Asmolen Döşeme Nedir? Çeşitleri, Avantajları ve Dezavantajları
Döşemelerin, en fazla 70 cm aralıklarla olmak üzere ana çerçeve kirişlerinden daha dar kirişlerle tek yönlü ya da çift yönlü şekilde bölünmesi ve bu kirişler arasındaki boşlukların çeşitli mazlemelerle doldurulmasıyla oluşturulan döşeme sistemi asmolen döşeme olarak adlandırılır.
Asmolen döşemeleri bölen küçük kirişler nervür/nervür kirişi olarak isimlendirilmektedir. Nervürlerin arası boş bırakıldığında ise bu döşeme sistemi dişli döşeme olarak isimlendirilir. Yani asmolen döşeme ile dişli döşemenin farkı dişler arasında dolgu malzemesinin kullanılıp kullanılmamasıdır. (Döşeme Nedir? Döşeme Çeşitleri ve Malzemeleri ile ilgili detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz)
Aşağıdaki şekillerde asmolen döşeme ve dişli döşeme ile bu döşeme elemanları/bölümleri gösterilmiştir.
Asmolen Döşemelerin Avantajları Nelerdir?
Asmolen döşeme sistemlerinde nervür kirişleri ve çerçeve kirişlerinin yüksekliklerinin aynı boyutta olması ve kirişler arası boşlukların doldurulmasıyla düz bir yüzey (tavan) elde edilir. Asmolen tavan deyimi bu düz tavanı ifade etmektedir. Bu döşeme sistemi; düz bir yüzey elde edilmesi sebebiyle plak döşeme sistemlerine oranla mimari tasarım konusunda esneklik sağlamaktadır.
Asmolen döşemelerin sağladığı bu esneklik, tavanlarda çıkıntılı bir görünüm elde edilmemesi amacıyla duvarların kirişlerin altına ya da kirişlerin duvarların üzerine denk getirilmesi ihtiyacının ortadan kalkması şeklinde açıklanabilir. Benzer şekilde çıkma olan yapılarda kolonların birbirine bağlandığı çerçeve kirişlerinin, yaşam alanlarının ortalarına denk gelmesi sebebiyle, asmolen döşemeler sıklıkla tercih edilmiştir. Örneğin, aşağıdaki çizimde gösterilen kirişin tavandan sarkmasının önüne asmolen döşeme sistemiyle geçilebilmektedir.
Asmolen döşeme ile düz bir yüzey elde edilmesi nedeniyle kalıp ve sıva işçiliği kolaylaşmakta ve inşaat maliyeti düşmektedir.
Asmolen döşeme ve plak döşeme arasındaki fark aşağıdaki döşeme kesitlerinden de anlaşılmaktadır.
Plak döşemelere oranla daha kalın ve dolgulu bir sistem olması ısı ve ses yalıtımını konusunda da avantaj sağlamaktadır.
Kullanımın süresinde toz tutan köşelerin ve çıkıntıların olmaması da bir diğer avantaj olarak görülebilir.
Asmolen Döşemelerin Dezavantajları Nelerdir?
Asmolen döşemelerin en önemli dezavantajı deprem etkisi altında kötü bir performans göstermeleridir. Bu sebeple Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (2018) ile bu döşeme sistemlerinin kullanım alanları oldukça sınırlandırılmıştır.
Plak döşemelerde kullanılan derin kirişlere göre yükseklikleri daha kısa olan asmolen kirişleri/yatık kiriş/yastık kirişler birçok açıdan daha zayıftır.
Plak döşemeler genellikle 12-15 cm yüksekliklerde oluşturulurken, asmolen döşemeler 30-40 cm yüksekliklerde inşa edilirler. Bu yükseklik farkı da kat yüksekliğinden kayıp anlamına gelmektedir.
Döşemeleri bölen nervür kirişleri nedeniyle daha fazla inşaat demiri/donatı kullanımı gerekmekte ve inşaat maliyetini artırmaktadır. Ayrıca asmolen döşemelerde kullanılan dolgu malzemeleri de ayrı bir maliyet sebebidir.
Kullanılan dolgu malzemesine de bağlı olarak daha ağır bir döşeme ve dolayısı ile yapı ortaya çıkabilmektedir.
Teknik boyutu ile ilgili;
- TBDY2018 Asmolen-Dişli Döşeme İçin Bina Yükseklik Sınırları
- TBDY-Asmolen/Dişli Döşemelerde Perde Zorunluluğu
- Asmolen Döşeme Sistemlerinde Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Davranışı
yazılarımız inceleyebilirsiniz.
Asmolen Döşemeler Hangi Binalarda Kullanılabilir
Asmolen döşemelerin deprem altındaki olumsuz davranışları nedeniyle kullanımı TBDY ile sınırlandırılmıştır. Bu yazının amacı asmolen döşeme ve asmolen döşemeli taşıyıcı sistem tasarımı ile ilgili detayların belirtilmesi olmadığından, bu döşeme sisteminin hangi binalarda uygulanabileceğini teknik olmayan tabirlerle kabaca açıklamaya çalışalım.
Asmolen döşemeler eski tabirle 1. ve 2. derece deprem bölgelerinde özel olmayan yani konut ve ticarethane gibi yapılarda, bodrum kat hariç 17,5 m yüksekliğe kadar olan binalarda bolca taşıyıcı perde duvar kullanılması şartıyla kullanılabilmektedir.
Yine eski tabirle 3. ve 4. derece deprem bölgelerinde ise perde bulunup bulunmamasına göre 17,5 m ya da 28 m yükseklikteki yapılara kadar uygulanabilmektedir.
Kısaca asmolen döşemeler deprem bölgesine ve yapının taşıyıcı sisteminde perde bulunması gibi koşullara bağlı olarak bodrum katı hariç 28 m yüksekliğe kadar olan yapılarda kullanılabilmektedir. 28 metrü üzeri yapılarda hiçbir koşulda kullanılamamaktadır.
Asmolen Döşeme Dolgu Malzemeleri
Asmolen döşemelerde dolgu malzemesi olarak;
- Asmolen tuğla
- Asmolen köpük (asmolen strafor – EPS),
- Asmolen briket
gibi farklı malzemeler kullanılmaktadır.
Asmolen Döşeme Detayı ve Asmolen Döşeme Planı
Örnek asmolen döşeme detayı ve asmolen döşeme planına (dwg) aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
