Teknik Müşavirlik Nedir? Müşavir Nedir?
İçerik
Teknik müşavirlik konusuna girmeden önce müşavir kavramını tanımlamak faydalı olacaktır.
Müşavir
Müşavirlik kavramı genel olarak iki ana yaklaşımla açıklanabilmektedir. İlk yaklaşımda müşavirler, geniş bir iş tecrübesi olan ve gerekli yerlerde talep eden kişi ya da kuruluşlara sözel yardımda bulunan kişilerdir; ikinci yaklaşıma göre ise müşavirlik, sözleşmelerle yürütülen bir danışmanlık hizmetidir. Mesleki eğitim almış kalifiye insanlar (müşavirler), sözleşme imzaladıkları firmalara objektif ve bağımsız bir şekilde, problemi belirleyip çözümle ilgili yollar üreterek ve istendiği takdirde çözümlerin uygulanmasında da yardımcı olarak hizmet vermektedirler.
En genel tanımıyla müşavirlik, konusunda uzman bir kimsenin (bir profesyonelin), bir organizasyonun yeni yatırım sahalarının belirlenmesinde ve gerçekleştirilmesinde, yeni uygulanacak teknoloji için gereken eğitiminin verilmesinde, pazar sahasındaki değişikliklerin gerçekleştirilmesinde ya da organizasyonel yapıda değişiklikler yapılmasında, müşterinin ortaya çıkan problemi tek başına çözümleyemediği ve sistem dışı yardıma ihtiyaç duyduğu her durumda hizmet vermesidir.
Müşavirlikte, müşteriden gelen talebe göre tanımlanan problemler üç başlık altında toplanmaktadır:
- Düzeltici Problemler: Kötüleşmiş bir durumu düzeltmeyi, tasfiye etmeyi gerektiren problemler,
- İlerici Problemler: Mevcut bir durumu geliştirmeyi gerektiren problemler,
- Yaratıcı Problemler: Tamamen yeni bir durum yaratmayı gerektiren problemler
Teknik Müşavirlik
Türk Müşavir Mühendis Mimarlar Birliği’nin tanımına göre “teknik müşavir, bilgi ve deneyimi doğrultusunda, doğal veya inşa edilmiş çevre üzerinde teknolojiye dayalı olarak fikirsel hizmet veren kişi ya da kuruluştur”.
Teknik müşavirlik sektörünün dünyada temsil gücü yüksek birçok kurumsal temsilcisi vardır. Bu temsilcilerin her biri teknik müşavirlik hizmetlerini farklı şekilde tanımlamaktadır. Uluslararası teknik müşavirlik sektörünün en önemli temsilcisi konumundaki Müşavir Mühendisler Uluslararası Federasyonu (FIDIC- Internatıonal Federation of Consulting Engineers) teknik müşavirlik firmalarını belirli bir ücret karşılığında teknoloji bazlı fikir hizmeti veren ve karşılığında kâr amacı güden kuruluşlar olarak tanımlamaktadır. FIDIC’e göre teknik müşavirlik kapsamında müşterilerine sunacağı hizmetleri; araştırma, inceleme, raporlama, tasarım, sözleşmelerin hazırlanması, inşaat sırasında verilen tüm hizmetler, kesin hesap planları olarak sıralayabiliriz.
FIDIC’in Avrupa’daki temsilcisi olan Avrupa Müşavir Mühendis Birlikleri Federasyonu’nun (EFCA – European Federation of Engineering Consultancy Associations) tanımına göre, teknik müşavirler sanayi, altyapı, üstyapı, inşaat gibi faaliyetlerin projelerini tasarlar, yönetir ve denetler. Amaçları, ürettikleri eserlerin kalıcılığının yüksek olmasını sağlamaktır. Bu amaçlar, ürettikleri eserlerin çevresel unsurları göz ardı etmeden çevreyi de koruyarak üretmektir. Ayrıca projelerin fizibilitesini yaparak kâr-maliyet analizinin yapılması, sözleşmelerin hazırlanması ve inşaatların kontrol edilmesi temel görevleri arasındadır.
Ülkemizde teknik müşavirlik ve mühendislik sektörünün temsilcisi olan Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği’nin (TMMMB) tanımı aşağıdaki gibidir.
“Müşavir mühendis ve mimarlık hizmeti;
- a. Mühendislik ve mimarlığın bir veya birkaç dalında tecrübesi, yeterli teorik ve pratik bilgisi olmayı, doğal veya inşa edilmiş çevre üzerinde teknolojiye, bilgi ve düşünceye dayalı fikir hizmeti vermeyi,
- b. Teknik Müşavirlik çalışma konularını kapsayan alanlardaki görevleri üstlenmeyi,
- c. Bağımsız müşavir mühendislik ve mimarlık mesleğinin gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde tanınmış olan meslek ahlakı kurallarına uygun olarak bağımsız müşavir mühendislik ve mimarlık yapmayı, kapsar.
Bağımsız teknik müşavir mühendislik ve mimarlık hizmeti yapanlar ise “müşavir” olarak tanımlanırlar.”
Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği Hizmet Alanları
PROJE ÖNCESİ PLANLAMA HİZMETLERİ
- Proje tanımlanması
- Yatırım öncesi etüdler
- Fizibilite etüdleri-değerlendirme
- Proje ekspertizi
- Yatırım ekspertizi
PROJE DESTEK HİZMETLERİ
- Mimarlık
- Haritacılık
- Bilgi işlem hizmetleri
- Kontamine alan değerlendirme
- Maliyet planlaması
- Yer Bilimleri
- Çevresel etki değerlendirmesi
- Tetkik-değerlendirme
- Finansal etki etüdleri
- Piyasa araştırmaları
- Model testleri
- Deniz bilimi
- Fotogrametri
- Bölgesel-kentsel-kırsal planlama
- Uzaktan algılama-GIS
- Kaynak etüdleri
- İnşaat alanı değerlendirme
- Teknik etüdler
- Topografi
PROJE HAZIRLAMA HİZMETLERİ
- Taslak ve ön tasarımlar
- Finansman-satın alma danışmanlığı
- Teknik ekspertiz
- Detay projeleri
- İhale dokümanı-teklif değerlendirme
İNŞAAT UYGULAMA HİZMETLERİ
- Muhasebe ve hesapların incelenmesi
- İnşaat yönetimi
- Saha mühendisliği
- Kontrollük
- Malzeme testi
- Tedarik hizmetleri
- Ürün belgeleme
- Proje yönetimi
- Kalite güvence denetimi
- İnşaat denetimi
İNŞAAT SONRASI HİZMETLER
- İşletmeye alma
- İşletme yönetimi
- İşletme ve bakım
- İşletme eğitimi
YASAL DESTEK HİZMETLERİ
- Tahkim hakemlik
- Sözleşmeler
- Hasar değerlemesi
- Bilirkişilik
- Nihai hukuki ihtilaf çözümlemesi
Müşavir ile Danışmanın Farkı
Şirketlere ve kişilere ihtiyaç duydukları durumlarda dış destek sağlayanlar ve hizmet verenler sadece müşavirler değildir. Danışmanlar da bu tür görevlerde yer almaktadırlar. Ama her danışman bir müşavir değildir.
Danışman kendi karar verme yetkisi olmayan ve karar verme yetkilisine doğru yolu göstermeye çalışan kişidir. Hâlbuki bir müşavir, danışmanlığın çok üstünde, karar veren ve sorumluluk taşıyan kişidir. Bir danışman ve müşavir arasında ayırt edici olan bir başka faktör ise danışmana mevcut problem, müşteri tarafından tanımlanıp yansıtılırken, müşavirin görevi müşterinin ihtiyaç, şikâyet ve isteklerini dinleyip problemi tanımlamak ve talep ediliyorsa çözüm yoları ile beraber bunu müşteriye sunmaktır. Dolayısıyla, danışmanlık, bir müşavirin müşteriye sunduğu hizmetler arasında yer almaktadır. Bir başka deyişle, bir teknik danışman hiçbir zaman çözüme yönelik çalışmaları formüle etmede ya da çözümü uygulamada ya da konuyla ilgili karar almada görev almamaktadır. Hizmeti sadece fikir aşamasındadır ve karar verecek kişiye yol gösterme amacındadır. Hâlbuki müşavir mimar ya da mühendisler, danışmanlığın çok üstünde karar veren ve yaptıkları ya da kontrol ettikleri işle ilgili sorumluluk taşıyan kişilerdir.
Kaynaklar: Sadık YILMAZ-İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ULAŞTIRMA PROJELERİNİN MALİYET YÖNETİMİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ VE ÖRNEK BİR UYGULAMA Lenar VALİEV-KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARINDA, MÜTEAHHİT VE MÜLK SAHİBİ ARASINDAKİ UZLAŞMA PROBLEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ‘’FİKİRTEPE ÖRNEĞİ’’ Övünç AYDIN-ESER SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNDE İŞ SAHİBİ VE ALT MÜTEAHHİT ARASINDAKİ İLİŞKİ
