri”
(d) Bölüm 5 kapsamında 5.6.6’ya göre “Çok Modlu İtme Yöntemleri” ve 5.7’ye göre “Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemi İle Deprem Hesabı”
(e) Bölüm 13’e göre “Yüksek Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Deprem Hesabı ve Tasarımı”
(f) Bölüm 14’e göre “Yalıtımlı Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Deprem Hesabı ve Tasarımı”
(g) Bölüm 16 kapsamında 16.10’a göre “Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi Hesapları”

Tasarım Gözetmenliği Belgesi Uzmanlık Alanları

Uzmanlık Alaııı Sınıfı	Uzmanlık Alanı	Uzmanlık Alanı Tanımı
TGUA-1	Deprem Yer Hareketi	a) Sahaya özel deprem tehlikesinin belirlenmesi
		b) Zaman tanım alanında deprem hesabı için deprem kayıtlarının seçimi, ölçeklendirilmesi veya dönüştürülmesi
TGUA-2	Zemin Davranış Analizleri ve Yapı-Kazık-Zeınin Etkileşimi Analizleri	a) Deprem etkisi altında doğrusal olmayan zemin davranış analizleri
		b) Deprem etkisi altında doğrusal olmayan yapı-kazık- zemin etkileşimi analizleri
TGUA-3	Yeni Yapılacak veya Mevcut Binaların Şekildeğiştirmeye göre Değerlendirme ve Tasannu İçin Doğrusal Olmayan Bina Taşıyıcı Sistem Analizleri	a) Deprem etkisi altında çok modlıı itme yöntemleri ile doğrusal olmayan bina taşıyıcı sistem analizleri
		b) Deprem etkisi altında zaman tamın alanında doğrusal olmayan bina taşıyıcı sistem analizleri
TGUA-4	Yüksek Bina Analiz ve Tasarımı	Deprem etkisi altında yüksek binaların analiz ve tasarımı
TGUA-5	Deprem Yalıtımlı Bina Analiz ve Tasannu	Deprem etkisi altında yalıtımlı binaların analiz ve tasarımı

Not: TGUA-4 alanında uzman olanlar TGUA-3 alanında da uzman sayılırlar.

TGUA-4 ve TGUA-5 uzmanlık alanlarında tasarım gözetmenlerinin aynı anda hizmet verebilecekleri iş sayısı beşi, toplam inşaat alanı 360.000 m2’yi geçemez. Tek bir iş üstlenilmesi halinde üst sınır uygulanmaz.

11 Ocak 2019 tarihli 30652 sayılı Resmi Gazete’de “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği Kapsamında Yapılacak Tasarım Gözetimi ve Kontrolü Hizmetlerine Dair Tebliğ” yayımlanmıştır. Buna göre;

• Esaslar kapsamında tasarım gözetimi ve kontrolü hizmeti; Bakanlıktan aldığı tasarım gözetmenliği belgesi ile çalışan ve münhasıran akademik eğitim, proje tasarımı veya proje danışmanlığı işi ile uğraşan inşaat mühendislerince gerçekleştirilir.
• Esaslarda belirtilen işlerde yapı sahibi tarafından tasarım gözetmenlerinden tasarım gözetimi ve kontrolü hizmeti alınması ve ilgili gözetmen raporlarının ve tutanakların bir nüshasının yapı ruhsatı başvurusunda statik projelerle birlikte İdaresine verilmesi zorunludur.
• Statik proje müellifleri, tasarımını üstlendikleri projelerde Esaslar kapsamında tasarım gözetimi ve kontrolü hizmeti alınmadan proje işini sürdüremezler. Yapı ruhsatı başvurusu sırasında veya herhangi bir şekilde aksine davrandığı tespit edilenler, haklarında 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun ilgili maddeleri uyarınca işlem yapılmak üzere İdaresince İnşaat Mühendisleri Odasına bildirilir.
• Tasarım gözetmenleri, projelerin kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik, standart, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle Esaslarda tanımlanmış tasarım performans seviyeleri için kabul edilen hasarların ötesinde ortaya çıkan yapı hasarından dolayı yapı sahibi ve ilgili idareye karşı, yürüttüğü hizmet dâhilinde kusuru oranında sorumludur. Ancak tasarım gözetmeni, yazılı ihtarına rağmen yapı sahibi ve/veya proje müellifi tarafından uyulmayan konulardan dolayı sorumlu değildir.
• Tasarım gözetimi ve denetimi süreçlerinde yapılan iş ve işlemler yapı denetim uygulamalarına engel teşkil etmez.
• Kamu kurum ve kuruluşlarınca bu Tebliğ kapsamında yapılacak uygulamalarda hizmetin temini, sözleşme yapılması, hizmet bedeli gibi konularda kamu ihale mevzuatı hükümleri saklıdır.

 Tasarım Gözetmeni ve Kontrolü Kimler Olabilir?

(1) Tasarım gözetimi ve kontrolü faaliyetinde bulunacak gerçek kişilerde aşağıdaki şartlar aranır:

a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak.

b) Daha önce kendi isteği dışında tasarım gözetmenliği sicilinden çıkarılmamış olmak.

c) Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten sürekli olarak yasaklanmamış olmak.

ç) Tasarım gözetmeninin gerçek kişi olarak kendi adına olan iş deneyim belgesi ya da diplomasını sunarak başvurmuş olduğu veya ortağı olduğu tüzel kişiliğin söz konusu belgeleri kullanarak başvurmuş olduğu ihalelerden dolayı herhangi bir nedenle yasaklama almamış olmak.

(2) Daha önce yaptığı başvurusu mesleki olarak yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe tasarım gözetmenliği yapmak için yeniden başvuruda bulunamazlar.

(3) Tasarım gözetmenliği belgesi aşağıdaki şartları haiz olup bunları belgelendiren inşaat mühendislerine verilir:

a) Mesleğinde fiilen en az beş yıldan beri çalışıyor olmak.

b) Tasarım gözetmenliği uzmanlık alanlarına göre Ek-2’de belirlenen yeterlilik koşullarını taşımak.

(4) Mesleki deneyim ve çalışma süreleri, çalışılan kuruluşlardan alınan ve çalışma alanı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca onaylanan belge ile belgelendirilir. Ayrıca, özel kuruluşlarda yapılan çalışmaları teyit etmek üzere ilgili Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan belgeler ibraz edilir.

Tasarım Gözetmeni ve Kontrolü Yeterlilik Koşulları

Tasarım gözetmenliği belgesi alabilmek için adayın, aşağıdaki yeterlilik kriterlerinee göre Komisyon üyelerince yapılacak değerlendirme sonrası “en az altmış (60) puan” alması gerekir.

No	Uzmanlık göstergesi	Yetkinlik	Pııan
1	Mesleki yayın	Ek-l’deki uzmanlık alanında veya ilişkili bir alanda son 20 yılda yayınlanan1; a)  Uluslararası endekslere giren hakemli dergilerdeki2 her makale için b) Türkçe veya yabancı dilde yayınlanan her kitap veya kitap bölümü yazarlığı için	5 10
2	Mesleki deneyim	Meslekte fiilen görev yapılan ilk 5 yıldan sonraki her yıl için	2
3	Uzmanlık alanında deneyim	Ek-l’deki uzmanlık alanında son 20 yılda fiilen yapılan1; a)  Her analiz/tasarıın için b)  Her analiz/tasarıın kontrolü/damşınaıılığı için	8 4
4	Akademik unvan	Ek-I ’deki uzmanlık alanında veya ilişkili bir alanda yapılan veya yönelilen’; a)   Tezli yüksek lisans için b)   Doktora için	20 30

Notlar:

1. 1 numaralı göstergeden alman toplam 20 puandan fazlası göz önüne alınmaz.
2. 2 numaralı göstergeden alman toplam 20 puandan fazlası göz önüne alınmaz.
3. 3 numaralı göstergeden alman toplam 30 puandan fazlası göz önüne alınmaz. Bu göstergeden en az 16 puan alınması zorunludur.
4. 4 numaralı göstergeden alınan toplam 30 puandan fazlası göz önüne alınmaz.

TBDY 2018 Sahaya Özel Araştırma ve Değerlendirme Gerektiren Zeminler