Yapı İşletmesi

Fikirden Kullanım Aşamasına İnşaat Projelerinin 6 Adımı

Bir Projenin fikir aşamasından gerçek varlık aşamasına geçişinde 6 evre vardır. Tüm bu aşamaları sırasıyla başarılı bir şekilde yürütmek projelerin başarıya ulaşmasını sağlamakta kilit rol oynamaktadır.

  • Konsept ve Fizibilite aşaması (Concept and Feasibility)
  • Mühendislik ve Dizayn aşaması (Design and Engineering)
  • Tedarik ve ihale aşaması (Procurement)
  • İnşaat aşaması (Construction)
  • Devreye alma aşaması (Start-up and implementation)
  • İşletme ve Kullanım aşaması (Operation and utilization)

Şimdi bu aşamaları tek tek irdeleyelim.




fizibilite

Konsept ve Fizibilite aşaması (Concept and Feasibility)

  • İnşaat projeleri belli bir ihtiyaçtan başlar. Dizayn ve inşaat aşamasından çok önce projenin genel olarak planlaması konusunda ciddi araştırmalar ve çalışmalar yapılması gerekir, bu sürece Konsept ve Fizibilite aşaması denir ve 3 ana konu ve bunların altbaşlıklarını içerir

▫Konsept analiz

▫Teknik ve Ekonomik fizibilite çalışması

▫Çevresel faktörler raporu

Bir mühendislik veya endüstri projesinde Konsept ve Fizibilite aşamasında cevaplanan bazı sorular;

  • Mal sahibi açısından bu yatırım ekonomik olarak doğru bir yatırımıdır ?
  • Tesisin kapasitesi, teknolojisi, pazarın ürün için durumu, ekonomik açıdan uygun şartlarda mıdır?
  • Projenin yeri hammaddeye ve markete ulaşım açısından uygun yerde midir ?
  • Projede kullanılacak hammadde ve üretilecek son ürün açısından projenin yeri gerekli ulaşım imkanına sahip midir, taşıma ne ile yapılabilir havayolu, deniz yolu, karayolu, boru hattı, demir yolu vs. ?
  • Yeterli enerji kaynağı var mıdır ? Elektrik, gaz, petrol ürünleri vs.
  • Politik ve yasal konular projenin inşası ve üretim sürecini nasıl etkileyecektir?
  • Proje toplum açısından ne tür ekonomik ve sosyal sonuçlar doğurabilir?
  • Çevresel faktörler nelerdir?
Konsept ve Fizibilite Aşamasında kimler aktif rol alırlar ?
  • Bu süreçte mal sahibi, teknik danışmalar, ekonomistler, finansçılar ana rolü oynarlar.
  • Normalde bu süreçte Mühendisler, Mimarlar, Müteahhitler vs. aktif rol almazlar. Ancak bu kişilerden de kendi alanlarında fikirlerinin alınması doğru olur.

Konut ve Bina Projelerinde (Örnek, Hastane ve Ev için) Konsept dizayn ;

  • Bu tur projelerde ise konsept aşamasında;
  • Projenin ihtiyaç programı yapılır, hizmet edeceği disiplinlere, yataklı hasta sayısına ve kullanım amacına yönelik diğer genel kararlar alınır. Mimari anlamda konsept proje aşamasında ise arazi üzerinde projenin oturtulması, «best use» analizi yapılması, projenin dış görünüşüne, kat sayısına, toplam kapalı alanına vs. karar verilir. Bu aşamada mimarlar ana rolü oynarlar.




dizayn

Mühendislik ve Dizayn aşaması

  • İki faz dan oluşur;

▫Avan Proje ve Dizayn (Preliminary engineering and design)

▫Detay Mühendislik ve Dizayn (Detailed engineering and design)

  • Bu fazlar genel olarak mimar ve mühendislerin iş tanımı kapsamındadır.

Avan Proje ve Dizayn

  • Avan proje aşamasında projelerin ön büyüklük ve kapasite hesapları, teknolojik süreç alternatifleri, kat planları, yaşam alanları, kesitler ve yükseklikleri tayin edilir.
  • Örneğin bir hastane projesi için bu aşamada kat planları, bina içi sirkülasyon, kullanım alanlarının tayini (hasta odaları, ameliyathaneler, doktor odaları, poliklinikler vs.), binadaki elektromekanik sistemlerin tayini ve ön hesapları vs. belirlenir.
  • Bu aşamada genel inşaat sistemi de kararlaştırılır, betonarme mi yoksa çelik yapı mı gibi.
  • Bu aşamada yapılan dizaynın standartlara, çevre şartnamelerine, yangın şartnamelerine vs. uygunluğu detaylı incelenir ve ilgili kurumlarca onaylanır.
  • Bina projelerinde mimarlar bu aşamada ana rolü üstlenirler.

Detay Mühendislik ve Dizayn

  • Projenin elemanlara ayrılıp, bu elemanların analizini ve dizaynını içerir.
  • Detay dizayn paftalarındaki çizimler sahada inşaatı yapan kişilere tam olarak o elemanı nasıl inşa edeceğini gösterir. Genellikle uygulama Projeleri olarak adlandırılırlar.
  • Bu aşamada mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, kimya mühendisleri, peyzaj mimarları, iç mimarları vs. gibi profesyonel dizaynırlar çalışır.

ortaklık

Tedarik ve İhale aşaması (Procurement)

İki ana aktivite içerir;

▫İşlerin ana müteahhit ve taşeronlara ihale edilmesi

▫İnşaat için gerekli olan malzeme, ekipman ve diğer kaynakların sahaya ulaştırılması (sipariş, satın alma, nakliye vs)

İnşaat sürecindeki alternatif kontrat yönetim şekilleri;
  • Mal sahibince yönetilen projeler/ mal sahibinin kendi ekiplerince süreçler yönetilir.
  • Müteahhide ihale edilmesi/ İşveren dizaynı bir guruba yaptırır, mevcut projeyi ihale eder/İhale anahtar teslimi ya da Birim Fiyat usulü olabilir.
  • Dizayn ve İnşaat beraber ihale edilmesi/Aynı müteahhit dizayn ve inşaat işlerinden sorumludur / Anahtar Teslimi usulü ihale edilir
  • Profesyonel İnşaat Yönetimi/ İşveren projeyi müteahhit yerine profesyonel yönetim firmasından yönetim hizmeti alır.




inşaat aşaması

İnşaat aşaması (Construction)

  • İnşaat aşaması, tasarım aşamasında ortaya çıkan plan ve spesifikasyonların fiziksel bir yapıya dönüştürülmesi aşamasıdır.
  • İnşaat süreci inşaat için gerekli tüm kaynakların (işçi, makine, malzeme, para, zaman vs.) doğru şekilde organizasyon ve koordinasyonunu gerektirir.
  • İnşaat sürecinin amacı projeyi çizim ve spesifikasyonlara göre zamanında, bütçesinde, ve kalitede tamamlamaktır.
  • Bu süreç müteahhitler, taşeronlar ve onların ekiplerince yönetilir, işveren temsilcileri tarafından denetlenir.
  • Bu süreçte mimar ve mühendislerin önemli bir denetim sorumluluğu vardır, denetim organizasyonunun şekli kontrata ve yasalara göre farklılık gösterir, ancak her halükarda sahada denetim vardır.

devreye alma

Devreye alma aşaması (Start-up and implementation)

  • İnşaat süreci tamamlanırken projedeki sistemlerin doğru çalıştığından emin olunması gerekir.
  • Bu süreç sistemlerin ve ekipmanların test ve devreye alınmasından oluşur.
  • Özellikle endüstriyel tesislerde bu süreç zaman alan ve kompleks bir süreçtir.
  • Projenin geçici kabulünün yapılabilmesi için bu süreç başarı ile tamamlanmalıdır. Aksi takdirde geçici kabul yapılamaz.

devreye alma

İşletme ve Kullanım Aşaması (Operation and utilization)

  • Projelerin fonksiyonel değerleri önceki projenin evrelerinde konulan hedeflere, verilen karalara, yapılan uygulamalara bağlıdır.
  • İşletme sürecindeki bakım, onarım ve işletme maliyetleri konsept aşamasından başlayıp inşaat sürecinin sonucuna kadar süren kararlar ve uygulamalara bağlıdır. Onlara göre artar ya da azalır.




Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir