Cumba Nedir?

Cumba; yapıların üst katlarında, anaduvar dışına çıkma yapacak şekilde taşkın, üstü örtülü, çevresi pencere ve kafesle çevrili yapı kısımlarıdır. Bir diğer deyişle cumbalar; bir binanın kat duvarı sınırında dışarıya doğru çıkan kısım olar ve içinde oturulan üstü ve etrafı örtülü balkonlardır. Cumba kısaca pencereli bir çeşit çıkmadır ve sahniş ya da cihannuma olarak da isimlendirilmektedir.

Büyük Larousse Ansiklopedisi’nde cumba, “ Üç tarafından sokağı gören pencereli çıkma” olarak tanımlanmış, içe dönük yaşam biçiminin egemen olduğu Türk evlerinde cumba gibi çıkmalar vasıtasıyla dış mekânla bağlantı sağlandığı ve cumbaların genelde evin ön cephesinin ortasında bulunan üç yöne açık çıkmalar olduğu belirtilmiştir.

Cumba: Bir binanın üst katlarından dışa taşan kısımdır. Şahnişin, cihannuma, makat, gurfe, rızalit gibi adlar alır.

Cumbalar Anadolu’da geleneksel konut mimarisini oluşturan önemli öğelerdendir. Bu cumbalar sokağı izlemeye olanak verir. Konut ile kentin arayüzü olarak yapılırlar. Cumba’nın yan kanatları üzerinde yapılan pencerenin “kim geldi penceresi” olarak adlandırılmasının sebebi ise bu pencerenin konuta giriş kapısına bakması ve kapı çalındığında bu pencereden bakılarak kimin geldiğinin görülmesidir.

Kapıdaki kişiye bakılması, gidenin yolcu edilmesi, sokakta oynayan ya da okula gönderilen çocuğun izlenmesi gibi birçok konuda işlevsel olan bu mekanlar ayrıca sokakta neler olup bittiğini izlendiği bir çeşit zaman geçirme alanı olarak da kullanılmaktadır.

Cephelere hareket katan cumbalarda genellikle çakma ve oyma tekniğiyle süslemeler göze çarpmaktadır. Cumba, ev halkının dış dünyaya açılan bir başka kapısıdır.